Page 241 - book-online
P. 241
Àòàìûí äîñòëàðû
onun qabağa verdiyi gәnclәri müxtәlif üsullarla sıradan
çıxarırdı. Sonda isә özünü dә hansısa fikir, yaxud elm
adamı vasitәsi ilә deyil, әyinlәrinә mülki paltar geyindirib
vәzifәlәrini millәt vәkilliyinә çevirdiyi, әsl hәqiqәtdә isә
yavәrliyindәn ayırmadığı bәzi hәrbçilәri ortaya salmaqla
yanına çağırdı. Bu dәvәtdәn sonra qısa müddәtdә Cankaya
köşkünün seçkinlәri arasında yer aldı, eyni sürәtlә dә
millәt vәkili seçildi. Artıq dövlәtin rәsmi işlәri sırasına
daxil olunan dil vә tarix mәsәlәlәrinin atәşin müdafiә-
çilәrindәn sayılırdı. İstanbul Darülfünunu Universitet
şәklindә yenidәn qurulduğu zaman hәr hansı bir pro-
fessorun taleyini müәyyәn edәn mәxfi mәlumatların
sahiblәrindәn biri dә o idi! Bütün bu işlәri Əli Kamaldan
yadigar qalan küfrlәr, sözlәr, açıq-saçıq hekayәlәr, bәzәn
dә gözlәrinin yaşıllığını örtәcәk qәdәr qalın qaşlarının
arasında özünü işarәtlәrә әsasәn, aralarında bәzi nazirlәrin
dә olduğu qüsur sahiblәrini mәdәni cәsarәt nümayişi
ilә ortaya çıxarıb suçlamaqda idi...
Atatürklә İnönünün araları dәyәn zaman damarla-
rındakı qan yenә onu duyuq salmaqda gecikmәdi. Bu
qan birincinin qüdrәtindәn, ikincinin inadından qorxmağın
zәruriliyi barәdә xәbәrdarlıq edirdi. Atatürkün ölümü
әrәfәsindә Xalq evlәri dәrgisindә1 tamamilә bir küncә
çәkilmiş, az qala yerli-dibli unudulmuş adam görkәmi
ala bilmişdi. Hәqiqәtdә isә “Dövri-İsmәt”i hәsrәtlә
gözlәdiyini İnönüyә çoxdan çatdırmışdı. Amma “Milli
şefdәn” xoş münasibәt görmәmişdi. İsmәt Paşanın in-
sanlara inanma ölçülәri özünә görә idi. Ətrafının birinci
1 Türk Ocaqları bağlandıqdan sonra onun yerində yaradılmış Xalq evlərinin mətbu
orqanı olan və 1933-1950-ci illər arasında nəşr edilən "Ulus" dərgisi nəzərdə tu-
tulur.
241
onun qabağa verdiyi gәnclәri müxtәlif üsullarla sıradan
çıxarırdı. Sonda isә özünü dә hansısa fikir, yaxud elm
adamı vasitәsi ilә deyil, әyinlәrinә mülki paltar geyindirib
vәzifәlәrini millәt vәkilliyinә çevirdiyi, әsl hәqiqәtdә isә
yavәrliyindәn ayırmadığı bәzi hәrbçilәri ortaya salmaqla
yanına çağırdı. Bu dәvәtdәn sonra qısa müddәtdә Cankaya
köşkünün seçkinlәri arasında yer aldı, eyni sürәtlә dә
millәt vәkili seçildi. Artıq dövlәtin rәsmi işlәri sırasına
daxil olunan dil vә tarix mәsәlәlәrinin atәşin müdafiә-
çilәrindәn sayılırdı. İstanbul Darülfünunu Universitet
şәklindә yenidәn qurulduğu zaman hәr hansı bir pro-
fessorun taleyini müәyyәn edәn mәxfi mәlumatların
sahiblәrindәn biri dә o idi! Bütün bu işlәri Əli Kamaldan
yadigar qalan küfrlәr, sözlәr, açıq-saçıq hekayәlәr, bәzәn
dә gözlәrinin yaşıllığını örtәcәk qәdәr qalın qaşlarının
arasında özünü işarәtlәrә әsasәn, aralarında bәzi nazirlәrin
dә olduğu qüsur sahiblәrini mәdәni cәsarәt nümayişi
ilә ortaya çıxarıb suçlamaqda idi...
Atatürklә İnönünün araları dәyәn zaman damarla-
rındakı qan yenә onu duyuq salmaqda gecikmәdi. Bu
qan birincinin qüdrәtindәn, ikincinin inadından qorxmağın
zәruriliyi barәdә xәbәrdarlıq edirdi. Atatürkün ölümü
әrәfәsindә Xalq evlәri dәrgisindә1 tamamilә bir küncә
çәkilmiş, az qala yerli-dibli unudulmuş adam görkәmi
ala bilmişdi. Hәqiqәtdә isә “Dövri-İsmәt”i hәsrәtlә
gözlәdiyini İnönüyә çoxdan çatdırmışdı. Amma “Milli
şefdәn” xoş münasibәt görmәmişdi. İsmәt Paşanın in-
sanlara inanma ölçülәri özünә görә idi. Ətrafının birinci
1 Türk Ocaqları bağlandıqdan sonra onun yerində yaradılmış Xalq evlərinin mətbu
orqanı olan və 1933-1950-ci illər arasında nəşr edilən "Ulus" dərgisi nəzərdə tu-
tulur.
241
