Page 46 - "Hər suala bir cavab" (I cild)
P. 46
Qar dәnәlәri niyә altıbucaqlıdır?
Qar dәnәsi tәbiәtin yaratdığı әn qәribә lardan ibarәt belә qrup, getdikcә daha çox
möcüzәlәrdәndir. Gözәllikdә qar dәnәciyiy- böyüyür – bir nüvә әtrafında bir neçә yüz
lә bәhsә girә bilәn nәsә düzәltmәk dәnә kristal yığışa bilәr.
istәsәydik, onun forması üzәrindә bir ömür
baş çatlatmalı olardıq. Şıdırğı qar yağanda Kristallardan ibarәt bu qrup böyüdükcә
göydәn yerә milyardlarla qar dәnәsi düşür ağırlaşır vә yerә düşür. Yerә düşәn bu
vә onların arasında ikicә dәnә eynisi yox- qrupa isә biz “qar dәnәsi” deyirik. Bәzi
dur. qar dәnәciklәrinin diametri üç santimetrә
çatır. Dәnәciklәrin ölçüsü dә temperaturdan
Biz artıq bilirik ki, qar sadәcә donmuş asılıdır. Temperatur nә qәdәr aşağı olsa,
sudur. Əgәr qar donmuş sudursa, bәs niyә dәnәciklәr dә bir o qәdәr xırda olacaq.
şәffaf yox, bәyazdır? Axı әslindә şәffaf
olmalıdır. Qar ona görә ağdır ki, dәnәciyin Bәs sizin xәbәriniz var ki, planetimizin
buz kristallarından ibarәt sәthlәri işığı әks bәzi yerlәrindә rәngli qar yağıb? Göy, yaşıl,
etdirir. Qar buna görә ağ görünür. qırmızı, hә a qara... Rәngli qarın әmәlә
gәlmәsi dә havada müәyyәn göbәlәklәrin,
Su donarkәn kristallar әmәlә gәlir. Bu yaxud tozun olmasıyla әlaqәdardır.
o demәkdir ki, molekullar müәyyәn qay-
dada düzülәrәk hәndәsi forma әmәlә gәtirir
ki, buna da biz “kristal” deyirik.
Belә alınıb ki, su molekulu üç
hissәcikdәn ibarәtdir – iki hidrogen vә bir
oksigen atomu. Ona görә dә kristallaşarkәn
o ya üç, ya da altıbucaqlı fiqur әmәlә gәtir-
ir.
Qara çevrilәn su, atmosferdә su buxa-
rının bir formasıdır. Donmuş suyun
kristalları o qәdәr kiçik olur ki, onları
görmәk mümkün deyil. Qar yaranarkәn
bu kristallar atmosferdә hava axınlarıyla
yuxarı-aşağı hәrәkәt edirlәr.
Bu hәrәkәt zamanı onlar havadakı toz
vә su zәrrәlәri әtrafında qruplaşır. Kristal-
Qar dәnәsi tәbiәtin yaratdığı әn qәribә lardan ibarәt belә qrup, getdikcә daha çox
möcüzәlәrdәndir. Gözәllikdә qar dәnәciyiy- böyüyür – bir nüvә әtrafında bir neçә yüz
lә bәhsә girә bilәn nәsә düzәltmәk dәnә kristal yığışa bilәr.
istәsәydik, onun forması üzәrindә bir ömür
baş çatlatmalı olardıq. Şıdırğı qar yağanda Kristallardan ibarәt bu qrup böyüdükcә
göydәn yerә milyardlarla qar dәnәsi düşür ağırlaşır vә yerә düşür. Yerә düşәn bu
vә onların arasında ikicә dәnә eynisi yox- qrupa isә biz “qar dәnәsi” deyirik. Bәzi
dur. qar dәnәciklәrinin diametri üç santimetrә
çatır. Dәnәciklәrin ölçüsü dә temperaturdan
Biz artıq bilirik ki, qar sadәcә donmuş asılıdır. Temperatur nә qәdәr aşağı olsa,
sudur. Əgәr qar donmuş sudursa, bәs niyә dәnәciklәr dә bir o qәdәr xırda olacaq.
şәffaf yox, bәyazdır? Axı әslindә şәffaf
olmalıdır. Qar ona görә ağdır ki, dәnәciyin Bәs sizin xәbәriniz var ki, planetimizin
buz kristallarından ibarәt sәthlәri işığı әks bәzi yerlәrindә rәngli qar yağıb? Göy, yaşıl,
etdirir. Qar buna görә ağ görünür. qırmızı, hә a qara... Rәngli qarın әmәlә
gәlmәsi dә havada müәyyәn göbәlәklәrin,
Su donarkәn kristallar әmәlә gәlir. Bu yaxud tozun olmasıyla әlaqәdardır.
o demәkdir ki, molekullar müәyyәn qay-
dada düzülәrәk hәndәsi forma әmәlә gәtirir
ki, buna da biz “kristal” deyirik.
Belә alınıb ki, su molekulu üç
hissәcikdәn ibarәtdir – iki hidrogen vә bir
oksigen atomu. Ona görә dә kristallaşarkәn
o ya üç, ya da altıbucaqlı fiqur әmәlә gәtir-
ir.
Qara çevrilәn su, atmosferdә su buxa-
rının bir formasıdır. Donmuş suyun
kristalları o qәdәr kiçik olur ki, onları
görmәk mümkün deyil. Qar yaranarkәn
bu kristallar atmosferdә hava axınlarıyla
yuxarı-aşağı hәrәkәt edirlәr.
Bu hәrәkәt zamanı onlar havadakı toz
vә su zәrrәlәri әtrafında qruplaşır. Kristal-
