Page 141 - "Hər suala bir cavab" (I cild)
P. 141
Bu ? 141
Qәlәm ucluğunu kim kәşf edib?
Q әlәm – yazı sivilizasiyanın Polad qәlәm ucluqları İngiltәrәdә 1780-
inkişafında müstәsna rol ci ildә yaranıb, amma onun yayılması 40
oynayıb. O insana düşüncә- ildәn artıq zaman tәlәb edib. İlk avtoqәlәmi
lәrini, gördüyü işlәri qeyd etmәk imkanı isә tәxminәn 1880-ci ildә Amerikada
verir. Qәlәm ucluğu kәşf olunanadәk insan düzәldiblәr. Ucluğu qızıldan düzәldir,
hәrflәri yazmaq üçün müxtәlif üsullardan üzәrini osmium-iridium, yaxud tәmiz iri-
istifadә edirdi. dium tәbәqәsiylә örtürdülәr ki, yazarkәn
Mәsәlәn, qәdim zamanlarda adamlar ucluq kağızı cızmasın. Qәlәmin içәrisindә
mağaraların divarlarında tәsvirlәr cızmaq plastik maddәdәn, yaxud rezindәn olan
üçün ucu iti yonulmuş daşlardan istifadә kapsul vardı ki, onu mürәkkәblә doldu-
edirdi. Az sonra ilk rәssamlar barmaqlarını rurdular.
bitkilәrin şirәsinә, hә a heyvanların qanına
batırıb divarlarda nәlәrsә çәkmәyә Diyircәkli qәlәm isә iyirminci әsrin
başladılar. Daha sonra insan, tәbaşir vә kәşfidir. Burada yazı, diametri 1 millimetr
gil parçalarından istifadә etdi. Çindә olan xromlanmış diyircәk vasitәsiylә yazılır.
heroqliflәrin tәsviri üçün dәvә yunundan Xüsusi yuvada bәrkidilәn bu diyircәk
düzәlәn narın fırçalardan istifadә olunurdu. qәlәm, kağızın üzәrindә hәrәkәt edәrkәn
Mümkündür ki, ilk qәlәm ucluğu hәrlәnir. Yazı yazmaq üçün mürәkkәbdәn
Misirdә kәşf olunub. Misirlilәr içiboş xeyli qatı olan pasta isә, qәlәmin içindәki
qamışın ucuna tәbaşir taxırdılar. İlk xüsusi penaldan gәlir.
mәktubu isә şumerlәr tәxminәn 5-6 min il
әvvәl yazıblar. Yunanıstanda yazılan ilk
mәktubun 4000 yaşı var. Onda qәlәm ucu
kimi metal parçasından, fil sümüyündәn
istifadә edir, yazını üzәri mumla örtülmüş
lövhәlәrdә yazırdılar. Sonra qamış qәlәmlәr
düzәltdilәr. Bunun üçün qamış parçasının
ucunu ehtiyatla yarır, onu rәngli mayeyә
batırıb hәrflәri papirusun üzәrinә yazırdılar.
Orta әsrlәrdә kağızın kәşfi ilә insanlar
qazların, qarğaların lәlәklәrindәn istifadә
etmәyә başladılar. Lәlәyin ucunu itilәyir
vә yarırdılar, yazı yazarkәn mürәkkәb
lәlәklә aşağı, ucuna sarı süzülürdü.
Maraqlıdır ki, ingilis dilindә “qәlәm ucu”
mәnasında olan söz latın dilindә “quş
lәlәyi” mәnasında işlәnәn sözdәn yaranır.
Belә qәlәmlәrin qısaömürlü olmasına bax-
mayaraq, insanlar ondan azı min il istifadә
etdilәr.
Qәlәm ucluğunu kim kәşf edib?
Q әlәm – yazı sivilizasiyanın Polad qәlәm ucluqları İngiltәrәdә 1780-
inkişafında müstәsna rol ci ildә yaranıb, amma onun yayılması 40
oynayıb. O insana düşüncә- ildәn artıq zaman tәlәb edib. İlk avtoqәlәmi
lәrini, gördüyü işlәri qeyd etmәk imkanı isә tәxminәn 1880-ci ildә Amerikada
verir. Qәlәm ucluğu kәşf olunanadәk insan düzәldiblәr. Ucluğu qızıldan düzәldir,
hәrflәri yazmaq üçün müxtәlif üsullardan üzәrini osmium-iridium, yaxud tәmiz iri-
istifadә edirdi. dium tәbәqәsiylә örtürdülәr ki, yazarkәn
Mәsәlәn, qәdim zamanlarda adamlar ucluq kağızı cızmasın. Qәlәmin içәrisindә
mağaraların divarlarında tәsvirlәr cızmaq plastik maddәdәn, yaxud rezindәn olan
üçün ucu iti yonulmuş daşlardan istifadә kapsul vardı ki, onu mürәkkәblә doldu-
edirdi. Az sonra ilk rәssamlar barmaqlarını rurdular.
bitkilәrin şirәsinә, hә a heyvanların qanına
batırıb divarlarda nәlәrsә çәkmәyә Diyircәkli qәlәm isә iyirminci әsrin
başladılar. Daha sonra insan, tәbaşir vә kәşfidir. Burada yazı, diametri 1 millimetr
gil parçalarından istifadә etdi. Çindә olan xromlanmış diyircәk vasitәsiylә yazılır.
heroqliflәrin tәsviri üçün dәvә yunundan Xüsusi yuvada bәrkidilәn bu diyircәk
düzәlәn narın fırçalardan istifadә olunurdu. qәlәm, kağızın üzәrindә hәrәkәt edәrkәn
Mümkündür ki, ilk qәlәm ucluğu hәrlәnir. Yazı yazmaq üçün mürәkkәbdәn
Misirdә kәşf olunub. Misirlilәr içiboş xeyli qatı olan pasta isә, qәlәmin içindәki
qamışın ucuna tәbaşir taxırdılar. İlk xüsusi penaldan gәlir.
mәktubu isә şumerlәr tәxminәn 5-6 min il
әvvәl yazıblar. Yunanıstanda yazılan ilk
mәktubun 4000 yaşı var. Onda qәlәm ucu
kimi metal parçasından, fil sümüyündәn
istifadә edir, yazını üzәri mumla örtülmüş
lövhәlәrdә yazırdılar. Sonra qamış qәlәmlәr
düzәltdilәr. Bunun üçün qamış parçasının
ucunu ehtiyatla yarır, onu rәngli mayeyә
batırıb hәrflәri papirusun üzәrinә yazırdılar.
Orta әsrlәrdә kağızın kәşfi ilә insanlar
qazların, qarğaların lәlәklәrindәn istifadә
etmәyә başladılar. Lәlәyin ucunu itilәyir
vә yarırdılar, yazı yazarkәn mürәkkәb
lәlәklә aşağı, ucuna sarı süzülürdü.
Maraqlıdır ki, ingilis dilindә “qәlәm ucu”
mәnasında olan söz latın dilindә “quş
lәlәyi” mәnasında işlәnәn sözdәn yaranır.
Belә qәlәmlәrin qısaömürlü olmasına bax-
mayaraq, insanlar ondan azı min il istifadә
etdilәr.
