Page 207 - Yuri Trifonov
P. 207
Qoca
dinlәmişdim onu – acgözlüklә, hәyәcanla! Bu nitq mәni tutmuşdu,
içimi alt-üst elәmişdi, öncә mәni Yansonun da nitqi o kökә
salmışdı. Amma әgәr stenoqramda varsa, demәli, belә bir cümlә
işlәnib... Bәs haçan? Fevraldamı? Yәni Volodya sağ olandamı?
Asya onların arasında sevgisini bölüşmüşdümü?
“...Donda daxili işlәr idarәsi tәrәfindәn işlәr korlanıb. Miqulin
qışqırır: “Fәlakәt gәlir! Bütün uğurlarımız puç olacaq!” Onun
sәsi zәif eşidilir. Ona deyirlәr ki, paytaxtda Donu unutmayıblar,
әmrlәr verilir. Amma iş, bütün biabırçılıqlarla mübarizә aparılacaq
deyә әmrlәr verib, yazmaqda deyil axı, iş ondadı ki, bu hallar
davam etmәkdәdi... Özünә, Sovet Rusiyasına inanan Miqulin
fәryad edirdi ki, “Artıq belә yaşamaq olmaz! Kömәk edin!
Yaranmış vәziyyәti yüngüllәşdirmәkdәn ötrü nәsә bir iş görün!”
Kim bilir, bәlkә dә, mәrkәzin kazaklara müraciәti bu fәryad
dolu çağırışın nәticәsiydi. Biz bilirik ki, kazaklara qarşı son
vaxtlar Sovet hakimiyyәtinin siyasәti dәyişibdir. “Krasnıy paxar”
qәzetinin 11 sentyabr sayında kazaklara qarşı siyasәtin dәyişәcәyi,
Dondakı mәişәt tәrziylә hesablaşılacağı deyilirdi... Miqulinin
hayqırtısı Sovet Rusiyasını bürümüş bәlalardan birinin aradan
götürülmәsinә tәkan verdi. Onun xidmәti bu işdәdi vә buna görә
onu әfv etmәk olar. Vә mәn bir insan müdafiәçisi kimi sizin ali
mәrhәmәtinizә üz tuturam, bütün qәlbimlә sizdәn xahiş edirәm,
bu prosesdәki vәziyyәti dәyәrlәndirin, fikirlәşin, sonra öz hök-
münüzü çıxarın”.
Bu da Miqulinin nitqi:
“Vәtәndaş hakimlәr, 19 nömrәli kameraya düşәndә, ilk anlarda
keçirdiyim tәәssüratları mәndәn әrmәğan qalacaq bir parça kağıza
köçürmüşәm. Bu dörd divar arasında yaşanan ilk anlar dәhşәtlidir
vә girdiyin qapı arxanca çırpılıb bağlanılanda nә baş verdiyini
sanki hәlә anlamırsan. Bütün ömrümü inqilaba hәsr etmişәm, o
isә mәni hәbsә atıb, bütün ömrüm boyu azadlıq uğrunda çarpış-
mışam, nәticәdә azadlıqdan mәhrum olmuşam. Bu dörd divar
arasında, bәlkә dә, ilk dәfәydi ki, azad şәkildә düşünürdüm, heç
kim mәnә mane olmurdu vә kim olduğumu fikirlәşirdim.
Yanson mәnim Marksla tanış olmadığımı dedi. Hә, mәn onu
tanımıram, amma kamerada ilk dәfә Fransada sosial hәrәkat
207
dinlәmişdim onu – acgözlüklә, hәyәcanla! Bu nitq mәni tutmuşdu,
içimi alt-üst elәmişdi, öncә mәni Yansonun da nitqi o kökә
salmışdı. Amma әgәr stenoqramda varsa, demәli, belә bir cümlә
işlәnib... Bәs haçan? Fevraldamı? Yәni Volodya sağ olandamı?
Asya onların arasında sevgisini bölüşmüşdümü?
“...Donda daxili işlәr idarәsi tәrәfindәn işlәr korlanıb. Miqulin
qışqırır: “Fәlakәt gәlir! Bütün uğurlarımız puç olacaq!” Onun
sәsi zәif eşidilir. Ona deyirlәr ki, paytaxtda Donu unutmayıblar,
әmrlәr verilir. Amma iş, bütün biabırçılıqlarla mübarizә aparılacaq
deyә әmrlәr verib, yazmaqda deyil axı, iş ondadı ki, bu hallar
davam etmәkdәdi... Özünә, Sovet Rusiyasına inanan Miqulin
fәryad edirdi ki, “Artıq belә yaşamaq olmaz! Kömәk edin!
Yaranmış vәziyyәti yüngüllәşdirmәkdәn ötrü nәsә bir iş görün!”
Kim bilir, bәlkә dә, mәrkәzin kazaklara müraciәti bu fәryad
dolu çağırışın nәticәsiydi. Biz bilirik ki, kazaklara qarşı son
vaxtlar Sovet hakimiyyәtinin siyasәti dәyişibdir. “Krasnıy paxar”
qәzetinin 11 sentyabr sayında kazaklara qarşı siyasәtin dәyişәcәyi,
Dondakı mәişәt tәrziylә hesablaşılacağı deyilirdi... Miqulinin
hayqırtısı Sovet Rusiyasını bürümüş bәlalardan birinin aradan
götürülmәsinә tәkan verdi. Onun xidmәti bu işdәdi vә buna görә
onu әfv etmәk olar. Vә mәn bir insan müdafiәçisi kimi sizin ali
mәrhәmәtinizә üz tuturam, bütün qәlbimlә sizdәn xahiş edirәm,
bu prosesdәki vәziyyәti dәyәrlәndirin, fikirlәşin, sonra öz hök-
münüzü çıxarın”.
Bu da Miqulinin nitqi:
“Vәtәndaş hakimlәr, 19 nömrәli kameraya düşәndә, ilk anlarda
keçirdiyim tәәssüratları mәndәn әrmәğan qalacaq bir parça kağıza
köçürmüşәm. Bu dörd divar arasında yaşanan ilk anlar dәhşәtlidir
vә girdiyin qapı arxanca çırpılıb bağlanılanda nә baş verdiyini
sanki hәlә anlamırsan. Bütün ömrümü inqilaba hәsr etmişәm, o
isә mәni hәbsә atıb, bütün ömrüm boyu azadlıq uğrunda çarpış-
mışam, nәticәdә azadlıqdan mәhrum olmuşam. Bu dörd divar
arasında, bәlkә dә, ilk dәfәydi ki, azad şәkildә düşünürdüm, heç
kim mәnә mane olmurdu vә kim olduğumu fikirlәşirdim.
Yanson mәnim Marksla tanış olmadığımı dedi. Hә, mәn onu
tanımıram, amma kamerada ilk dәfә Fransada sosial hәrәkat
207
