Page 53 - "Hər suala bir cavab" (I cild)
P. 53
53
Şimal vә Cәnub qütblәrindә temperatur eynidirmi?
B izim әksәriyyәtimiz üçün Şimal mamır, otşәkilli bitkilәr vә bәzi çiçәklәr
vә Cәnub qütbü әrazilәri bir sirr tәmsil olunub.
olaraq qalır. Onların nәdәn ibarәt
olduğu haqda dәqiq anlayışımız yoxdur Yeri gәlmişkәn, pinqvinlәrin bura
deyә, elә bilirik ki, bu iki qütb bir-birinә uyğunlaşmasının sәbәbi, bu yerlәrdә
çox bәnzәyir. onların düşmәninin olmamasıdır.
Amma maraqlı olan budur ki, Antark-
tika (Cәnub qütbü әrazisi) vә Arktika Bәs Antarktidanın iqlimi necәdir? Hava
(Şimal qütbü әrazisi) arasında fәrq, baxımından onun iki әsas cәhәtini mütlәq
bәnzәrlikdәn daha çoxdur. Cәnub qütbü qeyd etmәk lazımdır. Birincisi, orada yay
әrazisini әsasәn Antarktida adlanan qitә mövsümündә belә dәhşәtli soyuqlar olur,
tutur. Buz vә qarla örtülmüş bu qitә, әrazi dünyanın әn dәhşәtli külәklәri әsir. İkincisi,
etibarıyla Birlәşmiş Ştatlardan iki dәfә Şimal qütbü nahiyәsindә onu әhatә edәn
böyükdür. Şimal qütbündә isә әksinә, okeandan qalxan hava dalğaları tempera-
Şimal Buzlu okeanı qәrar tutub ki, o da turu bir qәdәr yüksәldir, әsas hissәsi buzla
Şimali Amerika, Avropa vә Asiya sahillәrini örtülmüş Antarktidada isә yüksәk tәzyiqli
yuyur. soyuq hava kütlәlәri әmәlә gәlir. Ona görә
Başqa bir fәrq ondan ibarәtdir ki, in- dә bu yerlәrin iqlimi Şimal qütbündәkindәn
sanlar, heyvanlar vә bitkilәr tәdricәn şimala daha sәrtdir.
yaxınlaşır, qütb şәraitinә uyğunlaşırlar.
Cәnubi Amerikadan başqa digәr qitәlәrdәn Antarktidada, hә a yayda belә, havanın
yüzlәrlә kilometrlik okean sularıyla ayrılmış orta aylıq temperaturu suyun donma
Cәnub qütbündә isә nә insan yaşaya bilәr, nöqtәsindәn aşağı olur! Ayrı-ayrı günlәrdә
nә dә heyvan. temperatur müsbәt 4 dәrәcәyәdәk yüksәlә
Burada bitki alәmindәn yalnız şibyә, bilәr, amma yayın ortasında artıq şaxtalar
başlanır. Qışda isә Cәnub qütbündә orta
temperatur mәnfi 23-35 dәrәcә tәşkil edir.
Şimal qütbü
Ekvator
Cәnub qütbü
Şimal vә Cәnub qütblәrindә temperatur eynidirmi?
B izim әksәriyyәtimiz üçün Şimal mamır, otşәkilli bitkilәr vә bәzi çiçәklәr
vә Cәnub qütbü әrazilәri bir sirr tәmsil olunub.
olaraq qalır. Onların nәdәn ibarәt
olduğu haqda dәqiq anlayışımız yoxdur Yeri gәlmişkәn, pinqvinlәrin bura
deyә, elә bilirik ki, bu iki qütb bir-birinә uyğunlaşmasının sәbәbi, bu yerlәrdә
çox bәnzәyir. onların düşmәninin olmamasıdır.
Amma maraqlı olan budur ki, Antark-
tika (Cәnub qütbü әrazisi) vә Arktika Bәs Antarktidanın iqlimi necәdir? Hava
(Şimal qütbü әrazisi) arasında fәrq, baxımından onun iki әsas cәhәtini mütlәq
bәnzәrlikdәn daha çoxdur. Cәnub qütbü qeyd etmәk lazımdır. Birincisi, orada yay
әrazisini әsasәn Antarktida adlanan qitә mövsümündә belә dәhşәtli soyuqlar olur,
tutur. Buz vә qarla örtülmüş bu qitә, әrazi dünyanın әn dәhşәtli külәklәri әsir. İkincisi,
etibarıyla Birlәşmiş Ştatlardan iki dәfә Şimal qütbü nahiyәsindә onu әhatә edәn
böyükdür. Şimal qütbündә isә әksinә, okeandan qalxan hava dalğaları tempera-
Şimal Buzlu okeanı qәrar tutub ki, o da turu bir qәdәr yüksәldir, әsas hissәsi buzla
Şimali Amerika, Avropa vә Asiya sahillәrini örtülmüş Antarktidada isә yüksәk tәzyiqli
yuyur. soyuq hava kütlәlәri әmәlә gәlir. Ona görә
Başqa bir fәrq ondan ibarәtdir ki, in- dә bu yerlәrin iqlimi Şimal qütbündәkindәn
sanlar, heyvanlar vә bitkilәr tәdricәn şimala daha sәrtdir.
yaxınlaşır, qütb şәraitinә uyğunlaşırlar.
Cәnubi Amerikadan başqa digәr qitәlәrdәn Antarktidada, hә a yayda belә, havanın
yüzlәrlә kilometrlik okean sularıyla ayrılmış orta aylıq temperaturu suyun donma
Cәnub qütbündә isә nә insan yaşaya bilәr, nöqtәsindәn aşağı olur! Ayrı-ayrı günlәrdә
nә dә heyvan. temperatur müsbәt 4 dәrәcәyәdәk yüksәlә
Burada bitki alәmindәn yalnız şibyә, bilәr, amma yayın ortasında artıq şaxtalar
başlanır. Qışda isә Cәnub qütbündә orta
temperatur mәnfi 23-35 dәrәcә tәşkil edir.
Şimal qütbü
Ekvator
Cәnub qütbü
