Page 221 - "Hər suala bir cavab" (I cild)
P. 221
Bu ? 221

Kriket vә beysbol harada, nә vaxt yaranıb?

Belә hesab edirlәr ki, kriket 15-ci edәnlәr (bouler) üzәrindә böyük üstünlüyә
әsrdә İngiltәrәdә yaranıb. Hәr hal- malik idilәr, ta ki, topun oyuna dairәvi
da dәqiq bәlli olanı budur ki, artıq zәrbә ilә daxil edilmәsi dәbә mindi. Üstdәn
o zaman bu oyunu oynayanlar vardı. Kriket zәrbә isә düz 1864-cü ilәdәk qәbul edilmir-
oyunları haqda elanlar 18-ci әsrin әvvәllә- di.
rindә o dövrün qәzetlәrindә dә yerlәşdiri-
lirdi. Müxtәlif qraflıqların çempionatı da Kriket üzrә ilk beynәlxalq yarış 1877-ci
keçirilirdi. Qeydә alınmış ilk kriket ildә Avstraliyada baş tutdu. O vaxt
çempionatı 1719-cu ildә keçirilib. Artıq 1750- İngiltәrәdәn gәlmiş turist qrupunun
ci il üçün kriket meydançasının ötürmә komandası Avstraliya yığmasına mәğlub
xәtlәri arasındakı mәsafә dәqiq müәyyәn- oldu. İlk rәsmi beynәlxalq görüş isә 1880-
lәşdi – 20 metr. Qoşa dirәkli qapının ölçülәri ci ildә İngiltәrәdә baş tutdu vә iki Dünya
isә hündürlüyü 56, eni 15 santimetr olmalı müharibәsi illәrini çıxmaq şәrtiylә
idi. O vaxtlar toxmaq üçün heç bir indiyәdәk davam edir.
mәhdudiyyәt yox idi vә o, indiki toxmaqlara
az oxşayırdı. O zamanın rәsmlәrindә, kriket 1907-ci ildә Amerika komissiyası bu
oyunlarında ağ köynәk, “bric” adlanan barәdә bütün mübahisәlәrә son qoymaq
dizdәn aşağı şalvar vә uzun “qolf” corab üçün beysbolun yaranışını araşdırmağa
geymiş, cürbәcür papaqlar, daha çox silindr başladı. 1908-ci ildә komissiyanın dәrc
qoymuş idmançılar tәsvir olunurdu. etdiyi mәlumatda deyilirdi ki, beysbol sırf
Kriketin tarixindә mühüm rolu 1750-ci Amerika oyunudur, ona bәnzәyәn başqa
ildә tәsis edilәn Uimbldon klubu oynadı. oyunlara dәxli yoxdur vә onu Dabldey
Hempşirdәki bu kiçik kәndin adı qәfil yaradıb.
parladı – onun komandası İngiltәrәnin
qalan hissәsinin yığmasını mәğlub edәndәn Lakin bәzilәri bu fikirdә idi ki, komissiya
sonra. beysbolun yaranmasını dәrindәn araşdır-
O zamanlar topu oyuna yalnız aşağıdan maq fikrindә deyildi, sadәcә, bu oyunun
daxil edirdilәr ki, bu da müdafiә olunanlar amerikalılara mәxsus olduğunu әsaslan-
üçün, yәqin, elә bir tәhlükә kәsb etmirdi. dırmaq istәyirdi. Bu fikrin tәsdiqinә xeyli
1781-ci ildәn mövcud olan “Lordların dәlillәr, sübutlar toplandı. Onlardan bәzisini
Kriket Meydançası” da kriketin inkişafında sizә dә tәqdim edirik: “Beysbol” adının
tarixi rol oynadı. 1814-cü ildә meydança özü İngiltәrәdә 18-ci әsrdәn bәri populyar
indiki yerinә keçdi vә Merilbon Kriket olan bir oyuna verilmişdi. 1744-cü ildә
Klubu öz mәnzil-qәrargahını mәhz orada İngiltәrәdә çap olunmuş vә Birlәşmiş
tәsis elәdi. Əsası 1788-ci ildә qoyulmuş Ştatlarda 1762 vә 1787-ci illәrdә tәkrar nәşr
bu klub kriketdә dәb qanunvericisinә çevril- edilmiş kitabda beysbol oyununu tәsvir
di. 19-cu әsrin әvvәllәrindә kriket qapıları- edәn şәkil dә var. Şәkildә bazada durmuş
nın ölçüsü birdәfәlik müәyyәnlәşdi: 69 toxmaqlı oyunçunu, arxasındakı ketçeri
santimetrin 23,5 santimetrә. 40-cı illәrәdәk (topu tutan), pitçeri (topu oyuna daxil
zәrbәni әks elәtdirәnlәr, topu oyuna daxil edәn) vә iki start meydançasını görmәk
olar. Əslindә, 1830-cu ilәdәk çıxan kitablar-
da tәk beysbol oyununun özü deyil, hә a
beysbol klubları haqda da bolluca mәlumat
verilirdi.
   216   217   218   219   220   221   222   223   224   225   226