Page 220 - design_Topcubashov_Full_Layout 1
P. 220
Əlimərdan bəy Topçubaşov
hәr kәs yalnız iki sual üzәrindә baş sındırırdı: 1. Şәrtlәr necә
olacaq? 2. Keçmiş ittihadçı nazirlәrdәn kim hara qaçıb, kim
hakimiyyәtdәn necә sui-istifadә edib, kim dövlәt xәzinәsindәn
nә qәdәr çırpışdırıb? Hәm dә, doğrusu, adamlar bu zaman
barışıq şәrtlәrindәn daha çox, sualın ikinci hissәsindәki
mәsәlәlәrlә maraqlanırdılar. Üstәlik, qәzetlәr nә qәdәr sәy
göstәrsәlәr dә, barışıqla bağlı aparılan danışıqların gedişi
haqda heç bir mәlumat әldә edә bilmirdilәr. İstәr türk
hakimiyyәt tәmsilçilәri, istәrsә dә Antanta nümayәndәlәri
hәr şeyi tam mәxfi saxlayırdılar. Ona görә dә hamı sadәcә
müxtәlif ehtimallar yürütmәklә kifayәtlәnirdi. Yalnız oktyabrın
29-da barışıq anlaşmasının çox ağır şәrtlәr altında imzalanması
xәbәri yayıldı. Lakin mәhz hansı şәrtlәrlә – mәtlәb yenә dә
kimsәyә mәlum deyildi.
Elә bu әrәfәdә, yәni oktyabrın 27-dә alman qoşunlarının
Konstantinopoldan çıxarılması başlandı. Bu isә almanların
getmәsinin barışıq şәrtlәrinә daxil olması nәticәsi çıxarmağa
220 vә Türkiyә paytaxtını müttәfiq ordularının tutacağı ehtimalını
irәli sürmәyә әsas yaratdı. Hәmin gündәn etibarәn bir-
birindәn nәhs xәbәrlәr yayılmaqdadır vә tәәssüf ki, onların
bir hissәsinin Azәrbaycana da aidiyyәti var. Lakin mәn
hәmin xәbәrlәri nә tәsdiq, nә dә inkar edә bilirdim. Çünki
heç bir mәlumata malik deyildim. Hәr gün qәzetlәr bir-
birindәn bәdbin ehtimallar irәli sürür, bir-birindәn ziyanlı
layihәlәr haqda söz açırdılar. Lakin bütün bunlar hamısı
çәkingәn tәrzdә edilirdi. Qorxu vә yarınmaq hissi ilә uzaqdan-
uzağa Antanta dövlәtlәrinә tәrәf boylanırdılar.
Amma bunun müqabilindә qәzetlәr “köhnәlәr”ә
münasibәtdә öz әnәnәlәrinә sadiq qalmışdılar, çox cәsarәtli
vә sözә sәxavәtli idilәr. Bir neçә gün әrzindә dünәnki
kumirlәrin – hәm dә yalnız ölkәdәn qovulanların deyil,
burada qalan hәmkarlarının, yoldaşlarının, tәsadüfi tanışlarının
әleyhinә yaramaz fikirlәrin, sözlәrin, epitetlәrin çirkab dolu
bütün leksikonundan bol-bol istifadә olundu. Bu әlәmli