Page 217 - design_Topcubashov_Full_Layout 1

...Xalqımızın müstəqil yaşayacağına inanırdıq

Lakin o, әvvәla, bir tәrәfdәn nazir portfellәrini müharibә
әleyhdarları arasında bölüşdürmәyә, digәr tәrәfdәn isә
namizәdlәri heç bir halda İttihad vә Tәrәqqi nümayәndәlәrindәn
(hazırkı xadimlәrin 99 faizi hәmin partiyadandır) seçmәmәyә
qәrarlı olduğundan, hakim sülalәyә qohumluğu sәbәbindәn,
üstәlik dә, ingilis yanlısı kimi ad çıxardığından ertәsi gün,
oktyabrın 12-dә yeni hökumәt qurmaq vәzifәsindәn boyun
qaçırdı.
Belә bir vәziyyәtdә, hәqiqәtәn dә, çәtin olan yeni hökumәt
tәşkili vәzifәsi әlahәzrәt sultanın birinci general-adyutantı,
mәşhur döyüş generalı (Albaniya, Dobruca vә s.) İzzәt
paşaya hәvalә olundu. Oktyabrın 13-dә o, siyasi rәnginә
görә yarıittihadçı sayıla bilәcәk, lakin bütünlükdә güclü
hökumәt kabineti qurdu. Yeri gәlmişkәn, Trapezundda
keçirilmiş konfransın 330 sәdri olmuş, sonra isә Antanta ilә
Türkiyә arasında barışıq sazişinin imzalanması üzrә
komissiyanın fәaliyyәtinә rәhbәrlik etmiş Rauf bәy dә bu
hökumәtin tәrkibindәdir. İndiki kabinetdә Rauf bәy dәnizçilik 217
naziri vәzifәsini tutur.
Yeni kabinet fasilәsiz olaraq iclas keçirirdi. Qәbul etdiyi
qәrarlar mәxfi saxlanılırdı. Hәtta nazirlәrin atmaq istәdiklәri
addımlarla bağlı Parlament sorğuları da nәticәsiz qalırdı.
İzzәt paşa özünün Parlament qarşısındakı proqram nitqindә
vәziyyәtin görünmәmiş dәrәcәdә ağır olduğunu bildirәrәk
hökumәti hәr tәrәfdәn tәnqid atәşinә tutmağı deyil, ona
dәstәk vermәyi xahiş etmişdi. Bu sözlәri deyәrkәn qәlbәn
xeyirxah, vәtәninә sadiq bir әsgәr kimi tanınan İzzәt paşa
özünün Parlamentdәki ilk çıxışını göz yaşları ilә bitirmiş vә
bununla da iştirakçılarda çәkingәn, o qәdәr dә böyük fәaliyyәt
qabiliyyәti olmayan bir sәdrәzәm tәәssüratı doğurmuşdu.
Lakin sonradan göründüyü kimi, ilk tәәssürat aldadıcı
idi. Çünki kabinet hәtta gücü çatdığından da artıq sәylә
çalışırdı. Әvvәlcә Smirnada, sonra isә Mudros adasında
daim Antanta nümayәndәlәri ilә әlaqәli şәkildә işlәyirdi. Bu