Page 256 - jirmunski
P. 256
tor Jirmunski
dombra (yәni nәğmә oxumaq istedadı) ilә hәr hansı bir tәsәrrüfat
alәti arasında seçim etmәk tәklif olunur. Akın Bolman Kojabaye-
vin (1880-cı ildә Qaraqanda vilayәtinin Cezqazqan şәhәrindә
anadan olmuşdur) dediyinә görә, onun atası, mәşhur akın Koja-
bay da (1854–1917) belә bir yuxu görmüşdü: “15 yaşında yuxu-
sunda atası Taylakbayı görür. Atası ondan soruşur ki, sәn nә se-
çirsәn: nәğmәni, yoxsa madyanı sağmaq üçün südqabını. Atam
cavab verir: nәğmәni. Elә hәmin anda o, sıbızqanın melodik sәs-
lәrini eşidir. O, ertәsi gün camaat arasına çıxır vә özünün ilk nәğ-
mәsini ifa edir”. Cambulun müәllimi Suyumbay da yuxusunda
bir qoca görür, qoca ona dombra vә keçen (quzuları bağlamaq
üçün kәndir) uzadır vә soruşur ki, o, nәyә üstünlük verir. Suyum-
bay dombranı seçir.44
Y.İsmayılov qeyd edir ki, bu xalq inanclarında nәğmә gah isti
külәk vә ya qanadlı at (tulpar) şәklindә, gah da yaşıl ördәk, iti şa-
hin, ağ qu quşu, sülhsevәr göyәrçin, bülbül şәklindә tәsvir olu-
nur. Belә nağıl edirlәr ki, ölümündәn qabaq XIX әsrin mәşhur
akını Kempırbay öz dostu akın Asetlә vidalaşıb ona deyir ki, poe-
tik istedad onun qәlbindәn bir yaşıl ördәk kimi uçub gedәcәk vә
bu quş sonradan onun oğlu Serkebayın yanına uça bilәr.
Qırğızlarda hәr bir manasçı – improvizator özü haqqında da-
nışarkәn deyir ki, onu ifaçılığa Manasın özü sövq edib. Manas
qırx döyüşçüsü ilә birgә vә yaxud onun mәşhur silahdaşlarından
biri, mәsәlәn, Almambet, Manasın oğlu Semetey vә b. gәlәcәk
ifaçının yuxusuna gәlir. Manasın seçdiyi insan onun sözündәn
çıxırsa, onda onu daim xәstәliklәr vә bәdbәxtliklәr izlәyir.
XIX әsrin mәşhur manasçısı Keldıbek (1800–1880?) haqqın-
da bir çox hekayәtlәr dә әfsanәvi xarakter daşıyır.
17 yaşlı çoban Keldıbek öz sürüsünün yanında yatırmış. Yu-
xuda o, Manası vә onun silahdaşlarını, Almambeti, Qoca Bakayı
vә başqalarını görür. Onlar Keldıbekә deyirlәr: “Biz sәnin yanın-
da gecәlәyәcәyik. Sәndәn sonra bir Saqımbay olacaq (yәqin ki,
“dahi akın” Saqımbay Orozbakov (1867–1930) nәzәrdә tutulur),
“onun yanında nahar edәcәyik. Hәlә Tınıbek dә olacaq” (mәşhur
manasçı Tınıbek Janım oğlu (1846-1902)), onunla yolda rastla-
256
dombra (yәni nәğmә oxumaq istedadı) ilә hәr hansı bir tәsәrrüfat
alәti arasında seçim etmәk tәklif olunur. Akın Bolman Kojabaye-
vin (1880-cı ildә Qaraqanda vilayәtinin Cezqazqan şәhәrindә
anadan olmuşdur) dediyinә görә, onun atası, mәşhur akın Koja-
bay da (1854–1917) belә bir yuxu görmüşdü: “15 yaşında yuxu-
sunda atası Taylakbayı görür. Atası ondan soruşur ki, sәn nә se-
çirsәn: nәğmәni, yoxsa madyanı sağmaq üçün südqabını. Atam
cavab verir: nәğmәni. Elә hәmin anda o, sıbızqanın melodik sәs-
lәrini eşidir. O, ertәsi gün camaat arasına çıxır vә özünün ilk nәğ-
mәsini ifa edir”. Cambulun müәllimi Suyumbay da yuxusunda
bir qoca görür, qoca ona dombra vә keçen (quzuları bağlamaq
üçün kәndir) uzadır vә soruşur ki, o, nәyә üstünlük verir. Suyum-
bay dombranı seçir.44
Y.İsmayılov qeyd edir ki, bu xalq inanclarında nәğmә gah isti
külәk vә ya qanadlı at (tulpar) şәklindә, gah da yaşıl ördәk, iti şa-
hin, ağ qu quşu, sülhsevәr göyәrçin, bülbül şәklindә tәsvir olu-
nur. Belә nağıl edirlәr ki, ölümündәn qabaq XIX әsrin mәşhur
akını Kempırbay öz dostu akın Asetlә vidalaşıb ona deyir ki, poe-
tik istedad onun qәlbindәn bir yaşıl ördәk kimi uçub gedәcәk vә
bu quş sonradan onun oğlu Serkebayın yanına uça bilәr.
Qırğızlarda hәr bir manasçı – improvizator özü haqqında da-
nışarkәn deyir ki, onu ifaçılığa Manasın özü sövq edib. Manas
qırx döyüşçüsü ilә birgә vә yaxud onun mәşhur silahdaşlarından
biri, mәsәlәn, Almambet, Manasın oğlu Semetey vә b. gәlәcәk
ifaçının yuxusuna gәlir. Manasın seçdiyi insan onun sözündәn
çıxırsa, onda onu daim xәstәliklәr vә bәdbәxtliklәr izlәyir.
XIX әsrin mәşhur manasçısı Keldıbek (1800–1880?) haqqın-
da bir çox hekayәtlәr dә әfsanәvi xarakter daşıyır.
17 yaşlı çoban Keldıbek öz sürüsünün yanında yatırmış. Yu-
xuda o, Manası vә onun silahdaşlarını, Almambeti, Qoca Bakayı
vә başqalarını görür. Onlar Keldıbekә deyirlәr: “Biz sәnin yanın-
da gecәlәyәcәyik. Sәndәn sonra bir Saqımbay olacaq (yәqin ki,
“dahi akın” Saqımbay Orozbakov (1867–1930) nәzәrdә tutulur),
“onun yanında nahar edәcәyik. Hәlә Tınıbek dә olacaq” (mәşhur
manasçı Tınıbek Janım oğlu (1846-1902)), onunla yolda rastla-
256
