Page 141 - Sholom_Aleyhem_Макет 1

GÜVӘC

– Reb, sizinlә işim var. Yәqin, mәni tanımırsınız, bәlkә dә,
әvvәllәr görmüsünüz, bilmirәm, mәn Yentayam, Yenta Kurolopa.
Bazar ağzında yumurta, toyuq, qaz satıram. Daimi müştәrilәrim
var, iki-üç ev olar, hәmişә malımı alıb dadıma çatırlar, Allah
ömürlәrini uzun elәsin. Açığı, әgәr sәlәmә pul götürüb faiz
vermәli olsaydım, batardım, dolana bilmәzdim. Başımı birtәhәr
saxlayıram: hәrdәn bir üçlük qazanıram, sonra da hәmin pulu
alış-verişә buraxıb artırıram! Bu minvalla günlәri, ayları yola
verirәm. Kim nә deyirsә-desin, әrim sağ olsaydı, Allah ona
rәhmәt elәsin, dәrd çәkmәzdim. Amma sağlığında da güzәranımız
şirin-şәrbәt deyildi, çünki pul qazana bilmirdi, әli gәtirmirdi...
Düzdür, ölünün dalınca danışmaq yaxşı deyil, hәr halda, dilimin
ucuna gәlibsә, demәliyәm: gecә-gündüz kitabları ilә qurdalanırdı,
mәn dә işlәyib tәr tökürdüm. Uşaqlıqdan zәhmәtә alışmışam,
anam öyrәdib, adı Baysa idi, Allah rәhmәt elәsin, şamçı Baysa:
qәssabdan çoxlu haram heyvan piyi alar, qәliblәrә töküb şam
düzәldәrdi. O vaxtlar ağ neft, çıraq – indi şüşәsi tez-tez partlayıb
sınır – nә gәzirdi?
Nәdәn danışırdım? Hә, kişinin vaxtsız ölmәyindәn. Rәhmәtlik,
yәni bizim Moyşe-Bension dünyasını dәyişәndә cәmi iyirmi altı
yaşı vardı. Niyә iyirmi altı? Özünüz sayın! Toyumuz olanda on
doqquz yaşı tamam olmuşdu, indi isә ölümündәn sәkkiz il keçib.
Mәnim hesabıma görә, iyirmi üç il alınır. Nә üçün iyirmi altı
yox? Ona görә ki, yeddi il xәstә yatdığını hesaba almıram. Tez-
tez naxoşlayırdı, elә bütün ömrü boyu xәstә idi, daha doğrusu,
sağlam idi, ancaq öskürәk… Öskürәyi ki tutdu ha, daha başını
götür, qaç! Hәmişә öskürürdü – elә axırına çıxan da bu mәrәzi
oldu... Sizdәn uzaq, dәqiqәbaşı öskürürdü. Bu zәhrimar onu
әldәn salmışdı! Hәkimlәr deyirdi ki, guya spazmdır, öskürsә dә,
öskürmәsә dә, özünü büruzә verir! Boş söhbәtdir, bu hәkimlәrin
dabbaqda gönünә bәlәdәm. Mәsәlәn, elә qәssab Aronun oğlunu

141