Page 139 - pryaxin

Xəzər yuxuları

Amma yenә dә, yenә dә…
Axı o vaxtlar onların soyadları da fәrqlәnirdi: biri hәlә qızlıq
soyadını daşıyırdı, o biri әrinin. Yaşları da uyğun deyildi: böyük
bacının yaşı qırxa çatmışdı, kiçiyin isә on sәkkiz yaşı yenicә
tamam olmuşdu. Gözәl qırx beş yaşında da gözәldir. Otuz yeddi
yaşlı gözәl barәdә isә danışmağa dәymәz.
Görünür, qılıncından qan daman yerli inqilabçılardan kimsә
Aleksandra nәnәnin ürәyini ovlamaq, saqqızını oğurlamaq istәyib,
amma müyәssәr olmayıb…

***

Trotskinin bu yerlәrә gәlişi barәdә çox eşitmişdim. Svyatoy
Krestdә beş min “әks-inqilabçı”nı güllәlәmişdi – çöllük әrazilәrdә
yaşayan bu qәdәr insanın axırına çıxmaq üçün onun şәxsi
müdaxilәsi vә iştirakı tәlәb olunurdu: yerli hakimiyyәt üsyana
qalxan camaata gözdağı vermәyә hesablanmış bu vacib әmri
yerinә yetirmәyә tәlәsmirdi.

Svyatoy Krestdә insanların güllәlәnmәsi çoxlarına mәlum
olan tarixi faktdır. Onları, demәk olar, doxsan beşinci ildә Budyon-
novsk (keçmişdә Svyatoy Krest faciәsinin baş verdiyi yerdә)
güllәlәmişdilәr.

İnsanlar güllәbaran edildikdәn sonra Trotski ova yollanmışdı.
Әslindә mәni şoka salan bu deyil.
Trotski ov etmәk üçün doğma yurduma gәlmiş, tapşırmışdı
ki, onu ikigünlüyә burada tәk qoysunlar: mәni әn çox heyrәtlәndirәn
bu idi.
Onlar heç nәyә görә güllәlәdiklәri xalqdan qәtiyyәn qorxub-
çәkinmirdilәr. Camaat necә ağır günah iş tutmalıdır ki, onlardan
beş minini “uf”demәdәn güllәlәyәsәn? İnsanları güllәlәmәyә
yalnız snayper kimi gözlәrini qıyıb sәmadan nişan alan Tanrının
ixtiyarı var, o da min-min yox, tәk-tәk – Taras Bulbanın mәntiqi
ilә: yәni sәni mәn yaratmışam, mәn dә o dünyaya vasil edәcәyәm.

139