Page 176 - talesiz
P. 176
İMRE KERTES
dim, nә dә bir xahiş etdim. Mәn arabanı sürәn adamlara
bircә kәlmә dә demәdim, heç onlara sarı ötәri nәzәr dә
salmadım. Bu arada yolumuz sәrt dönüşdәn keçdi vә
birdәn aşağıda geniş landşaft açıldı. Maili yamac eyni cür
tikilmiş kәrpic evlәrlә vә sәliqәli yaşıl baraklarla dolu idi.
Bir az aralıda hәlә rәnglәnmәmiş (yәqin, yeni idi), daha
qorxunc baraklar vardı. Әrazi mürәkkәb, amma, şübhәsiz
ki, sәliqә ilә hörülmüş daxili mәftil çәpәrlәrlә ayrılmışdı.
Bu çәpәrlәr düşәrgәni ayrı-ayrı zonalara bölürdü. Bir az
da aralıda, dumanın içindәn hündür, bu vaxtlar çılpaq
olan ağaclarla dolu meşә görünürdü. Bu tikililәrdәn
birinin yanında çılpaq “müsәlman” kütlәsi dayanmışdı,
176 bilmirәm nә gözlәyirdi. Onların yaxınlığında bir neçә
imtiyazlı dustaq irәli-geri var-gәl edirdi. Sonra skamyalar
gözümә dәydi. Skamyanın üstündә insan fiqurlarının
hәrәkәt etdiyini görәndә anladım ki, yeni gәlәnlәrin
başını qırxırlar. İrәlidә onları hamam vә baraklara
yerlәşdirilmәk prosesi gözlәyirdi. Düşәrgәnin çaydaşı
döşәnmiş küçәlәrindә hәrәkәt, lәng dә olsa, davam edirdi:
düşәrgәnin veteran sakinlәri, xәstәlәr, imtiyazlılar, anbar-
darlar, xüsusi briqadaların xoşbәxt seçilmişlәri – hamı öz
gündәlik, dәqiq müәyyәn edilmiş tapşırıqlarını yerinә ye-
tirirdi. Orada-burada şübhәli qoxu verәn tüstü qalxır,
әtrafdakı buxara qarışıb әriyirdi. Haradansa metal gurul-
tusu eşidildi, uşaqlıqdan mәnә yaxşı tanış olan kilsә
zәnginin sәsini xatırlatdı. Gözlәrimlә sәs gәlәn tәrәfi
axtardım vә tezliklә çiyinlәrindәki şüvüllә (şüvülә qazan
keçirilmişdi) gәlәn bir dәstә gördüm. Hәmin istiqamәtdәn
gәlәn turşmәzә qoxudan qazandakının şalğamdan
hazırlanmış horra olduğunu başa düşdüm. Amma dәrhal
da bunu anladığıma görә peşman oldum. Bu mәnzәrә vә
qoxu, az qala, tam keylәşmiş hissiyyatsız sinәmdә sıxıcı
duyğu yaratdı vә bu duyğu çoxdan qurumuş gözlәrimdәn
zorla bir neçә isti damcı çıxardı. Damcılar üzümdә yer
dim, nә dә bir xahiş etdim. Mәn arabanı sürәn adamlara
bircә kәlmә dә demәdim, heç onlara sarı ötәri nәzәr dә
salmadım. Bu arada yolumuz sәrt dönüşdәn keçdi vә
birdәn aşağıda geniş landşaft açıldı. Maili yamac eyni cür
tikilmiş kәrpic evlәrlә vә sәliqәli yaşıl baraklarla dolu idi.
Bir az aralıda hәlә rәnglәnmәmiş (yәqin, yeni idi), daha
qorxunc baraklar vardı. Әrazi mürәkkәb, amma, şübhәsiz
ki, sәliqә ilә hörülmüş daxili mәftil çәpәrlәrlә ayrılmışdı.
Bu çәpәrlәr düşәrgәni ayrı-ayrı zonalara bölürdü. Bir az
da aralıda, dumanın içindәn hündür, bu vaxtlar çılpaq
olan ağaclarla dolu meşә görünürdü. Bu tikililәrdәn
birinin yanında çılpaq “müsәlman” kütlәsi dayanmışdı,
176 bilmirәm nә gözlәyirdi. Onların yaxınlığında bir neçә
imtiyazlı dustaq irәli-geri var-gәl edirdi. Sonra skamyalar
gözümә dәydi. Skamyanın üstündә insan fiqurlarının
hәrәkәt etdiyini görәndә anladım ki, yeni gәlәnlәrin
başını qırxırlar. İrәlidә onları hamam vә baraklara
yerlәşdirilmәk prosesi gözlәyirdi. Düşәrgәnin çaydaşı
döşәnmiş küçәlәrindә hәrәkәt, lәng dә olsa, davam edirdi:
düşәrgәnin veteran sakinlәri, xәstәlәr, imtiyazlılar, anbar-
darlar, xüsusi briqadaların xoşbәxt seçilmişlәri – hamı öz
gündәlik, dәqiq müәyyәn edilmiş tapşırıqlarını yerinә ye-
tirirdi. Orada-burada şübhәli qoxu verәn tüstü qalxır,
әtrafdakı buxara qarışıb әriyirdi. Haradansa metal gurul-
tusu eşidildi, uşaqlıqdan mәnә yaxşı tanış olan kilsә
zәnginin sәsini xatırlatdı. Gözlәrimlә sәs gәlәn tәrәfi
axtardım vә tezliklә çiyinlәrindәki şüvüllә (şüvülә qazan
keçirilmişdi) gәlәn bir dәstә gördüm. Hәmin istiqamәtdәn
gәlәn turşmәzә qoxudan qazandakının şalğamdan
hazırlanmış horra olduğunu başa düşdüm. Amma dәrhal
da bunu anladığıma görә peşman oldum. Bu mәnzәrә vә
qoxu, az qala, tam keylәşmiş hissiyyatsız sinәmdә sıxıcı
duyğu yaratdı vә bu duyğu çoxdan qurumuş gözlәrimdәn
zorla bir neçә isti damcı çıxardı. Damcılar üzümdә yer