Page 283 - tomas
P. 283
Qulliver
uca olmayan әzәmәtli toran meşәlikdә dolaşırsan: tutaq ki, burada
nә Atlantik okeanının dәrinliklәri, nә Himalay dağlarının hündür-
lüklәri var, tutaq ki, çox nәhәng dağ silsilәlәri köstәbәk komalarından
başqa bir şey deyil, әvәzindә, әgәr ulduzlar sәnә uzaq, hәddәn
artıq uzaq görünürlәrsә, başqalarına da elә görünürlәr.
Nәhayәt, indiki zamanın bәdbәxt nәhәnglәrindәn, cırtdan-
larından – iki metr yarım boya malik miskin nәhәnglәrdәn, sirkin
yarımmetrlik cırtdanlarından – olmaq da başqa bir şeydi. Axı
onlar indi bütün hәyatlarını yarmarka işıqlarının parıltısı altında
keçirir, o hәyatı, o işıqları sevirlәr, öyrәşdiklәri işıqlardan kәnardakı
alәmsә onlardan ötrü qarabasma, zülmәtdi. Hәr gün hәmin alәm
dәstә-dәstә parusin çadırların altına doluşur ki, oturub gözlәrini
nәhәnglәrin biabırçı tamaşalarıyla nәşәlәndirsinlәr. Onlarsa özlәrini
o alәmin gözlәri qarşısında nümayiş etdirirlәr. O alәm cırtdanlarda
maraq doğurmur. Әksinә, onlar eybәcәrlәrin dar, kiçik dünyasıyla
yaşayırlar, hәmin kiçik dünya da onlara tәbii, tәbiәtin özü
tәrәfindәn yaradılmış kimi görünür. Onlar sevirlәr, çәkişirlәr,
çarpışırlar, satırlar, ümid elәyirlәr. Onlar da başqa adamlar kimi
xoşbәxt, kәdәrli, şöhrәtpәrәstdilәr. İki metr yarımlıq nәhәnglә
yarımmetrlik cırtdan sәmimi dostdular; gündә üç dәfә eyni masa
arxasında yemәk yeyirlәr. Orada çox sevimli, maraqlı cәmiyyәt
toplaşır: qadın mәlahәtli gonbul merilәr, saqqallı xanımlar, incә
tәrzdә abırsız lәtifәlәr söylәmәkdә tayı-bәrabәri olmayan Namәlum
Co-Co, Canlı Skelet, Başdan-ayağa Döymәli Dәnizçi. Amma hәr
halda, bunun da ucaboy insanın problemlәrinә dәxli yoxdu – bu,
onun aça bilmәyәcәyi daha bir qapıdı.
Axı o da hamı kimi adi yer adamıdı. Dünyadakı bütün
adamlartәk, eyni xәmirdәn yoğurulub, eyni havayla nәfәs alır,
eyni qorxulardan әziyyәt çәkir, eyni ümidlәrlә cuşa gәlir. Amma
günün günortaçağı bir metr yetmiş santimetr hündürlüyündәki
dalğalarla qaynayan küçәlәrdә tәnha dolaşır. O, hәmin küçәlәrdә
daim yaddı, eyni zamanda bundan ayrı hәyat, ayrı qapı yoxdu,
bu hәyatı görәndә gözlәri alışıb-yanır, ehtiras dolu intizardan
üzülmüş qәlbisә dözülmәz halda sıxılır. Amma hәyatın bu
283
uca olmayan әzәmәtli toran meşәlikdә dolaşırsan: tutaq ki, burada
nә Atlantik okeanının dәrinliklәri, nә Himalay dağlarının hündür-
lüklәri var, tutaq ki, çox nәhәng dağ silsilәlәri köstәbәk komalarından
başqa bir şey deyil, әvәzindә, әgәr ulduzlar sәnә uzaq, hәddәn
artıq uzaq görünürlәrsә, başqalarına da elә görünürlәr.
Nәhayәt, indiki zamanın bәdbәxt nәhәnglәrindәn, cırtdan-
larından – iki metr yarım boya malik miskin nәhәnglәrdәn, sirkin
yarımmetrlik cırtdanlarından – olmaq da başqa bir şeydi. Axı
onlar indi bütün hәyatlarını yarmarka işıqlarının parıltısı altında
keçirir, o hәyatı, o işıqları sevirlәr, öyrәşdiklәri işıqlardan kәnardakı
alәmsә onlardan ötrü qarabasma, zülmәtdi. Hәr gün hәmin alәm
dәstә-dәstә parusin çadırların altına doluşur ki, oturub gözlәrini
nәhәnglәrin biabırçı tamaşalarıyla nәşәlәndirsinlәr. Onlarsa özlәrini
o alәmin gözlәri qarşısında nümayiş etdirirlәr. O alәm cırtdanlarda
maraq doğurmur. Әksinә, onlar eybәcәrlәrin dar, kiçik dünyasıyla
yaşayırlar, hәmin kiçik dünya da onlara tәbii, tәbiәtin özü
tәrәfindәn yaradılmış kimi görünür. Onlar sevirlәr, çәkişirlәr,
çarpışırlar, satırlar, ümid elәyirlәr. Onlar da başqa adamlar kimi
xoşbәxt, kәdәrli, şöhrәtpәrәstdilәr. İki metr yarımlıq nәhәnglә
yarımmetrlik cırtdan sәmimi dostdular; gündә üç dәfә eyni masa
arxasında yemәk yeyirlәr. Orada çox sevimli, maraqlı cәmiyyәt
toplaşır: qadın mәlahәtli gonbul merilәr, saqqallı xanımlar, incә
tәrzdә abırsız lәtifәlәr söylәmәkdә tayı-bәrabәri olmayan Namәlum
Co-Co, Canlı Skelet, Başdan-ayağa Döymәli Dәnizçi. Amma hәr
halda, bunun da ucaboy insanın problemlәrinә dәxli yoxdu – bu,
onun aça bilmәyәcәyi daha bir qapıdı.
Axı o da hamı kimi adi yer adamıdı. Dünyadakı bütün
adamlartәk, eyni xәmirdәn yoğurulub, eyni havayla nәfәs alır,
eyni qorxulardan әziyyәt çәkir, eyni ümidlәrlә cuşa gәlir. Amma
günün günortaçağı bir metr yetmiş santimetr hündürlüyündәki
dalğalarla qaynayan küçәlәrdә tәnha dolaşır. O, hәmin küçәlәrdә
daim yaddı, eyni zamanda bundan ayrı hәyat, ayrı qapı yoxdu,
bu hәyatı görәndә gözlәri alışıb-yanır, ehtiras dolu intizardan
üzülmüş qәlbisә dözülmәz halda sıxılır. Amma hәyatın bu
283
