Page 205 - "Hər suala bir cavab" (I cild)
P. 205
Bu ? 205
Paraşütü kim fikirlәşib?
Beş kilometr yüksәklikdә açıq 1913-1914-cü illәr әrzindә tәyyarә qәzasın-
havaya çıxaraq yerә sağ-salamat dan xilas olmaq üçün ekipajın paraşütlәrdәn
atılmağınızı, sonra da cәmi 3 metr istifadә etmәsinin mәqsәdәuyğun olub-
hündürlüyü olan hasardan tullanıbmış olmaması barәdә artıq geniş diskussiyalar
kimi, sakitcә yerә düşmәyinizi tәsәvvür gedirdi. Bu mәsәlә heç 1914-cü ildә başlanan
edin. Bunu siz yalnız paraşütün kömәyiylә Birinci Dünya müharibәsinin әvvәllәrindә
edә bilәrsiniz! Paraşüt, әslindә çox yekә dә özünün birmәnalı hәllini tapmamışdı.
bir çәtirdir ki, yerә ehmal düşmәk üçün Əsas problem paraşütün ölçüsü vә
havanın müqavimәtindәn istifadә edir. İn- paraşütlә atılan pilotun öz tәyyarәsiylә
san paraşütlә yerә kifayәt qәdәr yavaş toqquşması ehtimalı idi. O vaxt çoxları
düşәrәk zәdәdәn can qurtara bilir. deyirdi ki, bu toqquşmadan qaçmaq
Yәqin, bir ideya kimi, mәhz paraşütü mümkün olmayacaq. Amma az sonra bu
öz ekipajı olan әn qәdim uçuş aparatı problem dә öz hәllini tapdı.
hesab etmәk lazımdır. Leonardo da Vinçi
onun eskizini öz dәftәrinә 1514-cü ildә
çәkmişdi. Başqa bir şәxs – Faisto Veransio
isә işlәyә bilәn ilk paraşütü 1595-ci ildә
müfәssәl tәsvir etmişdi. Lakin paraşütdәn
istifadә edәn ilk şәxs fransız J.Blanşar
hesab olunur. 1785-ci ildә o, hava şarından
yerә paraşüt bağlanmış zәnbilin içindә bir
it atmışdı. Hәmin itin bir qıçının sınması
nәzәrә alınmasa, bu tәcrübәni uğurlu say-
maq olardı.
Başqa bir fransız J.Qarneri isә paraşüt-
dәn müntәzәm istifadә edәn ilk şәxs kimi
şöhrәt tapıb. Onun paraşütlә ilk tullanışı
22 oktyabr 1797-ci ildә Paris şәhәrindә baş
tutmuşdu. Onda Qarneri 600 metr hündür-
lükdәn atılmışdı. Onun paraşütü ağ brezent
parçadan düzәlmişdi, diametri 7 metrә
yaxın idi. İxtiraçı paraşütün günbәzinin
düz ortasında diskşәkilli, diametri tәxminәn
25 santimetr, ortasında havanın keçmәsi
üçün xüsusi deşiyi olan bir taxta parçası
yerlәşdirmişdi. Hәmin diski paraşütә çoxlu
qısa iplәrlә bağlayırdılar.
Paraşütlә tәyyarәdәn ilk uğurlu tullanışı
isә 1912-ci ildә Missuri ştatının Sent-Luis
şәhәrindә kapitan Berri sınaqdan çıxardı.
Paraşütü kim fikirlәşib?
Beş kilometr yüksәklikdә açıq 1913-1914-cü illәr әrzindә tәyyarә qәzasın-
havaya çıxaraq yerә sağ-salamat dan xilas olmaq üçün ekipajın paraşütlәrdәn
atılmağınızı, sonra da cәmi 3 metr istifadә etmәsinin mәqsәdәuyğun olub-
hündürlüyü olan hasardan tullanıbmış olmaması barәdә artıq geniş diskussiyalar
kimi, sakitcә yerә düşmәyinizi tәsәvvür gedirdi. Bu mәsәlә heç 1914-cü ildә başlanan
edin. Bunu siz yalnız paraşütün kömәyiylә Birinci Dünya müharibәsinin әvvәllәrindә
edә bilәrsiniz! Paraşüt, әslindә çox yekә dә özünün birmәnalı hәllini tapmamışdı.
bir çәtirdir ki, yerә ehmal düşmәk üçün Əsas problem paraşütün ölçüsü vә
havanın müqavimәtindәn istifadә edir. İn- paraşütlә atılan pilotun öz tәyyarәsiylә
san paraşütlә yerә kifayәt qәdәr yavaş toqquşması ehtimalı idi. O vaxt çoxları
düşәrәk zәdәdәn can qurtara bilir. deyirdi ki, bu toqquşmadan qaçmaq
Yәqin, bir ideya kimi, mәhz paraşütü mümkün olmayacaq. Amma az sonra bu
öz ekipajı olan әn qәdim uçuş aparatı problem dә öz hәllini tapdı.
hesab etmәk lazımdır. Leonardo da Vinçi
onun eskizini öz dәftәrinә 1514-cü ildә
çәkmişdi. Başqa bir şәxs – Faisto Veransio
isә işlәyә bilәn ilk paraşütü 1595-ci ildә
müfәssәl tәsvir etmişdi. Lakin paraşütdәn
istifadә edәn ilk şәxs fransız J.Blanşar
hesab olunur. 1785-ci ildә o, hava şarından
yerә paraşüt bağlanmış zәnbilin içindә bir
it atmışdı. Hәmin itin bir qıçının sınması
nәzәrә alınmasa, bu tәcrübәni uğurlu say-
maq olardı.
Başqa bir fransız J.Qarneri isә paraşüt-
dәn müntәzәm istifadә edәn ilk şәxs kimi
şöhrәt tapıb. Onun paraşütlә ilk tullanışı
22 oktyabr 1797-ci ildә Paris şәhәrindә baş
tutmuşdu. Onda Qarneri 600 metr hündür-
lükdәn atılmışdı. Onun paraşütü ağ brezent
parçadan düzәlmişdi, diametri 7 metrә
yaxın idi. İxtiraçı paraşütün günbәzinin
düz ortasında diskşәkilli, diametri tәxminәn
25 santimetr, ortasında havanın keçmәsi
üçün xüsusi deşiyi olan bir taxta parçası
yerlәşdirmişdi. Hәmin diski paraşütә çoxlu
qısa iplәrlә bağlayırdılar.
Paraşütlә tәyyarәdәn ilk uğurlu tullanışı
isә 1912-ci ildә Missuri ştatının Sent-Luis
şәhәrindә kapitan Berri sınaqdan çıxardı.
