Page 130 - "Azərbaycan ədəbiyyatı antologiyası" (Proza)
P. 130
Azÿrbaycan ÿdÿbiyyatû antologiyasû
Ağbulaq çeşmәsinin başında öz әli ilә qurduğu ağ çadırı görә bilmәyәn
Sarımsaq oğlu lap mat qalmışdı.
– Bәs hanı o ağ çadır, әdә, Sarımsaq oğlu? – deyә iştahası küsmәyә
başlayan Sәlim bәy dillәndi: – Yoxsa sәni qara-zad basırmış, әdә?!
– Padşahın cıqqasına and olsun ki, mәnim dediklәrimdә heç bir yalan
yoxdur, – deyә Sarımsaq oğlu titrәk әlini qaldırıb göstәrdi, – bax, düz orada,
Ağbulaq çeşmәsinin başında!.. Özüm dә xörәklәrini-çörәklәrini qәsdәn artıq
elәmişәm ki, daha arxayın düşüb buranın tәrkini qılmasınlar!
– Bәs indi?.. Bәs indi? – deyә әvvәlki xәyalının bir göz qırpımında alt-
üst olduğunu görәn naçalnik Sarımsaq oğlunun bığ-saqqalını yoluşdurmağa
başladı:
– Bәs hanı, hanı Nәbi, hanı Hәcәr, ay qurumsaq oğlu?
– Bәlkә, yenә dә onlar öz yerlәrini dәyişiblәr? – Bığ-saqqalı yolunan,
130 gözlәri yaşaran çuğul, naçalnikin tutqun sifәtindәn rәhm umdu.
– Mәn hansı ağızla, hansı cürәtlә sinin kimi divanbәyini aldada
bilәrәm?
– Onlar әsla Qafqazda deyillәr! – deyә naçalnik öz әli ilә yazıb padşaha
göndәrdiyi yalan mәlumatı doğrultmaq istәyirdi. – İndi Qaçaq Nәbi dә, onun
can-ciyәri Hәcәr dә, başının dәstәsi dә ya İrandadır, ya da Turanda!
– Belә olsa, naçalnik, bәs mәn necә olacağam? – deyә Sarımsaq oğlu
titrәmәyә başladı. – Onlar burada olmasalar, bәs necә... olacaq, ağa?
– Onda mәn sәnin bu heyvәrә kәrtәnkәlә dәrini diri-diri boğazından
çıxardacağam! – Naçalnik xәbәrçinin boğazından yapışınca, onun bәrәlәn
gözlәri kәllәsinә çıxdı:
– Bax, әgәr belә olsa, qoşunu sәfbәsәf düzdürüb, bu Sarıbaba dağının
başında sәni özcә әlimlә güllәlәyib, it meyitini dә bu Pәri çınqılın tәpәsindәn
üzüaşağı tullatdıracağam!..
Belә dә, elә dә tülkünün toyu idi... Sarımsaq oğlu canını dişinә tutub
daha da irәli yeridi, vaxtı ilә qurduğu çadırın yerinә gәldi, bu aranı yoxladı,
öz әli ilә gәtirdiyi soyutmanın sür-sümüyünü iylәdi, top meşәyә göz
gәzdirdi, yarpaqları quruyan yaşıl dәyә, yәhәrlәnәn Bozat gözlәrinә dәyincә
cәld çevrilib qaçmaq istәdi, ancaq Nәbinin Aynalısı açıldı, donqabel kişi
papaq kimi göyә qalxıb, yerә düşdü. Bir göz qırpımında naçalnikin bәdәninә
buz doldu. Az qala Sәlim bәyin nitqi tutulmuşdu. Bu güllә sәsinә hәr yandan
qoşun yeriyincә, Nәbi Bozatın belinә qalxdı, Hәcәri dә tәrkinә aldı, atı ağ
çınqıllıq yuxarı buraxdı. Hәr yandan açılan min-min güllә, ardı-arası kәsil-
mәdәn döyülәn nağara, Bozata qartal kimi qanad verdi, ağ duman Pәri çın-
qılını deyil, Sarıbaba dağını bürüdü...
Ağbulaq çeşmәsinin başında öz әli ilә qurduğu ağ çadırı görә bilmәyәn
Sarımsaq oğlu lap mat qalmışdı.
– Bәs hanı o ağ çadır, әdә, Sarımsaq oğlu? – deyә iştahası küsmәyә
başlayan Sәlim bәy dillәndi: – Yoxsa sәni qara-zad basırmış, әdә?!
– Padşahın cıqqasına and olsun ki, mәnim dediklәrimdә heç bir yalan
yoxdur, – deyә Sarımsaq oğlu titrәk әlini qaldırıb göstәrdi, – bax, düz orada,
Ağbulaq çeşmәsinin başında!.. Özüm dә xörәklәrini-çörәklәrini qәsdәn artıq
elәmişәm ki, daha arxayın düşüb buranın tәrkini qılmasınlar!
– Bәs indi?.. Bәs indi? – deyә әvvәlki xәyalının bir göz qırpımında alt-
üst olduğunu görәn naçalnik Sarımsaq oğlunun bığ-saqqalını yoluşdurmağa
başladı:
– Bәs hanı, hanı Nәbi, hanı Hәcәr, ay qurumsaq oğlu?
– Bәlkә, yenә dә onlar öz yerlәrini dәyişiblәr? – Bığ-saqqalı yolunan,
130 gözlәri yaşaran çuğul, naçalnikin tutqun sifәtindәn rәhm umdu.
– Mәn hansı ağızla, hansı cürәtlә sinin kimi divanbәyini aldada
bilәrәm?
– Onlar әsla Qafqazda deyillәr! – deyә naçalnik öz әli ilә yazıb padşaha
göndәrdiyi yalan mәlumatı doğrultmaq istәyirdi. – İndi Qaçaq Nәbi dә, onun
can-ciyәri Hәcәr dә, başının dәstәsi dә ya İrandadır, ya da Turanda!
– Belә olsa, naçalnik, bәs mәn necә olacağam? – deyә Sarımsaq oğlu
titrәmәyә başladı. – Onlar burada olmasalar, bәs necә... olacaq, ağa?
– Onda mәn sәnin bu heyvәrә kәrtәnkәlә dәrini diri-diri boğazından
çıxardacağam! – Naçalnik xәbәrçinin boğazından yapışınca, onun bәrәlәn
gözlәri kәllәsinә çıxdı:
– Bax, әgәr belә olsa, qoşunu sәfbәsәf düzdürüb, bu Sarıbaba dağının
başında sәni özcә әlimlә güllәlәyib, it meyitini dә bu Pәri çınqılın tәpәsindәn
üzüaşağı tullatdıracağam!..
Belә dә, elә dә tülkünün toyu idi... Sarımsaq oğlu canını dişinә tutub
daha da irәli yeridi, vaxtı ilә qurduğu çadırın yerinә gәldi, bu aranı yoxladı,
öz әli ilә gәtirdiyi soyutmanın sür-sümüyünü iylәdi, top meşәyә göz
gәzdirdi, yarpaqları quruyan yaşıl dәyә, yәhәrlәnәn Bozat gözlәrinә dәyincә
cәld çevrilib qaçmaq istәdi, ancaq Nәbinin Aynalısı açıldı, donqabel kişi
papaq kimi göyә qalxıb, yerә düşdü. Bir göz qırpımında naçalnikin bәdәninә
buz doldu. Az qala Sәlim bәyin nitqi tutulmuşdu. Bu güllә sәsinә hәr yandan
qoşun yeriyincә, Nәbi Bozatın belinә qalxdı, Hәcәri dә tәrkinә aldı, atı ağ
çınqıllıq yuxarı buraxdı. Hәr yandan açılan min-min güllә, ardı-arası kәsil-
mәdәn döyülәn nağara, Bozata qartal kimi qanad verdi, ağ duman Pәri çın-
qılını deyil, Sarıbaba dağını bürüdü...
