Page 571 - "Azərbaycan ədəbiyyatı antologiyası" (Proza)
P. 571
q Mÿsud
Uşaq, sәsi alınmış televizorun qabağındakı kresloda oturduğu yerdә 571
yuxulamışdı.
Qoca bayaqkı vәziyyәtdә idi... Üzü indi dә rus nağıllarının qorxunc
qәhrәmanının – Ölmәz Kaşşeyin qәzәbli simasını andırırdı…
Mәn çarpayıya yaxınlaşıb onun üzünә yaxından baxdım.
Qocanın üzü bayaqdan bәri qәribә bir qeyri-mütәnasibliklә dәyiş-
mişdi… üz cizgilәri kiçilmiş, yanaqları, yağını qızmar tavada әritmiş kimi,
yığılmışdı.
O, bizim otağa daxil olduğumuzu hiss edib qupquru, sümüklü barmaq-
larını pianonun dillәrindә gәzdirәntәk, çökәk qarnının üzәriylә aramla
qaldırıb-endirmәyә, aradabir havada әcaib fiqurlar cıza-cıza, sanki kimәsә,
nә barәdәsә anlaşılmaz işarәlәr vermәyә başladı.
Sәidәylә mәn keçib bayaqkı yerimizdә – çarpayıyla üzbәüzdәki stolun
arxasında әylәşdik. Burdan baxanda, qocanın solğun әllәri qumsal sәhraların
qaynar günәşi altında susuzluqdan yanıb qaralmış әqrәblәrini xatırladırdı...
Hәmin bu “әqrәblәr”i ötәn gecәlәrin birindә mәn yuxuda da görmüşdüm…
Bir әlimdә çәkmә tayı, uzun müddәt yarıqaranlıq otaqların içiylә vurnuxa-
vurnuxa onları izlәyib öldürmәklә mәşğul olmuşdumsa da, heç birini öldürә
bilmәmişdim. Çevik ayaqlı hәşәratlar bütün yuxunu reaktiv sıçrayışlarla bu
divardan-o divara, o stoldan-bu stola atılır, elektrik cәrәyanının aniliyini
andıran sıçrayışlarla o baş-bu başa qaçışır, döşәmәnin dәlmә-deşiklәrә sox-
ulub, orda görünmәz ağızlarıyla tәlәm-tәlәsik nәlәrisә üyüdürdülәr...
Son vaxtlar, ümumiyyәtlә, mәn yuxularımda qocayla bağlı qәribә,
yarıqaranlıq vaqiәlәrә düşür, onun, yuxunun әn dәrin, keçilmәz qatlarında
mәnim ha tәrәfimdәsә durub, nәfәsi tәngiyә-tәngiyә yuxudan ayılmağımı
gözlәmәyindәn, ehmal hәrәkәtlәrlә ciblәrindә eşәlәnib, ordan çıxardığı xırda
kağız-kuğuzların arasından hansısa vacib sәnәdi axtarmağından qәribә xofa
düşürdüm…
***
…Sәidә çayı armudu stәkanlarda gәtirib stolun üstünә düzdü, ortaya
mürәbbә qoyub bir tәrәfdә әylәşdi, eynilә Xәdicә xala kimi yorğun-yorğun
kimәsә:
– Axşama düyü asmışam – dedi.
Әmioğlu Sәidәnin bu sözünü sanki haçandan-haçana eşitdi, duasını
bitirib stulunu nahar masasının yaxınına çәkdi, buğlu çaydan bir qurtum
alandan sonra:
– Neynәk?.. – deyib mürәbbәyә girişdi.
Uşaq, sәsi alınmış televizorun qabağındakı kresloda oturduğu yerdә 571
yuxulamışdı.
Qoca bayaqkı vәziyyәtdә idi... Üzü indi dә rus nağıllarının qorxunc
qәhrәmanının – Ölmәz Kaşşeyin qәzәbli simasını andırırdı…
Mәn çarpayıya yaxınlaşıb onun üzünә yaxından baxdım.
Qocanın üzü bayaqdan bәri qәribә bir qeyri-mütәnasibliklә dәyiş-
mişdi… üz cizgilәri kiçilmiş, yanaqları, yağını qızmar tavada әritmiş kimi,
yığılmışdı.
O, bizim otağa daxil olduğumuzu hiss edib qupquru, sümüklü barmaq-
larını pianonun dillәrindә gәzdirәntәk, çökәk qarnının üzәriylә aramla
qaldırıb-endirmәyә, aradabir havada әcaib fiqurlar cıza-cıza, sanki kimәsә,
nә barәdәsә anlaşılmaz işarәlәr vermәyә başladı.
Sәidәylә mәn keçib bayaqkı yerimizdә – çarpayıyla üzbәüzdәki stolun
arxasında әylәşdik. Burdan baxanda, qocanın solğun әllәri qumsal sәhraların
qaynar günәşi altında susuzluqdan yanıb qaralmış әqrәblәrini xatırladırdı...
Hәmin bu “әqrәblәr”i ötәn gecәlәrin birindә mәn yuxuda da görmüşdüm…
Bir әlimdә çәkmә tayı, uzun müddәt yarıqaranlıq otaqların içiylә vurnuxa-
vurnuxa onları izlәyib öldürmәklә mәşğul olmuşdumsa da, heç birini öldürә
bilmәmişdim. Çevik ayaqlı hәşәratlar bütün yuxunu reaktiv sıçrayışlarla bu
divardan-o divara, o stoldan-bu stola atılır, elektrik cәrәyanının aniliyini
andıran sıçrayışlarla o baş-bu başa qaçışır, döşәmәnin dәlmә-deşiklәrә sox-
ulub, orda görünmәz ağızlarıyla tәlәm-tәlәsik nәlәrisә üyüdürdülәr...
Son vaxtlar, ümumiyyәtlә, mәn yuxularımda qocayla bağlı qәribә,
yarıqaranlıq vaqiәlәrә düşür, onun, yuxunun әn dәrin, keçilmәz qatlarında
mәnim ha tәrәfimdәsә durub, nәfәsi tәngiyә-tәngiyә yuxudan ayılmağımı
gözlәmәyindәn, ehmal hәrәkәtlәrlә ciblәrindә eşәlәnib, ordan çıxardığı xırda
kağız-kuğuzların arasından hansısa vacib sәnәdi axtarmağından qәribә xofa
düşürdüm…
***
…Sәidә çayı armudu stәkanlarda gәtirib stolun üstünә düzdü, ortaya
mürәbbә qoyub bir tәrәfdә әylәşdi, eynilә Xәdicә xala kimi yorğun-yorğun
kimәsә:
– Axşama düyü asmışam – dedi.
Әmioğlu Sәidәnin bu sözünü sanki haçandan-haçana eşitdi, duasını
bitirib stulunu nahar masasının yaxınına çәkdi, buğlu çaydan bir qurtum
alandan sonra:
– Neynәk?.. – deyib mürәbbәyә girişdi.
