Page 220 - "Hər suala bir cavab" (I cild)
P. 220
Boks nә vaxt yaranıb?
Bir çox insanlar bu fikirdәdir ki, bir şey idi. Yәqin, anlayırsınız ki, sestusla
boksu qanunla qadağan etmәk vurulan zәrbә necә sarsıdıcı olar!
lazımdır. Bu idmanın tarixindә
belә hallar çox olub. Onun әleyhdarlarının Roma imperiyasının süqutundan sonra
gәtirdiyi dәlil belәdir: boks çox qәddar, boks yoxa çıxdı vә bir dә 18-ci әsrin
hә a vәhşi idman növüdür. әvvәllәrindә, İngiltәrәdә yenidәn dәbә
Maraqlıdır, görәsәn, onlar Qәdim minәnәdәk görünmәdi. Bu dәfә boks geniş
Yunanıstanın Olimpiadalarında, yaxud dәbdә olan bir idmana çevrildi vә düz yüz
başqa yarışlarındakı ilk boks döyüşlәrinin il belәcә davam etdi.
şahidi olsaydılar, nә deyәrdilәr?! O zamankı
boksun bәzi qaydaları elә müasirlәrә İdmançılar yalın yumruqlarla döyüşür-
oxşayır. Lakin bir böyük fәrq hәr halda dülәr. Belә döyüşlәr bir neçә saat çәkirdi.
var: döyüşçülәr әllәrinә indiki boks Döyüşdә gülәş fәndlәrinә dә icazә vardı.
әlcәklәrinin yerinә “sestus” taxırdılar. Sestus Hәr raund, döyüşçülәrdәn biri digәrini
qaba göndәn düzәlmiş, içindә qurğuşun, yerә yıxmağa nail olanda başa çatırdı. O
yaxud bürünc lövhәlәri olan, әlә taxılan vaxtlar raundlar arasındakı fasilәlәr dә
müxtәlif ola bilәrdi. Bu qәddar döyüş yalnız
onda başa çatırdı ki, idmançılardan biri
növbәti raundda rinqin ortasına çıxa
bilmәsin...
Tәbii ki, bu qәdәr qәddar yarış bütün
ictimai fikri özünә qarşı köklәdi. Maraqlı
idman növünün nicatı üçün nәsә etmәk
lazım idi. Bu mәqsәdlә, içinә yumşaq
pambıq doldurulmuş әlcәklәrdәn istifadә
etmәyә başladılar. Sonra yavaş-yavaş köhnә
qaydalar daha humanistlәşdi. Vә nәhayәt,
1867-ci ildә çox mühüm bir addım atıldı:
markiz Kuinsberri adlı birisi son nәticәdә
boksu reabilitasiya edәn, ona keçmiş
şöhrәtini qaytaran bir qaydalar toplusu
hazırladı. Bu qaydalarda yeni olan hәm dә
o idi ki, artıq hәr raund üç dәqiqә ilә
mәhdudlaşırdı. Raundlar arasındakı fasilә
isә bir dәqiqә davam edirdi. Markizin
işlәdiyi qaydalar bütün dünyada qәbul
olundu vә praktiki olaraq, bu gün dә
qüvvәdәdir.
20-ci әsrәdәk boksla, demәk olar ki,
cәmi iki ölkәdә mәşğul olurdular: İngiltәrә
vә Birlәşmiş Ştatlarda. Lakin o zamandan
bәri idmanın bu növü bütün dünyaya geniş
yayılıb vә әn populyar idman növlәrindәn
biridir.
Bir çox insanlar bu fikirdәdir ki, bir şey idi. Yәqin, anlayırsınız ki, sestusla
boksu qanunla qadağan etmәk vurulan zәrbә necә sarsıdıcı olar!
lazımdır. Bu idmanın tarixindә
belә hallar çox olub. Onun әleyhdarlarının Roma imperiyasının süqutundan sonra
gәtirdiyi dәlil belәdir: boks çox qәddar, boks yoxa çıxdı vә bir dә 18-ci әsrin
hә a vәhşi idman növüdür. әvvәllәrindә, İngiltәrәdә yenidәn dәbә
Maraqlıdır, görәsәn, onlar Qәdim minәnәdәk görünmәdi. Bu dәfә boks geniş
Yunanıstanın Olimpiadalarında, yaxud dәbdә olan bir idmana çevrildi vә düz yüz
başqa yarışlarındakı ilk boks döyüşlәrinin il belәcә davam etdi.
şahidi olsaydılar, nә deyәrdilәr?! O zamankı
boksun bәzi qaydaları elә müasirlәrә İdmançılar yalın yumruqlarla döyüşür-
oxşayır. Lakin bir böyük fәrq hәr halda dülәr. Belә döyüşlәr bir neçә saat çәkirdi.
var: döyüşçülәr әllәrinә indiki boks Döyüşdә gülәş fәndlәrinә dә icazә vardı.
әlcәklәrinin yerinә “sestus” taxırdılar. Sestus Hәr raund, döyüşçülәrdәn biri digәrini
qaba göndәn düzәlmiş, içindә qurğuşun, yerә yıxmağa nail olanda başa çatırdı. O
yaxud bürünc lövhәlәri olan, әlә taxılan vaxtlar raundlar arasındakı fasilәlәr dә
müxtәlif ola bilәrdi. Bu qәddar döyüş yalnız
onda başa çatırdı ki, idmançılardan biri
növbәti raundda rinqin ortasına çıxa
bilmәsin...
Tәbii ki, bu qәdәr qәddar yarış bütün
ictimai fikri özünә qarşı köklәdi. Maraqlı
idman növünün nicatı üçün nәsә etmәk
lazım idi. Bu mәqsәdlә, içinә yumşaq
pambıq doldurulmuş әlcәklәrdәn istifadә
etmәyә başladılar. Sonra yavaş-yavaş köhnә
qaydalar daha humanistlәşdi. Vә nәhayәt,
1867-ci ildә çox mühüm bir addım atıldı:
markiz Kuinsberri adlı birisi son nәticәdә
boksu reabilitasiya edәn, ona keçmiş
şöhrәtini qaytaran bir qaydalar toplusu
hazırladı. Bu qaydalarda yeni olan hәm dә
o idi ki, artıq hәr raund üç dәqiqә ilә
mәhdudlaşırdı. Raundlar arasındakı fasilә
isә bir dәqiqә davam edirdi. Markizin
işlәdiyi qaydalar bütün dünyada qәbul
olundu vә praktiki olaraq, bu gün dә
qüvvәdәdir.
20-ci әsrәdәk boksla, demәk olar ki,
cәmi iki ölkәdә mәşğul olurdular: İngiltәrә
vә Birlәşmiş Ştatlarda. Lakin o zamandan
bәri idmanın bu növü bütün dünyaya geniş
yayılıb vә әn populyar idman növlәrindәn
biridir.
