Page 247 - design_Topcubashov_Full_Layout 1

...Xalqımızın müstəqil yaşayacağına inanırdıq

tәhlükәnin tәhdid etdiyini bilmәmiş deyilsiniz. Yaranmış
şәraitdә mümkün olan nә iş varsa, hamısını görmüşük. Eyni
tәhlükә Azәrbaycanın da başı üstündәn asılıb. Müttәfiqlәrin
– Antanta dövlәtlәrinin tәlәblәri çox sәrtdir. Amma nә edә
bilәrik? Onlar qalibdir. Biz mәğlub olmuşuq.
Mәn. Sizinlә razıyam. Tәbii ki, ilk növbәdә Türkiyә
haqqında düşünmәk lazımdır. Çünki Türkiyәnin rifah vә
sәlamәtliyindәn bizim dә rifah vә sәlamәtliyimiz asılıdır.
Oğulun ata önündәki borcu kimi, bu da bizim Türkiyә
qarşısındakı borcumuzdur. Lakin üzәrimә qoyulan vәzifә
borcu mәndәn hәm dә Azәrbaycanın maraqlarını son dәrәcә
sayıqlıqla qorumağı tәlәb edir. Sizin imzaladığınız vә bu
gün qәzetlәrdә çap olunan sülh anlaşmasının maddәlәri mәni
xeyli pәrişan etdi vә Azәrbaycanın gәlәcәk taleyi ilә bağlı
hәyәcanlı fikirlәrә saldı. Anlaşmanın 11-ci vә 15-ci maddәlәri
bizә xüsusәn ağır zәrbә vurub. Sizin Antanta dövlәtlәri
nümayәndәlәri ilә danışıqlarınızda iştirak etmәmişik. Amma
bizdәn xәbәrsiz Azәrbaycanın paytaxtı Bakı vә Zaqafqaziya 247
dәmir yolu ingilislәrә әrmәğan olunub.
Rauf bәy (sözümü kәsәrәk). Qәtiyyәn elә deyil! Nә
Bakını, nә dә Zaqafqaziya dәmir yolunu heç kәsә vermәmişik
vә verә dә bilmәrik. Çünki buna sadәcә ixtiyarımız çatmır.
Hәqiqәtәn dә, danışıqlar zamanı Antanta nümayәndәlәri
hәmin mәsәlәdә tәkid etdilәr. Lakin bütün vaxtı onlara başa
salmağa çalışırdıq ki, Bakı vә Zaqafqaziya dәmir yolu bizim
deyil vә tәbii ki, özümüzә aid olmayanlar barәdә ingilislәrlә
hәr hansı müzakirә aparmağa haqqımız yoxdur. Cavabında
bildirdilәr ki, Bakı türk qoşunları tәrәfindәn tutulub,
Zaqafqaziya dәmir yolunun Azәrbaycan sәrhәdlәri daxilindәki
hissәsi isә guya bizim әlimizdәdir.
Mәn. Onlar yanlış mülahizәlәrә әsaslanıb belә şeylәr
deyә bilәrlәr. Lakin fikrimcә, Antanta nümayәndәlәri ilә
danışıqlarınızda müstәqil Azәrbaycan dövlәtinin paytaxtı
kimi Bakının adı, ümumiyyәtlә, çәkilmәmәli idi vә çәkilә