Page 526 - design_Topcubashov_Full_Layout 1
P. 526

Əlimərdan bəy Topçubaşov


                     Bu iş onun daha әvvәlki dövrdәn başlanan maarifçilik
                  fәaliyyәtinin uğurlu davamı idi. Başlanğıc mәrhәlә ilә
                  müqayisәdә indi Hәsәn bәy parlaq nәticәlәrә çatmaq üçün
                  daha mәqbul şәrait vә daha böyük maddi vәsait әldә edә
                  bilirdi. Hәsәn bәy bütün Bakı әhalisi arasında maarifin
                  yayılmasına özünәmәxsus düzgünlük vә fәallıqla iqdam etsә
                  dә, әsas diqqәti, tәbii ki, maarif işığından uzaq düşmüş
                  insanlara yönәlirdi. Hәmin insanlar isә şәhәrin müsәlman
                  sakinlәri idi. Dumanın tәhsil komissiyasının dәyişilmәz üzvü
                  kimi, Hәsәn bәy ibtidai mәktәblәrin, xüsusәn dә rus-müsәlman
                  mәktәblәrinin sayının artırılması, onların maddi bazasının
                  yaxşılaşdırılması, tәdrisin sәviyyәsinin yüksәldilmәsi üçün
                  әlindәn gәlәni әsirgәmirdi. Onun sәyi nәticәsindә 1906-cı
                  ildә rus-müsәlman mәktәblәrinin sayı 3-dәn 16-ya çatdırılmışdı.
                  Әn başlıcası, qızlar üçün dә belә mәktәblәrin yaradılması
                  işinә başlamışdı. Hәmin mәktәbin müәllimlәri Hәsәn bәyin
                  әn yaxın dostları sırasına daxil idilәr. O, tәhsil komissiyası
                  vә şәhәr idarәsi vasitәsilә istәr tәdris, istәrsә dә tәchizat
         526
                  baxımından mәktәblәrin ehtiyacının aradan qaldırılmasına
                  bacardığı qәdәr çalışırdı.  Tez-tez hәmin mәktәblәrә baş
                  çәkmәsi, mövcud çәtinlik vә çatışmazlıqlarla bağlı müәllimlәrlә
                  söhbәt etmәsi büdcәdәn tәhsilә ayrılan vәsaitin artırılması
                  uğrunda mübarizәdә Hәsәn bәyә böyük ümid vә enerji
                  verirdi. Ümumiyyәtlә, xalq maarifi ilә bağlı mәsәlәlәrdә o,
                  heç vaxt güzәştә getmir, mövqeyindәn bir addım da geri
                  çәkilmirdi. Hәmişә mübarizәni başa çatdırmaq üçün özündә
                  güc vә qüvvә tapırdı. Әdalәt naminә qeyd etmәk lazımdır
                  ki, tәhsillә bağlı mәsәlәlәrdә şәhәr idarәsi dә әksәr hallarda
                  Hәsәn bәyin tәkliflәrini müdafiә edir, lazımlı mәqamlarda
                  kifayәt qәdәr sәxavәt vә әliaçıqlıq göstәrirdi.
                     Hәsәn bәyin maarifçilik fәaliyyәtinin әn parlaq
                  nәticәlәrindәn biri Bakıda müsәlman qızlar üçün ilk qız
                  mәktәbinin açılması (5 oktyabr 1901-ci il) idi. Bu mәktәbin
                  әsası indi hәyatda olmayan Hacı Zeynalabdin  Tağıyevin
                  şәxsi vәsaiti hesabına qoyulmuşdu. Әminliklә demәk olar
   521   522   523   524   525   526   527   528   529   530   531