Page 576 - "Azərbaycan ədəbiyyatı antologiyası" (Proza)
P. 576
Azÿrbaycan ÿdÿbiyyatû antologiyasû
…Yerimi dәyişdimsә dә, qocanın gözlәri mәnim bayaqkı yerimdә
qaldı… vә çox keçmәdi ki, söndü. Ortaya yenә uzun-uzadı, gәrgin bir sakit-
lik çökdü.
Qocanın bu sirli gizlәnqaç oyunları evin dörd bir yanında qiymәtli is-
tiqrazlar, yaxud pul bağlamalarıtәk, sayıq bir ehtiyatla qorunan qovluqlara
olan marağımı daha da artırmışdı.
Otağa göz gәzdirdim. Әmioğlu anlaqsız gözlәrlә mәchul boşluğa
zillәnmişdi. Sәidә o biri otaqda idi.
Özümü toplayıb ayağa qalxdım… illәrdәn bәri toxunulmağı yasaq
edilәn qovluqlara sarı getdim... Әl uzadıb birini götürdüm, yerimә qayıdıb
düyününü çәkdim.
Düyünün çәkilmәyi ilә, illәrdәn bәri qovluğun darısqallığında gәrilmiş
kağız qalağının, yumşaq kart dәsti kimi stolun üstünә dağılmağı bir oldu.
576 Sәhifәnin birini әlimә alıb oxumağa başladım.
Әvvәli sәhifәnin yuxarısında başlayıb getdikcә harasa, aşağı – vәrәqin
ortasına enәn әyri-üyrü hәrflәrlә yazılmış sözlәr, cümlәlәr yazıdan çox, bir
ayağı mürәkkәbә batmış yaralı kәpәnәyin sәhifә boyu gәzişmәsini andırırdı.
Höccәlәyә-höccәlәyә bir neçә cümlәni oxudum.
Bu, 50-60-cı illәrdә xәbәrlәr proqramında gedәn mәtnlәrin adda-budda,
nizamsız köçürmәlәri idi… Qocanın, bu mәtnlәri tәqaüddә olduğu, acı
bağırsaq kimi uzanan aylar vә illәr boyu özünü aldatmaq mәqsәdilә qurduğu
yalançı iş prosesi zamanı küncdә işlәyәn televizorda, ya bәlkә, yazı
masasının bir kәnarında sәhәr-axşam uğuldayan tranzistorda verilәn
xәbәrlәrdәn köçürdüyü gün kimi aydın idi…
Mәtnlәr o dövrlәrin tarixi terminologiyasıyla zәngin idi. Sәhifәlәrin
çoxu elә belә dә başlayırdı:
“Axşamınız xeyir, әziz tamaşaçılar…”
Sәbrimi boğub, o biri sәhifәlәri dә vәrәqlәdim.
Sov.İKP qurultaylarının materiallarından, tarlalarda gedәn sәpin
işlәrinin yekunundan, sosializm yarışlarından, doqquz uşaq anasının manqa
yarışlarındakı qәlәbәsindәn vә sair vә ilaxırdan bәhs edәn qırıq, mәzmunsuz
cümlәlәr, diktor mәtnindәn çox, hәyatı hәdsiz sevәn insanın ölümqabağı
sayıqlamalarının stenoqramını xatırladırdı…
Vәrәqlәrdәn birindә sәhifәnin ortasından: “ey… nazәnin gözәl, sәnin
ilmә-ilmә saçlarındır…” – sәtri vәrәq boyu harasa, üzüaşağı әyilmişdi... Sә-
tirin altından qığılcım işartılarını andıran ucuiti hәrflәrlә: “…rekordunu başa
vurdu…” sözlәri, sәhifәnin yan tәrәfindә isә “Әrәfat dağının alt tәrәfindәn
yolboyu…”, onun ardınca “ay sәn özün ölәsәn…” vә daha neçә-neçә
әlaqәsiz sözlәr, cümlәlәr qaralırdı…
…Yerimi dәyişdimsә dә, qocanın gözlәri mәnim bayaqkı yerimdә
qaldı… vә çox keçmәdi ki, söndü. Ortaya yenә uzun-uzadı, gәrgin bir sakit-
lik çökdü.
Qocanın bu sirli gizlәnqaç oyunları evin dörd bir yanında qiymәtli is-
tiqrazlar, yaxud pul bağlamalarıtәk, sayıq bir ehtiyatla qorunan qovluqlara
olan marağımı daha da artırmışdı.
Otağa göz gәzdirdim. Әmioğlu anlaqsız gözlәrlә mәchul boşluğa
zillәnmişdi. Sәidә o biri otaqda idi.
Özümü toplayıb ayağa qalxdım… illәrdәn bәri toxunulmağı yasaq
edilәn qovluqlara sarı getdim... Әl uzadıb birini götürdüm, yerimә qayıdıb
düyününü çәkdim.
Düyünün çәkilmәyi ilә, illәrdәn bәri qovluğun darısqallığında gәrilmiş
kağız qalağının, yumşaq kart dәsti kimi stolun üstünә dağılmağı bir oldu.
576 Sәhifәnin birini әlimә alıb oxumağa başladım.
Әvvәli sәhifәnin yuxarısında başlayıb getdikcә harasa, aşağı – vәrәqin
ortasına enәn әyri-üyrü hәrflәrlә yazılmış sözlәr, cümlәlәr yazıdan çox, bir
ayağı mürәkkәbә batmış yaralı kәpәnәyin sәhifә boyu gәzişmәsini andırırdı.
Höccәlәyә-höccәlәyә bir neçә cümlәni oxudum.
Bu, 50-60-cı illәrdә xәbәrlәr proqramında gedәn mәtnlәrin adda-budda,
nizamsız köçürmәlәri idi… Qocanın, bu mәtnlәri tәqaüddә olduğu, acı
bağırsaq kimi uzanan aylar vә illәr boyu özünü aldatmaq mәqsәdilә qurduğu
yalançı iş prosesi zamanı küncdә işlәyәn televizorda, ya bәlkә, yazı
masasının bir kәnarında sәhәr-axşam uğuldayan tranzistorda verilәn
xәbәrlәrdәn köçürdüyü gün kimi aydın idi…
Mәtnlәr o dövrlәrin tarixi terminologiyasıyla zәngin idi. Sәhifәlәrin
çoxu elә belә dә başlayırdı:
“Axşamınız xeyir, әziz tamaşaçılar…”
Sәbrimi boğub, o biri sәhifәlәri dә vәrәqlәdim.
Sov.İKP qurultaylarının materiallarından, tarlalarda gedәn sәpin
işlәrinin yekunundan, sosializm yarışlarından, doqquz uşaq anasının manqa
yarışlarındakı qәlәbәsindәn vә sair vә ilaxırdan bәhs edәn qırıq, mәzmunsuz
cümlәlәr, diktor mәtnindәn çox, hәyatı hәdsiz sevәn insanın ölümqabağı
sayıqlamalarının stenoqramını xatırladırdı…
Vәrәqlәrdәn birindә sәhifәnin ortasından: “ey… nazәnin gözәl, sәnin
ilmә-ilmә saçlarındır…” – sәtri vәrәq boyu harasa, üzüaşağı әyilmişdi... Sә-
tirin altından qığılcım işartılarını andıran ucuiti hәrflәrlә: “…rekordunu başa
vurdu…” sözlәri, sәhifәnin yan tәrәfindә isә “Әrәfat dağının alt tәrәfindәn
yolboyu…”, onun ardınca “ay sәn özün ölәsәn…” vә daha neçә-neçә
әlaqәsiz sözlәr, cümlәlәr qaralırdı…
