Page 344 - design_Topcubashov_Full_Layout 1
P. 344
Əlimərdan bəy Topçubaşov
Xeyli sürәn danışıqlar zamanı hәr iki tәmsilçi izahatlarımıza
(izahatlar Azәrbaycanın siyasi, hәrbi, әlәlxüsus da iqtisadi
vәziyyәti ilә әlaqәdar suallara cavablar şәklindә idi) diqqәtlә
qulaq asdılar vә yardım vәd etdilәr.
III
Nümayәndә heyәtinin prezident Vilson 456 tәrәfindәn
qәbulu
Әn diqqәtәlayiq hadisә prezident Vilsonun nümayәndә
heyәtimizi qәbul etmәsi sayılmalıdır. Çünki adәtәn, hәm o,
hәm dә Antantanın digәr dövlәt başçıları nümayәndә heyәtlәri
ilә şәxsәn görüşmürlәr. Prezident Vilson müxtәsәr danışdı
vә cavab olaraq bizә aşağıdakıları bildirdi:
Onlar dünyanın kiçik hissәlәrә bölünmәsini istәmirlәr.
Qafqazda federasiya yaradılması ideyasına tәrәfdar
çıxmağımız bizim üçün daha yaxşı olardı.
344 Yaranmış Konfederasiya Millәtlәr Liqasının 457 tapşırığı
ilә hәr hansı bir dövlәtin himayәsi altında ola bilәrdi.
Bizim mәsәlәmiz rus mәsәlәsindәn әvvәl hәll edilә
bilmәz.
Sonda prezident Vilson konfransın adına memorandum
vermәyimizi tәklif etdi. Bizimlә görüşmәyindәn, ölkәmiz
haqda mәlumatlar almağından mәmnun qaldığını bildirdi vә
hәr zaman ünsiyyәtә hazır olduğunu dedi.
Qәbul mәnim kiçik yazılı mәruzә (memorandum –
xatırlatma) tәqdim etmәyimlә başa çatdı. Hәmin mәruzәdә
Azәrbaycanın müstәqilliyinin tanınması, nümayәndә
heyәtimizin sülh konfransının işindә iştirakına icazә verilmәsi
vә Azәrbaycanın Millәtlәr Cәmiyyәti 458 üzvlüyünә qәbul
olunması ilә bağlı tәlәblәrimiz әksini tapmışdı. Biz hәmçinin
Azәrbaycan Respublikasının keçmiş çar Rusiyasının
borclarından öz payına düşәn hissәni ödәmәyә hazır olduğunu
bәyan etdik. Eyni zamanda bildirdik ki, Azәrbaycan әrazisindә