Page 325 - tomas

Çıxılmazlıq

miskin fahişәxanalar, hisә batmış körpülәr yığınını, onun ifadә
olunmayan eybәcәrliyini, gözәlliyini xatırlayırsınız. Bir dәfә
qürub çağı hәmin küçәylә getdiyinizi, günәşin çıxdığını, titrәdiyini,
rәngdәn-rәngә düşdüyünü, limandakı gәminin ağ göyәrtәsindәki
işığın yalançı hörümçәk torunu xatırlayırsınız.

Sonra ev sahibinә bunun bir axşam әrzindә baş verdiyini
deyirsiniz – tәrk edilmiş nәhәng dәniz körpüsünün qoxusu barәdә,
evlәrin köhnә, paslı kәrpic tünlüyündә közәrәn qürub haqqında,
gәminin güclü burnundakı göyqurşağısayaq işıq toru barәdә söz
açmağa başlayırsınız. Amma danışmağa başlayan kimi gücsüz-
lüyünüzü dәrk elәyirsiniz, bilirsiniz ki, o vaxt duyduğunuz sirri,
vәcdi, dözülmәz qüssә hissini qaytara bilmәyәcәksiniz.

***

Bәli, orada gözәllik yetәrincәydi, – qәlbinizi qırmağa, beyninizi
korlamağa, bütün şirәnizi sıxmağa yetirdi, – amma sözlәrlә nә
izah elәmәk olar? Siz bütün bunları, üstәlik, on minlәrlә başqa
şeylәri xatırlayırsınız, bununla belә, onlardan danışmağa başlayanda
heç nә alınmır.

Bunun әvәzindә ancaq yaşadığımız evi – orada yayda necә
qaranlıq, isti, qışda necә rütubәtli, soyuq, yaxşı yemәk tapmağın
nә qәdәr çәtin olduğunu tәsvir elәyirsiniz. Siz ağaya әvvәllәr re-
portyor olan, ömründә çox şeylәr görmüş ev sahibәniz barәdә
danışırsınız. Onun necә xeyirxah, genişqәlbli, kobudtәhәr, işgüzar,
hәmişә enerjiylә, hәyatla dolu qadın olduğunu, içmәyi, içәn
adamların arasında olmağı nә qәdәr sevdiyini, qәzet reportyorunun
bәlәd olduğu o hәyatın sәrt, qaba üzünü necә bildiyini danışırsınız.

Siz qәzet üçün material әldә elәmәk mәqsәdilә qadının
canilәri edama müşayiәt elәdiyini, gәmilәrә dırmaşdığını, dәfn
mәrasimlәrinin ardınca getdiyini, qәbirlәrin yanında durduğunu,
hәmin materialı әlә gәtirmәk üçün adamların, ali, saf, kәdәr
hisslәrini tәhqir elәdiyini, bütün bunlara baxmayaraq, iliyinәcәn
әxlaq qaydalarına bağlı olan bu qarımış qızın ömrü boyu namuslu,
xeyirxah, sәxavәtli adam kimi qaldığını danışırsınız.

325