Page 110 - design_Topcubashov_Full_Layout 1
P. 110
Əlimərdan bəy Topçubaşov
günlәrdәn indiki vaxtla nisbәtdә müqayisә edilmәyәcәk
dәrәcәdә asanlıqla baş çıxaracaq. Düşüncәlәrimizә hakim
kәsilmiş inciklik dolu kәdәri vә dözülmәz ağrıları bir kәnara
atıb dövrümüzün türkәçarә hәkimlәri üzәrindә tәrәfsiz
mühakimә qurmaq imkanına malik olacaq.
Biz isә oxucunun diqqәtini ucqarların halına, başı üzәrindә
çoxdan bәri qara buludlar oynaşan әzabkeş Qafqazın
vәziyyәtinә cәlb etmәk istәyirik.
İmperiyanın digәr bölgәlәri ilә birlikdә vә onlarla bәrabәr
şәkildә çağdaş Rusiyanın taleyinә yazılmış bütün zәrbәlәrә
tab gәtirәn Qafqaz özünün şәrq hissәsindә baş verәn lokal
xarakterli fәlakәt – ermәnilәrlә müsәlmanlar arasındakı qanlı
qarşıdurmalara görә daha bәdbәxt vә dәhşәtli vәziyyәtә
düşüb. Bәlkә, son vaxtlar mәhvedici qarşıdurmanın yeni
tәzahürlәrinә rast gәlinmәmәsi hәr iki qonşu xalqın әn böyük
xoşbәxtliyidir! Lakin biz hәlә dә bütün Qafqazı qorxu altında
saxlayan, hәr yana dәhşәt saçan, hәr birimizi sabahkı günlә
110 bağlı narahat, hәyәcanlı anlar yaşamağa mәcbur edәn qorxunc
qüvvәnin hәdәfindәn xilas olmuş sayıla bilmәrik. Bu qorxu
ürәklәrimizә vә fikirlәrimizә o qәdәr hakim kәsilib ki, onu
artıq az qala normal hadisә saymağa başlamışıq. Sәksәkә,
hәyәcan, ümidsizliklә dolu narahatlıq – indi әsla ürәk
açmayan bu әhval-ruhiyyәni hәr bir Zaqafqaziya sakininin
baxışlarından oxumaq mümkündür.
Bütün bu müsibәtlәrin bir sonu olacaqmı, ey qadir Allah?!
Düşüncәlәrimizin belә dağınıq, daimi sәksәkәdә olduğu
vәziyyәtdә fikir yalnız bir sual üzәrindә cәmlәşir; qalan
mәsәlәlәr, әlәlxüsus da cari hәyatın hәr gün dәyişәn gur
axarı ilә bağlı problemlәr insanlarda heç bir tәәssürat
doğurmur. Hәr kәs bütün bunlara atüstü, instinktiv reaksiya
verir. İndi bizim Qafqaz müsәlmanlarının böyük әksәriyyәtinin
fikir vә düşüncәsinә mәhz belә әhval-ruhiyyә hakimdir.
Onlar sanki ortalıqda at oynadan qarşıdurma fәlakәtindәn
başqa, bütün digәr mәsәlәlәr haqda ümumәn danışmaq