Page 192 - Danilenko

Qürub çağının işığında

Buz kimi soyuq qovluqlar, arxiv müdirinin ağzından
qalxan buğ, saralmış vәrәqlәrdә rәngi soluxmuş
hәrflәr (XIX әsrdә kәnd keşişinin yazdığı mәtn) – Aleksey

Qrubiçә elә gәlirdi ki, başqa bir dünyaya düşüb. Bu axşam hәr

şey ona yad görünürdü. Soyuqdan әsә-әsә gәrnәşib, yerindәn

qalxdı vә әlindәki köhnә sәnәdlәri tәhvil vermәyә getdi.

O, üç hәftәydi ki, әlli yaşlı vәkil Anatoli Postoyukun nәsil

tarixini öyrәnmәklә mәşğul idi: vәkil birdәn-birә öz әcdad-

larının hansısa mәşhur nәslә aid olub-olmadığını araşdırmaq

fikrinә düşmüşdü. Qrubiçә beş yüz rubl boyun olmuşdu, bu,

onun dörd aylıq maaşı qәdәr pul elәyirdi. O, nә pravoslav kon-

sistoriya kitablarında, nә zadәganlar fondunun dәftәrlәrindә,

nә dә Roma-katolik kilsәsinin kağızlarında vәkili maraqlan-

dıran mәlumatlara rast gәlmәdi.

Postyukun ata tәrәfinin hamısı kәndlilәr idi. Ana tәrәfindә

bir kәnd keşişi tapıldı, amma bu fakt heç dә ürәyindәn olmadı.

Aleksey Qrubiç yaxşı tarixçiydi, polyak dilindә oxuyurdu,

latın dilini bilir, paleoqrafiyadan yaxşı baş çıxarırdı. İyirmi üç

nömrәli mәktәbdә tarix dәrsini tәdris edirdi.

“Tarix sirli, müәmmalı qadın kimidir – ona etinasız yanaş-

maq olmur, – qar basmış meydanla addımlayarkәn düşündü, –

amma çox yaxınlaşanda, döşlәri sallanan, sifәtini qırış basmış,

ağzından pis iy gәlәn qarı görürsәn.”

Malaya Berdiçevskaya küçәsindәki tikiliyә doğru

addımlayırdı. Burada qırx rubla otaq kirayәlәmişdi. Ev

192 sahibәsi Kseniya Boyçuk heç yerdә gözә dәymirdi. Bu yaşlı
qadın köhnә, baxımsız evdә tәk-tәnha yaşayırdı. Aleksey Qru-

biç cırıldayan pillәkәnlә yuxarı qalxıb, öz otağına keçdi.

Şlyapasını, paltosunu, ayaqqabılarını çıxarıb, içәri adladı.

Axşam saat yeddi oldu. Sahibәnin otağındakı köhnә saat

vurmağa başladı. Qrubiçin gözü polyak yazıçı Siprian Nor-

vidin kitabına sataşdı. Kitabın köhnә cildinә baxa-baxa, trol-

leybusun gurultusundan titrәyәn pәncәrә şüşәlәrinin sәsini