Page 507 - design_Topcubashov_Full_Layout 1

...Xalqımızın müstəqil yaşayacağına inanırdıq

“Әkinçi”nin hәr növbәti sayını sәbirsizliklә gözlәyirdilәr.
Qәzetlә tanışlıq, onun mütaliәsi çox vaxt kollektiv sәciyyә
daşıyırdı. Adamlar dәstә ilә karvansaralarda, küçә vә
meydanlarda toplaşırdılar. Bir nәfәr oxuyur, qalanları isә
qulaq kәsilirdilәr. Qiraәt, bir qayda olaraq, materialın
mәzmunu vә tәbii ki, dinlәyicilәrin әhval-ruhiyyәsi ilә bağlı
müxtәlif şәrhlәrlә müşayiәt edilirdi. Dinlәyicilәr müzakirә
edir, mübahisәyә girişir, tәriflәyir vә ... söyürdülәr. Çox vaxt
elә yerindәcә az öncә eşitdiklәrinә münasibәt bildirmәk,
cavab göndәrmәk qәrara alınırdı.
Redaksiya qәzetә oxucu diqqәtinin tәzahürü, yazılanların
hәdәfә çatmasının göstәricisi kimi, bu “cavablar”a böyük
әhәmiyyәt verirdi. Hәsәn bәy qәzetә gәlәn bütün mәktublara,
etiraz vә şәrhlәrә son dәrәcә diqqәtlә yanaşırdı, “Әkinçi”nin
sәhifәlәrindә onlara vicdanla vә sәxavәtlә yer ayırırdı. Hәm
dә redaksiya yalnız öz xeyrinә olan mülahizә vә etirazları
çap etmirdi. Kәskin, bәdniyyәt tәnqidlә dolu, “Әkinçi”nin
yürütdüyü maarifçilik siyasәtinә, xalqı qәflәt yuxusundan 507
ayıltmaq mübarizәsinә mәnfi münasibәt bildirәn materiallara
da yer ayırırdı. Üstәlik, “Әkinçi” Hәsәn bәyin şәxsiyyәti
әleyhinә yönәlmiş, hәtta bәzәn lәyaqәt çәrçivәsini aşan
satirik xarakterli hәrbә-zorbaları çap etmәkdәn dә çәkinmirdi.
Belә müәlliflәrin sırasında o zaman Azәrbaycanda tanınan
satirik şairlәrdәn Hacı Seyid Әzim Şirvani 577 dә vardı.
Hәsәn bәy heç zaman әleyhdarlarının qabağından qaçmırdı.
Mәnasız cızma-qaralarını qәzetdә yerlәşdirmәklә bәrabәr,
bu yazıların heç birini reaksiyasız da qoymurdu. Onlara
dostlarını vә pәrәstişkarlarını şövqә gәtirәn kәskin cavablar
verirdi. Getdikcә abunәçilәrin sayı artırdı vә “Әkinçi” artıq
nәşrinin ikinci ilindә (1876-cı ildә) müxtәlif zümrәlәri tәmsil
edәn ayrı-ayrı şәxslәrin “әmәkdaşlığından” yararlanmaq
imkanı qazanmışdı. Әlbәttә, hәmin şәxslәrin qәzetdә iştirakı,
sözün hәqiqi mәnasında, ciddi vә ardıcıl işbirliyi sayıla
bilmәzdi. Çünki әksәr hallarda iştirak faktları ötәri vә tәsadüfi
xarakter daşıyırdı. Lakin redaksiya hәtta belә tәsadüfi