Page 26 - Patriarxın payızı

general, – deyirdi, – bu fotoda mәn hәlә leytenant rütbә -
sindәyәm, bu isә artıq prezidentliyә yenicә qәdәm qoy -
duğum vaxtdır, burada isә prezidentliyimin on altıncı
ildönümünü qeyd edirlәr, amma burada...” Lakin general
nә tәzә gәlәnә, nә dә onun şәhadәtnamә әvәzi tәqdim
etmәk istәdiyi alboma mәhәl qoyurdu; çünki belә hesab
QABRİEL QARSİA MARKES edә bilәn yeganә lәyaqәtli sәnәd – onun ölümü barәdә
edirdi ki, taxtdan salınan prezidentin şәxsiyyәtini tәsdiq

şәhadәtnamәdir vә bunu hәr yerdә dә ucadan deyirdi. O,
taxtdan salınıb vәtәnindәn qovulmuş hәr keçmiş ölkә
başçısının bura yalnız müvәqqәti, qısa bir müddәtә gәl -
diyi barәdә tәmtәraq dolu, bәlağәtli nitqinә nifrәtlә qulaq
asırdı: “Tәk bir o anacan, mәnim generalım! Xalqım
mәni yenidәn geri çağıranacan!” Lakin general gözәl
bilirdi ki, bütün bunlar boş-boş sözdәn savayı ayrı bir şey
deyil, adi çәrәnçilikdir, siyasi sığınacaq almağın qәbul
olunmuş qaydasıdır. O onların hәr birindәn – әn birin -
cidәn axırıncıya kimi eyni şeyi – onun taxtdan nәyә görә
aşırıldığı, onu aşıranın bunu hansı sәbәbdәn elәdiyi, onu
yıxanın özünün dә bir gün belәcә yıxılacağı barәdә eyni
mәzmunlu mәtni eşidirdi. Guya bu zırramalar anla -
mırdılar ki, siyasәt, ilk növbәdә, kişilik tәlәb edir. Guya
qanmırdılar ki, hakimiyyәt elә bir şeydi ki, it getdisә, ip
dә әldәn gedәcәk vә daha sarsaq illüziyalarla yaşamağın
yeri yoxdu!
Bir-iki ay general tәzә gәlәnin başını qatmaq mәq -
sәdilә, o biri diktatorlar ona son sentavolarını uduza n acan
domino oynayırdı, günlәrdәn birindә isә tәzә gәlәn
diktatorlardan birini dәnizә açılan pәncәrәnin qabağına
gәtirib isti, kövrәk sözlәrlә hәyatın puçluğundan danış -
mağa başlayırdı: “Bu, hәyat deyil, başdan-ayağa cәhәn -
nәm әzabıdır! Lakin Tanrı bir yandan bağlayanda o biri
yandan açır. Bir baxın, qayanın başındakı o evi görür -
26 sünüz? Dağların zirvәsinә ilişib-qalan o nәhәng okean
gәmisini görürsünüz? Bu gәmidә sizin üçün gözәl kayut,
işıq lı otaq ayrılıb. Orada yaxşı yemәk verirlәr... orada si -