Page 49 - "Hər suala bir cavab" (I cild)
P. 49
49
Tufan nәdir?
İ nsan hәyatda çox şeyә qadir olan, sıxlaşır. Bu proses nәticәsindә buludlar
güclü bir mәxluqdur, lakin tufan yaranır, yağış, ya qar yağır.
görәndә, o da çaşıb qalır, nә edәcә-
yini bilmir! Bәs tufan nәdir? Şimal yarımkürәsindә Yerin fırlanma-
Tәbiәtdә baş verәn vә sәrt, qәddar tәbiә- sına görә havanın hәrәkәti sağa meyillәnir,
tә malik olan nә varsa, onu tufan saymaq ona görә dә bu fırlanmanın içindә hava
olar. Dәnizdә tufan güclü külәk, yaxud qa- axınları da saat әqrәbi istiqamәtindә hәrәkәt
sırğa şәklindә tәzahür edir. Quruda tufan edir. Bu da, tәxminәn nәhәng qasırğanı
isә güclü yağışlar, şimşәk, dәli külәklәrdir. xatırladır.
Birlәşmiş Ştatların en dairәsindә tufan
yüz kvadrat kilometrlәrlә әrazini bürüyә Ekvatordan şimalda tufan vә qasırğalar
bilәr. Bu zaman aşağı tәzyiqli yerlәrin daha çox yayın axırlarında, ya da payızda
әtrafında fırlanan hava kütlәlәri әmәlә gәlir. isti tropik sular üzәrindә yaranır. Onlar
Bu cür tufanlar cәnuba axan soyuq ark- qәrb vә şimal-qәrb istiqamәtindә hәrәkәt
tik hava kütlәsinin tropiklәrdәn şimala üz edir, tәdricәn sağa meyillәnirlәr.
qoymuş isti, rütubәtli hava axınlarıyla
toqquşması zamanı әmәlә gәlir. Bәzi Tornado çox güclü qasırğadır. Onun
yerlәrdә isti havadan ibarәt böyük bir kütlә gәlişindәn burulğanşәkilli buludlarla
soyuq hava axınının içinә soxulur. Bu yanaşı, şimşәk buludları da yaranır. Belә
axının zirvәsindә aşağı tәzyiq yaranır deyә, burulğanın tәmәli, әsası cәmi bir neçә yüz
külәklәr ora üz qoyur vә hәmin yerin metrә çatır, amma bu kifayәtdir ki, qarşısına
әtrafında tufan әmәlә gәlir. çıxan hәr şeyi dağıdıb mәhv etsin. Bu
Temperaturu müxtәlif olan hava dağıdıcı güc dәhşәtli külәk vә tәzyiqin
kütlәlәri qarşılaşanda, ilıq vә soyuq havanın çox aşağı düşmәsindәn yaranır. Evlәrin
qismәn qarışması baş verir. Daha isti hava divarları uçulur, ağaclar kökündәn qopur!
soyuq havanın üzәrinә qalxır, soyuyur, Tornadolar elә dağıntılara sәbәb olur ki,
onların tez-tez baş verdiyi nahiyәlәrdә in-
sanlar qorunmaq üçün özlәrinә xüsusi
sığınacaqlar tikmәyә mәcbur olurlar.
Tufan nәdir?
İ nsan hәyatda çox şeyә qadir olan, sıxlaşır. Bu proses nәticәsindә buludlar
güclü bir mәxluqdur, lakin tufan yaranır, yağış, ya qar yağır.
görәndә, o da çaşıb qalır, nә edәcә-
yini bilmir! Bәs tufan nәdir? Şimal yarımkürәsindә Yerin fırlanma-
Tәbiәtdә baş verәn vә sәrt, qәddar tәbiә- sına görә havanın hәrәkәti sağa meyillәnir,
tә malik olan nә varsa, onu tufan saymaq ona görә dә bu fırlanmanın içindә hava
olar. Dәnizdә tufan güclü külәk, yaxud qa- axınları da saat әqrәbi istiqamәtindә hәrәkәt
sırğa şәklindә tәzahür edir. Quruda tufan edir. Bu da, tәxminәn nәhәng qasırğanı
isә güclü yağışlar, şimşәk, dәli külәklәrdir. xatırladır.
Birlәşmiş Ştatların en dairәsindә tufan
yüz kvadrat kilometrlәrlә әrazini bürüyә Ekvatordan şimalda tufan vә qasırğalar
bilәr. Bu zaman aşağı tәzyiqli yerlәrin daha çox yayın axırlarında, ya da payızda
әtrafında fırlanan hava kütlәlәri әmәlә gәlir. isti tropik sular üzәrindә yaranır. Onlar
Bu cür tufanlar cәnuba axan soyuq ark- qәrb vә şimal-qәrb istiqamәtindә hәrәkәt
tik hava kütlәsinin tropiklәrdәn şimala üz edir, tәdricәn sağa meyillәnirlәr.
qoymuş isti, rütubәtli hava axınlarıyla
toqquşması zamanı әmәlә gәlir. Bәzi Tornado çox güclü qasırğadır. Onun
yerlәrdә isti havadan ibarәt böyük bir kütlә gәlişindәn burulğanşәkilli buludlarla
soyuq hava axınının içinә soxulur. Bu yanaşı, şimşәk buludları da yaranır. Belә
axının zirvәsindә aşağı tәzyiq yaranır deyә, burulğanın tәmәli, әsası cәmi bir neçә yüz
külәklәr ora üz qoyur vә hәmin yerin metrә çatır, amma bu kifayәtdir ki, qarşısına
әtrafında tufan әmәlә gәlir. çıxan hәr şeyi dağıdıb mәhv etsin. Bu
Temperaturu müxtәlif olan hava dağıdıcı güc dәhşәtli külәk vә tәzyiqin
kütlәlәri qarşılaşanda, ilıq vә soyuq havanın çox aşağı düşmәsindәn yaranır. Evlәrin
qismәn qarışması baş verir. Daha isti hava divarları uçulur, ağaclar kökündәn qopur!
soyuq havanın üzәrinә qalxır, soyuyur, Tornadolar elә dağıntılara sәbәb olur ki,
onların tez-tez baş verdiyi nahiyәlәrdә in-
sanlar qorunmaq üçün özlәrinә xüsusi
sığınacaqlar tikmәyә mәcbur olurlar.
