Page 28 - "Hər suala bir cavab" (I cild)
P. 28
Bulaqdan niyә su axır?
Bulaqlardan axan su bir zamanlar bulaqlardan yalnız yağış mövsümündә,
yağış şәklindә yerә tökülәn sudur. suyun sәviyyәsi qalxanda su gәlir. Bu cür
Yağış suyu torpağa hopur, çatlarla bulaqlara “mövsümi bulaqlar” deyirlәr.
qaya süxurlarına keçir. Tәbii ki, suyun
müәyyәn hissәsi dә yerin sәthindә qalaraq Bulaq suyu torpağın altındakı qaya sü-
buxarlanır, bitkilәrin kök sistemi vasitәsiylә xurlarından keçir deyә, onun tәrkibindә
sorulur. kükürd, әhәng kimi minerallar bol olur.
Suyun qalan hissәsi isә öz ağırlıq qüv- Suyunda mineral duzlar әhәmiyyәtli dәrә-
vәsinin tәsirindәn, enә bildiyi qәdәr yerin cәdә olan bulaqları mineral bulaqlar ad-
tәkinә işlәyir. Yerin müxtәlif dәrinliklәrindә landırırlar. Azәrbaycanda “Badamlı”, “Si-
elә sahәlәr var ki, qaya süxurlarının bütün rab”, “Qalaaltı” bulaqları belәlәrindәndir.
boşluqları su ilә doludur. Belә sahәlәrә
“yeraltı sular zonası” deyirlәr. Bu suların Bәzi nahiyәlәrdә, xüsusilә dә bir za-
әn yuxarı nöqtәsi (yәni su layının yuxarı manlar vulkanik aktivlik olan yerlәrdә su
sәrhәdi) “suyun sәviyyәsi” adlanır. yerin altındakı isti qaya süxurları ilә tәmasa
Bulaq onda әmәlә gәlir ki, yerdәn suyun girәrәk isinir. Belә bulaqlara “termal bu-
çıxması üçün su sәviyyәsindәn daha aşağıda laqlar” deyirlәr. Azәrbaycanın Kәlbәcәr vә
tәbii dәlik olsun. Bax, buna görә dә bir çox başqa bölgәlәrindәki “İstisu”
bulaqların әksәriyyәtinә ya çökәklikdә, ya bulaqları da belәlәrindәndir. Bu bulaqların
da dәrәlәrdә rast gәlmәk olur. Yeraltı sular bir çoxunun suyu müxtәlif xәstәliklәrin
bulaqlar vasitәsiylә qaya süxurlarının dәrmanıdır.
boşluqlarından dәrәlәrin dibinә axır. Bulaq
da ağırlıq qüvvәsinә tabedir: su hәr yerdә Artezian quyuları isә bulaqlardan çox
yuxarıdan aşağı axır. fәrqlәnir. Belә quyularda yağış suyu iki
Bәzi bulaqlar yeraltı su laylarından monolit lay arasındakı mәsamәli süxurlara
qidalanırlar. İlboyu su axan bu bulaqlara çatana kimi, aşağı süzülür. Orada su hәr
“daimi bulaqlar” deyilir. Bir çox bulaqların tәrәfdәn böyük tәzyiq altında sıxılmış
isә yer sәthini su layı ilә birlәşdirәn kanalı vәziyyәtdә olur vә hәmin yerdә quyu qazan
su layının üst qatına çox yaxın olur. Belә kimi, su tәzyiqlә yerin altından qalxır. Belә
quyuları elә yerdә qazmaq lazımdır ki,
onun sәviyyәsi suyun torpağa hopduğu
yerin sәviyyәsindәn daha aşağıda olsun.
Bulaqlardan axan su bir zamanlar bulaqlardan yalnız yağış mövsümündә,
yağış şәklindә yerә tökülәn sudur. suyun sәviyyәsi qalxanda su gәlir. Bu cür
Yağış suyu torpağa hopur, çatlarla bulaqlara “mövsümi bulaqlar” deyirlәr.
qaya süxurlarına keçir. Tәbii ki, suyun
müәyyәn hissәsi dә yerin sәthindә qalaraq Bulaq suyu torpağın altındakı qaya sü-
buxarlanır, bitkilәrin kök sistemi vasitәsiylә xurlarından keçir deyә, onun tәrkibindә
sorulur. kükürd, әhәng kimi minerallar bol olur.
Suyun qalan hissәsi isә öz ağırlıq qüv- Suyunda mineral duzlar әhәmiyyәtli dәrә-
vәsinin tәsirindәn, enә bildiyi qәdәr yerin cәdә olan bulaqları mineral bulaqlar ad-
tәkinә işlәyir. Yerin müxtәlif dәrinliklәrindә landırırlar. Azәrbaycanda “Badamlı”, “Si-
elә sahәlәr var ki, qaya süxurlarının bütün rab”, “Qalaaltı” bulaqları belәlәrindәndir.
boşluqları su ilә doludur. Belә sahәlәrә
“yeraltı sular zonası” deyirlәr. Bu suların Bәzi nahiyәlәrdә, xüsusilә dә bir za-
әn yuxarı nöqtәsi (yәni su layının yuxarı manlar vulkanik aktivlik olan yerlәrdә su
sәrhәdi) “suyun sәviyyәsi” adlanır. yerin altındakı isti qaya süxurları ilә tәmasa
Bulaq onda әmәlә gәlir ki, yerdәn suyun girәrәk isinir. Belә bulaqlara “termal bu-
çıxması üçün su sәviyyәsindәn daha aşağıda laqlar” deyirlәr. Azәrbaycanın Kәlbәcәr vә
tәbii dәlik olsun. Bax, buna görә dә bir çox başqa bölgәlәrindәki “İstisu”
bulaqların әksәriyyәtinә ya çökәklikdә, ya bulaqları da belәlәrindәndir. Bu bulaqların
da dәrәlәrdә rast gәlmәk olur. Yeraltı sular bir çoxunun suyu müxtәlif xәstәliklәrin
bulaqlar vasitәsiylә qaya süxurlarının dәrmanıdır.
boşluqlarından dәrәlәrin dibinә axır. Bulaq
da ağırlıq qüvvәsinә tabedir: su hәr yerdә Artezian quyuları isә bulaqlardan çox
yuxarıdan aşağı axır. fәrqlәnir. Belә quyularda yağış suyu iki
Bәzi bulaqlar yeraltı su laylarından monolit lay arasındakı mәsamәli süxurlara
qidalanırlar. İlboyu su axan bu bulaqlara çatana kimi, aşağı süzülür. Orada su hәr
“daimi bulaqlar” deyilir. Bir çox bulaqların tәrәfdәn böyük tәzyiq altında sıxılmış
isә yer sәthini su layı ilә birlәşdirәn kanalı vәziyyәtdә olur vә hәmin yerdә quyu qazan
su layının üst qatına çox yaxın olur. Belә kimi, su tәzyiqlә yerin altından qalxır. Belә
quyuları elә yerdә qazmaq lazımdır ki,
onun sәviyyәsi suyun torpağa hopduğu
yerin sәviyyәsindәn daha aşağıda olsun.
