Page 145 - "Hər suala bir cavab" (I cild)
P. 145
Bu ? 145

İlk kitab nә vaxt yaranıb?

B u gün bizim tanıdığımız kitablar Hazır bölmәlәri xә ata göndәrirdilәr.
yalnız orta әsrlәrdә yaranıb. Daha O da mәtni yazırdı. Xә at vәrәqlәri bir-
qabaqlar lülә şәklindә burulmuş birindәn ayırıb hәr biri üzәrindә ayrıca
papiruslar kitab sayılırdı. Papirus işlәyirdi. Perqament hәr iki üzündә yazı
vәrәqlәrini bir yerdә yapışdırır vә lülә yazmaq üçün kifayәt qәdәr qalın idi.
kimi bükürdülәr. Roma sakinlәri onlara
“volyumen” deyirdi. İngilis sözü olan, Sonra hazır bölmәlәr cildçiyә verilirdi.
“cild” mәnası verәn “volyum” da elә hәmin O hәr bölmәni qat yerindәn möhkәm sapla
sözdәn yaranıb. tikirdi. Daha sonra onlara ağacdan üz
15-ci әsrin ortalarında papirusu perqa- qabığı düzәlirdi. Sapların ucu ağacın
ment sıxışdırıb aradan çıxardı. Onu qoyun- deşiklәrindәn çölә çıxarılır, bölmә ilә cild
keçi dәrisindәn düzәldirdilәr. Ən nazik bir-birinә möhkәm birlәşdirilirdi. Lap sonra
perqament dana dәrisindәn alınırdı. Onun ağac üz qabığı üzәrinә iri gön parça çәkir,
bir üzündә mәtni yazır, sonra isә eyni bәrkidir vә onun vasitәsiylә bölmәlәrin
ölçüdә kәsib vәrәqlәri bir-birinә gön qayışla qat yerini gizlәdirdilәr. Hazır kitabları
bәrkidirdilәr. İlk kitablar bunlar idi – tәbii bәzәyib göz bәbәyi kimi qoruyardılar.
ki, әgәr buna kitab demәk olarsa.
Lakin indiki kitablara, az da olsa, Orta әsrlәrin ilk kitabları arasında
bәnzәyәn ilk kitablar orta әsrlәrdә әksәriyyәt İncil, müxtәlif moizә topluları
düzәldilib. Dörd perqament parçasını ikiyә vә başqa dini әdәbiyyatdan ibarәt idi.
bükürdülәr: onların hәr birindәn iki vәrәq Sonra hüquqi, tibbi vә elmi-kütlәvi kitablar
çıxırdı. Sonra onları bir-birinin içinә qoyur- yarandı. Daha sonra salnamәlәr, romanlar
dular, nәticәdә 8 vәrәq, yaxud 1 bölmә әmәlә gәldi. Orta әsrlәrdә kitablar әsasәn
alınırdı. latın dilindә yazılırdı.
   140   141   142   143   144   145   146   147   148   149   150