Page 265 - jirmunski

Xalq qəhrəmanlıq eposu

Piyalәni tutub saldılar dәrdә.
Getdi ağıl-huşum, yatdım o yerdә,
“Әrşdә-fәrşdә nә var, görgül!” – dedilәr.

Yel oldum, yüyürdüm yerin damarına,
Nәzәrim sataşdı Әrşin kәmәrinә.
“Cәbrut alәmindә Cәlil sirrinә,
Gәlib, özün baxıb görgül!” dedilәr.

Nәyi xәyal etdimsә, әlә gәtirdim,
Hara baxsam, ona nәzәr yetirdim.
Bu hal ilә mәn sakitcә yatırdım,
Üzümә tüpürüb: “Dur, qul!” – dedilәr.

Durub Mәhtimqulu, gözün açıbdır,
Başına nә fikirlәr gәlib, keçibdir.
Qızğın nәrtәk ağ köpüklәr saçıbdır,
“Oğlan, Allah yarın, varqıl!” – dedilәr.59

Mәhtimqulunun bu şeiri, spesifik İslam әnәnәsini nәzәrә al-
masaq, özünün әsas bәdii mәzmununa görә Puşkinin “Peyğәm-
bәr”ini çox xatırladır. Bu da tәsadüfi deyil: mәlum olduğu kimi,
Puşkin öz şeirindә şairlik mәslәyi vә qayәsi haqqında Bibliya әf-
sanәsindәn istifadә etmişdi.60 Müq. et: İsa peyğәmbәrin kitabını,
VI fәsil, sütun 2–9: “Onun әtrafında mәlәklәr (serafim) durmuş-
du; onlardan hәr birinin altı qanadı var idi… Onda mәlәklәrdәn
biri uçub mәnim yanıma gәldi. Onun әlindә qurbangahdan maşa
ilә götürülmüş köz var idi. O, dodaqlarıma toxunub dedi: Bax o,
sәnin dodaqlarına toxundu, sәnin günahların yuyuldu. Vә mәn
Tanrının sәsini eşitdim, o deyirdi: Mәn kimi göndәrim? Vә bizim
üçün kim gedәcәk? Mәn dedim: Mәni göndәrin. Onda o dedi:
Get…”. Bu Bibliya әfsanәsi vә Quranda Mәhәmmәdin qayәsi
haqqında oxşar hekayәt61, yuxarıda tәhlil etdiyimiz hәmin әfsanә
tipindәndir.

Belәliklә, yeni dövrün şairi üçün әsatir vә әfsanә poetik ob-
razların arsenalı kimi çıxış edir. Demәli, klassik poeziya әnәnә-

265