Page 222 - "Hər suala bir cavab" (I cild)
P. 222
Hansı kinofilm birinci olub?
Kino tarixindәki әn tәәccüblü İlk dövrlәrdә bu filmlәrdә sadәcә
mәqam odur ki, bu sahәdә ilk hәrәkәt edәn obyektlәr vardı: lәpәdöyәn-
kәşflәri bilavasitә kinonun özü dәki dalğalar, qaçan atlar, oynayan uşaqlar,
ilә maraqlanan insanlar etmәyiblәr. Bu stansiyaya daxil olan qatarlar... Süjeti olan
sahәdә ilk kәşflәr, heyvanların hәrәkәt ilk film Edison laboratoriyalarında 1903-
mexanizmi ilә maraqlanan, bu problemi cü ildә buraxıldı. Bu filmin adı “Qatarın
dәrindәn öyrәnmәyә çalışan tәdqiqatçılara misilsiz qarәti” adlanırdı vә elә tamaşaçılara
mәxsusdur. Hә a 1893-cü ildә “kinetoskop” tәqdim olunduğu ilk günlәrdәn film milli
adlanan qurğunu tәkmillәşdirәn Tomas sensasiyaya çevrildi.
Edison belә, onu sadәcә maraqlı әylәncә
sayırdı. Lakin fәrasәtlilәr dә vardı ki, bu Amerikada ilk daimi kinoteatr 1905-ci
kәşflәrin nәhәng imkanlarını anlayaraq ilin noyabrında, Pensilvaniya ştatının Pits-
filmlәr çәkmәyә başladılar. burq şәhәrindә açıldı. Kinoteatrı gözәl
tәrtib etmişdilәr. Sahiblәri ona “Sinema-
toqraf” (“cinema” kino demәkdir) adı
verdilәr. Tezliklә, sinematoqraflar bütün
ölkә әrazisindә açılmağa başladı.
İlk tanınmış rejissor vә prodüserlәrdәn
biri, keçmiş aktyor Devid Qriffit idi. O,
sәhnәlәrin çәkilişi zamanı kino kamerasını
hәrәkәt etdirәn ilk şәxs idi. Qriffit hәm dә
montaj texnikasını zәnginlәşdirdi, kino
sәnәtinә iri plan vә bir çox başqa anlayışlar
gәtirdi. 1914-cü ildә rejissor bütün zaman-
ların әn yaxşı filmlәrindәn birini – “Millәtin
yaranışı” filmini çәkdi. Ölkәdәki vәtәndaş
müharibәsindәn bәhs edәn bu film 750
000 dollara başa gәldi vә o dövrün әn
bahalı filmi oldu.
Hollivudun kino paytaxtına çevrilmәsi
isә, Sesil de Mill vә Cess Leskinin orada
çәkilişinә başladığı “Hindu qadının ağdәrili
әri” filmindәn sonra oldu. Qısa bir zamanda
başqa kino şirkәtlәri dә Hollivuda köçmәyә
başladılar vә belәliklә, müasir kino böyük
sürәtlә inkişaf yoluna qәdәm qoydu.
Kino tarixindәki әn tәәccüblü İlk dövrlәrdә bu filmlәrdә sadәcә
mәqam odur ki, bu sahәdә ilk hәrәkәt edәn obyektlәr vardı: lәpәdöyәn-
kәşflәri bilavasitә kinonun özü dәki dalğalar, qaçan atlar, oynayan uşaqlar,
ilә maraqlanan insanlar etmәyiblәr. Bu stansiyaya daxil olan qatarlar... Süjeti olan
sahәdә ilk kәşflәr, heyvanların hәrәkәt ilk film Edison laboratoriyalarında 1903-
mexanizmi ilә maraqlanan, bu problemi cü ildә buraxıldı. Bu filmin adı “Qatarın
dәrindәn öyrәnmәyә çalışan tәdqiqatçılara misilsiz qarәti” adlanırdı vә elә tamaşaçılara
mәxsusdur. Hә a 1893-cü ildә “kinetoskop” tәqdim olunduğu ilk günlәrdәn film milli
adlanan qurğunu tәkmillәşdirәn Tomas sensasiyaya çevrildi.
Edison belә, onu sadәcә maraqlı әylәncә
sayırdı. Lakin fәrasәtlilәr dә vardı ki, bu Amerikada ilk daimi kinoteatr 1905-ci
kәşflәrin nәhәng imkanlarını anlayaraq ilin noyabrında, Pensilvaniya ştatının Pits-
filmlәr çәkmәyә başladılar. burq şәhәrindә açıldı. Kinoteatrı gözәl
tәrtib etmişdilәr. Sahiblәri ona “Sinema-
toqraf” (“cinema” kino demәkdir) adı
verdilәr. Tezliklә, sinematoqraflar bütün
ölkә әrazisindә açılmağa başladı.
İlk tanınmış rejissor vә prodüserlәrdәn
biri, keçmiş aktyor Devid Qriffit idi. O,
sәhnәlәrin çәkilişi zamanı kino kamerasını
hәrәkәt etdirәn ilk şәxs idi. Qriffit hәm dә
montaj texnikasını zәnginlәşdirdi, kino
sәnәtinә iri plan vә bir çox başqa anlayışlar
gәtirdi. 1914-cü ildә rejissor bütün zaman-
ların әn yaxşı filmlәrindәn birini – “Millәtin
yaranışı” filmini çәkdi. Ölkәdәki vәtәndaş
müharibәsindәn bәhs edәn bu film 750
000 dollara başa gәldi vә o dövrün әn
bahalı filmi oldu.
Hollivudun kino paytaxtına çevrilmәsi
isә, Sesil de Mill vә Cess Leskinin orada
çәkilişinә başladığı “Hindu qadının ağdәrili
әri” filmindәn sonra oldu. Qısa bir zamanda
başqa kino şirkәtlәri dә Hollivuda köçmәyә
başladılar vә belәliklә, müasir kino böyük
sürәtlә inkişaf yoluna qәdәm qoydu.
