Page 40 - "Hər suala bir cavab" (I cild)
P. 40
Reaktiv axınlar nәdir?
B u gün biz “reaktiv” sözünü çox edir. Tәzyiqin göstәricisinә hә a yerli istilik
tez-tez eşidirik vә çoxumuz elә mәnbәlәri dә tәsir edә bilәr. Külәyin
bilirik ki, “reaktiv axın” anlayışı sәmtinә isә konkret nahiyәdә qurunun rel-
mütlәq reaktiv tәyyarәlәrlә әlaqәdardır. yefi, suyun sәthi, dağların tәsiri var.
Amma bu heç dә elә deyil!
Reaktiv axınlar Yer әtrafındakı külәklәr Vә nәhayәt, bәzi yerlәrdә, havanın
sisteminin tәrkib hissәsidir. Odur ki, bu tәzyiqi demәk olar daim yüksәkdir. Belә
mә umu anlamaq üçün әvvәl elә sahәlәrә “antisiklonlar” deyilir vә onlar
“külәk”dәn başlamalıyıq. Külәk Yer sәthinә hәmin regionda külәyin sәmtini müәyyәn
yaxın vә paralel hәrәkәt edәn hava edir.
axınlarına deyilir.
Külәklәrin hәrәkәti әsasәn müxtәlif Belәliklә, siz indi tәsәvvür edә bilәrsiniz
tәzyiqli rayonların mövcudluğu ilә ki, külәk niyә әsir vә ona tәsir edәn faktorlar
әlaqәdardır vә ona görә dә külәk çox vaxt hansılardır. Lakin bütün bunlar atmosferin
yüksәk tәzyiqli rayonlardan aşağı tәzyiqli aşağı qatlarında әsәn külәklәrә aiddir. Bәlli
rayonlara sarı әsir. olduğu kimi, Yer әtrafında atmosfer qatı
Mәhәlli yox, qlobal miqyasda isә demәk var ki, 120 kilometr yüksәkliyәdәk uzanır.
olar ki, soyuq hava qütblәrdәn ekvatora, Atmosferin üst qatlarında külәyi әmәlә
ilıq hava isә ekvatordan qütblәrә tәrәf axır. gәtirәn şәrait tamam fәrqlidir. Burada
Bu, müntәzәm axınlar deyil, turbulent, külәklәr yer üzündәkindәn çox sürәtlidir.
yәni fırlanan hava kütlәsidir. Yer kürәsinin Tәxminәn 9 kilometr yüksәklikdә külәyin
hәr qütbündә havaya müxtәlif amillәr tәsir gücü elә sәviyyәyә çatır ki, ona “reaktiv
axın” deyirlәr. Belә külәklәrin sürәti saatda
200-400 kilometr arasında olur.
B u gün biz “reaktiv” sözünü çox edir. Tәzyiqin göstәricisinә hә a yerli istilik
tez-tez eşidirik vә çoxumuz elә mәnbәlәri dә tәsir edә bilәr. Külәyin
bilirik ki, “reaktiv axın” anlayışı sәmtinә isә konkret nahiyәdә qurunun rel-
mütlәq reaktiv tәyyarәlәrlә әlaqәdardır. yefi, suyun sәthi, dağların tәsiri var.
Amma bu heç dә elә deyil!
Reaktiv axınlar Yer әtrafındakı külәklәr Vә nәhayәt, bәzi yerlәrdә, havanın
sisteminin tәrkib hissәsidir. Odur ki, bu tәzyiqi demәk olar daim yüksәkdir. Belә
mә umu anlamaq üçün әvvәl elә sahәlәrә “antisiklonlar” deyilir vә onlar
“külәk”dәn başlamalıyıq. Külәk Yer sәthinә hәmin regionda külәyin sәmtini müәyyәn
yaxın vә paralel hәrәkәt edәn hava edir.
axınlarına deyilir.
Külәklәrin hәrәkәti әsasәn müxtәlif Belәliklә, siz indi tәsәvvür edә bilәrsiniz
tәzyiqli rayonların mövcudluğu ilә ki, külәk niyә әsir vә ona tәsir edәn faktorlar
әlaqәdardır vә ona görә dә külәk çox vaxt hansılardır. Lakin bütün bunlar atmosferin
yüksәk tәzyiqli rayonlardan aşağı tәzyiqli aşağı qatlarında әsәn külәklәrә aiddir. Bәlli
rayonlara sarı әsir. olduğu kimi, Yer әtrafında atmosfer qatı
Mәhәlli yox, qlobal miqyasda isә demәk var ki, 120 kilometr yüksәkliyәdәk uzanır.
olar ki, soyuq hava qütblәrdәn ekvatora, Atmosferin üst qatlarında külәyi әmәlә
ilıq hava isә ekvatordan qütblәrә tәrәf axır. gәtirәn şәrait tamam fәrqlidir. Burada
Bu, müntәzәm axınlar deyil, turbulent, külәklәr yer üzündәkindәn çox sürәtlidir.
yәni fırlanan hava kütlәsidir. Yer kürәsinin Tәxminәn 9 kilometr yüksәklikdә külәyin
hәr qütbündә havaya müxtәlif amillәr tәsir gücü elә sәviyyәyә çatır ki, ona “reaktiv
axın” deyirlәr. Belә külәklәrin sürәti saatda
200-400 kilometr arasında olur.
