Page 223 - "Hər suala bir cavab" (I cild)
P. 223
Bu ? 223
Televiziyanı kim kәşf edib?
B ilirsiniz ki, televiziya kifayәt qәdәr verdi. Vladimir Zvorıkin vә Fil Farnsuort
mürәkkәb texniki prosesdir. bir-biriylә әlaqәsi olmadan “tәsvir ötürәn
Onun tarixi köklәri dә keçmiş- boru” vә “ikonoskop” kimi tanınan ilk
dәdir. İnamla söylәmәk olar ki, televiziyanın televiziya kameralarını ixtira etdilәr. 1945-
inkişafında, tәkmillәşmәsindә minlәrlә ci il üçün hәr iki kamera daha mükәmmәl
insanın әmәyi var. Belәliklә, heç vaxt deyә variantlarıyla әvәz olundu.
bilmәrik ki, televiziyanı konkret bir adam
kәşf edib. Sonralar, uzun müddәt televizorlarda
Televiziyanın kәşfinә gәtirәn hadisәlәr “katod-şüa borusu”ndan istifadә olunurdu.
zәnciri 1817-ci ildә, İsveç kimyaçısı Yens Bu şüşә boruda ötürücü televiziya kame-
Berselius, “selen” adlı kimyәvi elementi rasındakı kimi şüalar vardı vә nәticәdә
tapandan bәri başlanır. Daha sonralar biz tәsviri ekranda görürdük. Siz belә
aydın oldu ki, selenin keçirdiyi elektrik köhnә televizorları lap son illәrә qәdәr
enerjisinin miqdarı onun mәruz qaldığı yaşlı adamların evlәrindә görürdünüz.
işığın miqdarından asılıdır. Bu hadisәyә
“fotoelektrik” hadisәsi deyilir. Elektronikanın vә rәqәmsal texnolo-
Bu kәşf 1875-ci ildә Amerika ixtiraçısı giyaların inkişafı ilә televizorlar da tam
H.Kerriyә imkan verdi ki, ilk, bәsit tele- dәyişdi vә müasir televizorların zahiri
viziya sistemini yaratsın. Kerri öz sistemin- cәhәtdәn hәmin o şüa ilә çalışan qurğulara
dә fotoelektrik elementlәrindәn istifadә artıq heç bir bәnzәri qalmayıb.
edirdi. Əşya linzalar vasitәsiylә fotoelektrik
elementlәrindәn ibarәt blok üzәrindә elә Tәbii ki, televiziya barәdә sizә dedik-
fokuslaşdırılırdı ki, hәr element sanki lәrimiz onun iş prinsipinin detallarını
közәrmә lampasına keçәn elektrikin açmır, amma hәr halda, müasir televizi-
qәdәrini “kontrol” edirdi. Əşyanın fo- yanın prinsipcә mümkün olması üçün
toelektrik elementlәrә proyeksiya edilәn müxtәlif ölkәlәrdәki müxtәlif insanların
pozuq konturları sonradan közәrmә nә qәdәr kәşflәr, ixtiralar etmәli olduğunu
lampası üzәrindә işıqlanırdı. qismәn dә olsa, sizә başa salır.
Növbәti addım 1884-cü ildә Pol Nip-
kounun kәşf etdiyi “açılmış tәsvir” oldu.
Buna fotoelektrik elementlәrin qabağında
fırlanan deşikli disk vә tamaşaçılar
qarşısında fırlanan ikinci bir disk vasitәsiylә
nail olurdular. Lakin qurğunun iş prinsipi
elә Kerrinin qurğusunda olduğu kimi idi.
1923-cü ildә tәsvirin naqillә ötürülmәsi
üzrә ilk praktiki tәcrübәlәr aparıldı. Bunu
İngiltәrәdә Berd vә Birlәşmiş Ştatlarda
Cenkins etdi.
Sonra isә, qәflәtәn televiziya kamerala-
rının inkişafında böyük bir sıçrayış baş
Televiziyanı kim kәşf edib?
B ilirsiniz ki, televiziya kifayәt qәdәr verdi. Vladimir Zvorıkin vә Fil Farnsuort
mürәkkәb texniki prosesdir. bir-biriylә әlaqәsi olmadan “tәsvir ötürәn
Onun tarixi köklәri dә keçmiş- boru” vә “ikonoskop” kimi tanınan ilk
dәdir. İnamla söylәmәk olar ki, televiziyanın televiziya kameralarını ixtira etdilәr. 1945-
inkişafında, tәkmillәşmәsindә minlәrlә ci il üçün hәr iki kamera daha mükәmmәl
insanın әmәyi var. Belәliklә, heç vaxt deyә variantlarıyla әvәz olundu.
bilmәrik ki, televiziyanı konkret bir adam
kәşf edib. Sonralar, uzun müddәt televizorlarda
Televiziyanın kәşfinә gәtirәn hadisәlәr “katod-şüa borusu”ndan istifadә olunurdu.
zәnciri 1817-ci ildә, İsveç kimyaçısı Yens Bu şüşә boruda ötürücü televiziya kame-
Berselius, “selen” adlı kimyәvi elementi rasındakı kimi şüalar vardı vә nәticәdә
tapandan bәri başlanır. Daha sonralar biz tәsviri ekranda görürdük. Siz belә
aydın oldu ki, selenin keçirdiyi elektrik köhnә televizorları lap son illәrә qәdәr
enerjisinin miqdarı onun mәruz qaldığı yaşlı adamların evlәrindә görürdünüz.
işığın miqdarından asılıdır. Bu hadisәyә
“fotoelektrik” hadisәsi deyilir. Elektronikanın vә rәqәmsal texnolo-
Bu kәşf 1875-ci ildә Amerika ixtiraçısı giyaların inkişafı ilә televizorlar da tam
H.Kerriyә imkan verdi ki, ilk, bәsit tele- dәyişdi vә müasir televizorların zahiri
viziya sistemini yaratsın. Kerri öz sistemin- cәhәtdәn hәmin o şüa ilә çalışan qurğulara
dә fotoelektrik elementlәrindәn istifadә artıq heç bir bәnzәri qalmayıb.
edirdi. Əşya linzalar vasitәsiylә fotoelektrik
elementlәrindәn ibarәt blok üzәrindә elә Tәbii ki, televiziya barәdә sizә dedik-
fokuslaşdırılırdı ki, hәr element sanki lәrimiz onun iş prinsipinin detallarını
közәrmә lampasına keçәn elektrikin açmır, amma hәr halda, müasir televizi-
qәdәrini “kontrol” edirdi. Əşyanın fo- yanın prinsipcә mümkün olması üçün
toelektrik elementlәrә proyeksiya edilәn müxtәlif ölkәlәrdәki müxtәlif insanların
pozuq konturları sonradan közәrmә nә qәdәr kәşflәr, ixtiralar etmәli olduğunu
lampası üzәrindә işıqlanırdı. qismәn dә olsa, sizә başa salır.
Növbәti addım 1884-cü ildә Pol Nip-
kounun kәşf etdiyi “açılmış tәsvir” oldu.
Buna fotoelektrik elementlәrin qabağında
fırlanan deşikli disk vә tamaşaçılar
qarşısında fırlanan ikinci bir disk vasitәsiylә
nail olurdular. Lakin qurğunun iş prinsipi
elә Kerrinin qurğusunda olduğu kimi idi.
1923-cü ildә tәsvirin naqillә ötürülmәsi
üzrә ilk praktiki tәcrübәlәr aparıldı. Bunu
İngiltәrәdә Berd vә Birlәşmiş Ştatlarda
Cenkins etdi.
Sonra isә, qәflәtәn televiziya kamerala-
rının inkişafında böyük bir sıçrayış baş
