Page 257 - jirmunski
P. 257
Xalq qəhrəmanlıq eposu
şacağıq. Biz Çirik soyundan olan Kojomkeldinin dә yanında na-
har edәcәyik, ancaq o, çox yaşamayacaq. Sәn bizi ehtiramla qar-
şılamalısan”.
Evә qayıdan Keldıbek başına gәlәnlәri atasına danışır, o da
bu barәdә heç kimә danışmamağı tapşırır. Bu hadisәdәn sonra bir
gün Keldıbekin atasının yanına qonaqlar gәlir vә gecәni onlarda
qalırlar. Hәmin gecә Keldıbek ilk dәfә olaraq “Manas”ı ifa edir.
Bir neçә gündәn sonra gәnc manasçı yenә dә yuxu görür: Manas
öz silahdaşları ilә onun yanına gәlir vә buyurur ki, o, üç il dalba-
dal Manasın Talasdakı (indiki Cambul) mәqbәrәsini ziyarәt et-
mәli, Manasın vә onun silahdaşlarının şәrәfinә “heyvan kәsmәli-
dir” (yәni qurban kәsmәlidir). Bunu etmәzsә, Manas Keldıbekin
sonsuz olacağını deyir.
Bu vaxtdan etibarәn Keldıbek “Manas”ı bütün tәfәrrüatları
ilә ifa etmәyә başlayır vә xalq arasında mәşhur söylәyiciyә çev-
rilir. Ancaq Manasın mәqbәrәsinә dörd ildәn sonra gedә bilir vә
Manasın qoyduğu möhlәtdәn kәnara çıxır. Ona görә dә sonsuz,
övladsız qalır.
Keldıbek Manasın mәqbәrәsinә getdikdәn sonra yuxusunda
yenә dә Manası vә onun silahdaşlarını görür. Onlar deyirlәr:
“Әvvәllәr biz yalnız yuxuda görünürdük. İndi isә hәqiqәtdә dә
görünәcәyik. Palacan dağının yanına, Çu çayının güneyinә gәl,
ancaq tәk gәl”.
Keldıbek deyilәn yerә gәlir vә orada yuxuda gördüyü tanış
döyüşçülәrlә rastlaşır. Onlar salamlaşırlar vә Manas ona deyir:
“Sәnin yaradıcılığın irsәn gәlәcәk nәslinә keçsәydi, biz sәnin ya-
nına gәlmәzdik. Amma yaradıcılığın sәninlә ölüb gedәcәk”. Bun-
dan sonra Manasın döyüşçülәri sıravi addımlarla Keldıbekin
önündәn keçib gedirlәr vә o, qırx iki adam sayır (Manas, onun
dostu Almambet vә 40 döyüşçü – “40 çoro”). Keldıbek dә onlara
qoşulmaq istәyir, ancaq Manas onu saxlayıb deyir: “Sәn qayıt,
bizim sәninlә yolumuz bir deyil”. Bundan sonra hәmin görüntü
yox olur.45
Qәdim vә yeni dövrün çoxsaylı analoji hekayәtlәrindәn 1858-ci
ildә doğulmuş manasçı Canıbay Kodjekovun (Cәlilabad vilayәti-
257
şacağıq. Biz Çirik soyundan olan Kojomkeldinin dә yanında na-
har edәcәyik, ancaq o, çox yaşamayacaq. Sәn bizi ehtiramla qar-
şılamalısan”.
Evә qayıdan Keldıbek başına gәlәnlәri atasına danışır, o da
bu barәdә heç kimә danışmamağı tapşırır. Bu hadisәdәn sonra bir
gün Keldıbekin atasının yanına qonaqlar gәlir vә gecәni onlarda
qalırlar. Hәmin gecә Keldıbek ilk dәfә olaraq “Manas”ı ifa edir.
Bir neçә gündәn sonra gәnc manasçı yenә dә yuxu görür: Manas
öz silahdaşları ilә onun yanına gәlir vә buyurur ki, o, üç il dalba-
dal Manasın Talasdakı (indiki Cambul) mәqbәrәsini ziyarәt et-
mәli, Manasın vә onun silahdaşlarının şәrәfinә “heyvan kәsmәli-
dir” (yәni qurban kәsmәlidir). Bunu etmәzsә, Manas Keldıbekin
sonsuz olacağını deyir.
Bu vaxtdan etibarәn Keldıbek “Manas”ı bütün tәfәrrüatları
ilә ifa etmәyә başlayır vә xalq arasında mәşhur söylәyiciyә çev-
rilir. Ancaq Manasın mәqbәrәsinә dörd ildәn sonra gedә bilir vә
Manasın qoyduğu möhlәtdәn kәnara çıxır. Ona görә dә sonsuz,
övladsız qalır.
Keldıbek Manasın mәqbәrәsinә getdikdәn sonra yuxusunda
yenә dә Manası vә onun silahdaşlarını görür. Onlar deyirlәr:
“Әvvәllәr biz yalnız yuxuda görünürdük. İndi isә hәqiqәtdә dә
görünәcәyik. Palacan dağının yanına, Çu çayının güneyinә gәl,
ancaq tәk gәl”.
Keldıbek deyilәn yerә gәlir vә orada yuxuda gördüyü tanış
döyüşçülәrlә rastlaşır. Onlar salamlaşırlar vә Manas ona deyir:
“Sәnin yaradıcılığın irsәn gәlәcәk nәslinә keçsәydi, biz sәnin ya-
nına gәlmәzdik. Amma yaradıcılığın sәninlә ölüb gedәcәk”. Bun-
dan sonra Manasın döyüşçülәri sıravi addımlarla Keldıbekin
önündәn keçib gedirlәr vә o, qırx iki adam sayır (Manas, onun
dostu Almambet vә 40 döyüşçü – “40 çoro”). Keldıbek dә onlara
qoşulmaq istәyir, ancaq Manas onu saxlayıb deyir: “Sәn qayıt,
bizim sәninlә yolumuz bir deyil”. Bundan sonra hәmin görüntü
yox olur.45
Qәdim vә yeni dövrün çoxsaylı analoji hekayәtlәrindәn 1858-ci
ildә doğulmuş manasçı Canıbay Kodjekovun (Cәlilabad vilayәti-
257
