Page 31 - Sela
P. 31
Paskual Duartenin ailəsi
atamın xatirәsindәn gedirdi vә mәn deyәndә ki, atamı heç
xatırlamasaq yaxşıdı, don Manuel başımı sığallayıb cavab
verdi ki, insanı bir dünyadan o birinә, Tanrının dәrgahına
apardığına görә ölümә nifrәt elәyiriksә, ölüm istәyir bundan
da pis olsun. Əlbәttә, bunları başqa cür dedi, sözlәri әdalәtli
vә doğru idi, ancaq mәnim yazdığımdan elә dә fәrqlәnmirdi.
O gündәn don Manueli görәndә tәzim elәyib әlini öpürdüm,
ancaq evlәnәndәn sonra arvadım dedi, belә şeylәr elәyәndә
qadına oxşayırsan vә aydın mәsәlәdi ki, tәzim bununla da
bitdi. Sonra eşitdim, don Manuel haqqımda deyib ki, heç
nәyә baxmayaraq, mәn peyin yığınında qızılgül kimi bir
şeyәm vә Tanrı şahiddi, ilk anda içimdә onu boğmaq istәyi
oyandı; sonra bu istәk tәdricәn yoxa çıxdı – uşaqlıqdan tez
qızıb, tez dә soyuyanam – nәhayәt, tamam unuduldu,
üstәlik dә, onu düzgün başa düşdüyümә әmin deyildim;
bәlkә, don Manuel, ümumiyyәtlә, heç nә demәmişdi –
adamların boşboğazlığına fikir vermәk lazım deyil, hәtta
demiş olsa da, nәyi nәzәrdә tutduğunu hardan bilәsәn!
Bәlkә, heç mәnim başa düşdüyüm kimi deyil!
Əgәr Mario bu mәşәqqәtli hәyatı tәrk elәyәndә ağlı
olsaydı, şübhәsiz, bu dünyadan bir o qәdәr dә razı getmәzdi.
O, aramızda az yaşadı, görünür, onu necә qohumlar
gözlәdiyini hiss elәmişdi vә cәnnәtin astanasında dayanan
günahsız körpәlәrin arasında olmağı seçdi. Tanrı şahiddi,
o, düzgün yol seçdi – hәyatla birlikdә saysız-hesabsız
әzablardan canını qurtardı! Bizi tәrk elәyәndә heç on yaşı
olmazdı – nә qәdәr әziyyәt çәkdiyini düşünәndә bu yaş
azdı, ancaq ayağa qalxıb danışmaq üçün kifayәtdi, di gәl,
heç birini dadmaq ona qismәt olmadı: yazıq lap uşaqlıqdan
suilanı kimi sürünürdü, siçovul kimi ciyildiyirdi vә görüb-
götürdüyü vur-tut bunlar oldu. Lap әvvәldәn başa düşdük
ki, zavallı gic doğulub, gic dә ölәcәk. İlk dişi ancaq yaş
yarımında çıxmışdı, elә dә әyriydi ki, senyora Enqrasiya (o
31
atamın xatirәsindәn gedirdi vә mәn deyәndә ki, atamı heç
xatırlamasaq yaxşıdı, don Manuel başımı sığallayıb cavab
verdi ki, insanı bir dünyadan o birinә, Tanrının dәrgahına
apardığına görә ölümә nifrәt elәyiriksә, ölüm istәyir bundan
da pis olsun. Əlbәttә, bunları başqa cür dedi, sözlәri әdalәtli
vә doğru idi, ancaq mәnim yazdığımdan elә dә fәrqlәnmirdi.
O gündәn don Manueli görәndә tәzim elәyib әlini öpürdüm,
ancaq evlәnәndәn sonra arvadım dedi, belә şeylәr elәyәndә
qadına oxşayırsan vә aydın mәsәlәdi ki, tәzim bununla da
bitdi. Sonra eşitdim, don Manuel haqqımda deyib ki, heç
nәyә baxmayaraq, mәn peyin yığınında qızılgül kimi bir
şeyәm vә Tanrı şahiddi, ilk anda içimdә onu boğmaq istәyi
oyandı; sonra bu istәk tәdricәn yoxa çıxdı – uşaqlıqdan tez
qızıb, tez dә soyuyanam – nәhayәt, tamam unuduldu,
üstәlik dә, onu düzgün başa düşdüyümә әmin deyildim;
bәlkә, don Manuel, ümumiyyәtlә, heç nә demәmişdi –
adamların boşboğazlığına fikir vermәk lazım deyil, hәtta
demiş olsa da, nәyi nәzәrdә tutduğunu hardan bilәsәn!
Bәlkә, heç mәnim başa düşdüyüm kimi deyil!
Əgәr Mario bu mәşәqqәtli hәyatı tәrk elәyәndә ağlı
olsaydı, şübhәsiz, bu dünyadan bir o qәdәr dә razı getmәzdi.
O, aramızda az yaşadı, görünür, onu necә qohumlar
gözlәdiyini hiss elәmişdi vә cәnnәtin astanasında dayanan
günahsız körpәlәrin arasında olmağı seçdi. Tanrı şahiddi,
o, düzgün yol seçdi – hәyatla birlikdә saysız-hesabsız
әzablardan canını qurtardı! Bizi tәrk elәyәndә heç on yaşı
olmazdı – nә qәdәr әziyyәt çәkdiyini düşünәndә bu yaş
azdı, ancaq ayağa qalxıb danışmaq üçün kifayәtdi, di gәl,
heç birini dadmaq ona qismәt olmadı: yazıq lap uşaqlıqdan
suilanı kimi sürünürdü, siçovul kimi ciyildiyirdi vә görüb-
götürdüyü vur-tut bunlar oldu. Lap әvvәldәn başa düşdük
ki, zavallı gic doğulub, gic dә ölәcәk. İlk dişi ancaq yaş
yarımında çıxmışdı, elә dә әyriydi ki, senyora Enqrasiya (o
31
