Page 149 - Patriarxın payızı

PATRİARXIN PAYIZI

eyni faktları – onun gah çoxdandan açılmış hansısa
abidәlәrin, әslindә, mövcud olmayan hansısa kommunal
idarәlәrin açılışında, gah da guya dünәn, әslindә isә,
keçәn әsrdә sәdrlik etdiyi iclaslarda çәkilәn şәkillәrini
çap edirdilәr. Biz dә axı bilirdik ki, bunlar qәzetlәrin
növbәti yalanıdı, çünki o, Letisya Nasarenonun dәhşәtli
ölümündәn sonra adam arasına çıxmırdı, kimsәsiz
sarayında tәk-tәnha yaşayır, dövlәt işlәri isә onun hüdud-
suz hakimiyyәt dövrlәrindәn bu yana elә öz-özünә, öz
inersiyası hesabına gedirdi. Bilirdik ki, baxımsızlıqdan
xarabalığa çevrilmiş bu binada o, rahib hәyatını yaşayır
vә indi bizim havanın kәdәrlә qaralmasına baxdığımız bu
pәncәrәlәrdәn uzun-uzadı illәr illüziyalar taxtında
oturduğu dövrlәrdә ürәküzәn, sıxıntılı axşamların
düşmәyinә, gecәlәrin çökmәsinә o da baxıb. Biz mayakın
ara-sıra әfsanәvi, yaşıl dalğalarla otaqların xarabalıq -
larında göz vura-vura üzәn işığını da gördük; növbәti
tәbii fәlakәt vaxtı sahilyanı qәsәbәlәri su basdığından
kasıbların elliklә tökülüşüb mәskәn saldığı nazirlik
binalarının sınıq-salxaq pәncәrәlәrindә sönük işartılarla
saçan miskin lampaları gördük; bir az aşağıda tüstüyә
bürünmüş şәhәri görürdük… bir vaxtlar әcnәbilәrә satıl -
mış dәnizin dalğalandığı, indi isә qupquru, nәhәng çalalar
boyu sıralanan gümüşü kraterlәrin üzәriylә sönük
qığılcımlar çaxan şimşәk işığında közәrәn üfüqü
gördük... Ölümünün birinci gecәsi biz birdәn-birә prezi-
dentin bu nәhәng imperiyasının hüdudsuz mәnzәrәsini
onsuz gördük; bu imperiyanın malyariyalı göllәrini, çay
qovşağında yerlәşdiyindәn havası çatmayan, buxar içindә
әriyәn kәndlәrini, onun mülkiyyәtini – tikanlı mәftillәrlә
hasara alınmış әyalәtlәri, saysız-hesabsız mal-qara sürü -
lәrini, prezidentin şәxsi möhürü, vәrәsәlik damğası
vurul muş әla növ cins inәklәrin otladığı sahәlәri gördük...
Biz onun yaşıyla bağlı qondardığımız cürbәcür zarafat- 149
lardan doymurduq, yerişini qәdim tısbağaların, qoca
fillәrin yerişiylә müqayisә edir, qәlyanaltıxanalarda