Page 125 - Sholom_Aleyhem_Макет 1

Yetmiş beş min

İndi tәsәvvür edirsinizmi, yetmiş beş min söhbәti ortalığa çıxanda,
necә deyәrlәr, şәhәrin üstünü necә qara buludlar aldı? Adamların
ağzını bağlamaq olar? Tәnәlәr, eyhamlar, lağ-lağı baş alıb gedir,
adamın ürәyi ağzına gәlir, hәrә bir söz danışır.
– Dostum, kimdәn әskiksәn, bәlkә, sәn dә yetmiş beş min
udasan, hә? Lap yerinә düşәrdi!..
– Bәs siz niyә uda bilmirsiniz? Pula ehtiyacınız yoxdur?
Bir riyaziyyatçı başqalarının acığına hesabladı ki, mәn şәhәrin
әn zәngin adamıyam. Hesablama çox sadә idi! Yetmiş beş min
udmuşam, evimin qiymәti altı-yeddi min, bu da tәxminәn sәksәn
min, ora-bura, yüz minә gәlib çatır. Әgәr kiminsә yüz mini
varsa, inamla demәk olar ki, bu şәxs iki yüz minә sahibdir.
Sözdür dә, ağzından buraxdın, sәninki deyil! Yüz min, elә iki
yüz minlә әkizdir! Belә çıxır ki, mәnim iki yüz minim var vә
şәhәrin әn zәngin adamı sayılıram! Amma kimsә nәzәrә almır ki,
şәhәrdә mәndәn dә varlı adamlar yaşayır, üstәlik, onların pulunun
sayı barәdә künc-bucaqda danışan yoxdur! Varlıların cibini
yoxlayan, yaxud pullarının hesabını aparan var? Bәlkә, hәmin
adamlar çoxdan müflis olub? Başa düşürsünüz, ya yox? Bu,
bәzilәrinin qüruruna toxundu. Onlar bir mәsәlә ilә heç cürә
barışa bilmirdilәr: necә olur ki, adam heç bir әziyyәt çәkmәdәn,
iş qurmadan, birdәn-birә yoxsulluğun daşını atıb zәnginlәrin
cәrgәsindә yer aldı? Qәsәbәdә biri var, köhnәnin subayıdır, varlı
vә xәsisin biridir... Birjaya toplaşan avaralar mәzә üçün Mendl
Borod adlı birini hәmin xәsisin yanına göndәrdilәr ki, şad xәbәri
ona çatdırsın: Yankev-İosl yetmiş beş min udub! Köhnә subay
xәbәri eşidәndә elә vәziyyәtә düşüb ki, sizdәn iraq, az qalıb
ürәyi partlasın! Adamın ona yazığı gәlir, zavallı neçә gündür dәli
kimi gәzir! İndi qardaşımla mәnim boğazıma ilişmiş tıxın –
rahibin әhvalatını eşidәndәn sonra bir az özünә gәlib. Deyir:
“Qoy pullar rahibә qismәt olsun! Bu qәdәr pul yәhudinin nәyinә
gәrәkdir?..” Başa düşürsünüz?
Elә bilirsiniz, doğmalarım hәsәd aparmır? İmkanları olsaydı,
boğazımı üzәr, ya da çayda batırardılar! Әlbәttә ki, әgәr yetmiş
beş min әlimdә olsaydı! Hamı razı qalardı – hәm yadlar, hәm dә

125