Page 80 - Sholom_Aleyhem_Макет 1

Şolom Aleyxem

beş-on qәpik qoparsınlar. Mәn dә indi gördüyünüz görkәmdә
“Fankoni” kafesinin sәkisi ilә gedirәm, birjaçıların әlindәn dә
tәrpәnmәk olmur, fikirlәşirәm: әlimdә qalmış tәqvimlәri kimә
sırıyım? Yeni il çoxdan gәlib, gözünü açıb-yumacaqsan, bayramda
bitәcәk, mәn isә bu zәhrimara qalmış tәqvimlәri xırıd edә
bilmәmişәm. Ümumiyyәtlә, Allah bilir, satılacaq, ya yox? Çünki
mallar bayramdan sonraya qalsa, evim yıxıldı, at zibil qutusuna!
Vaxtı keçmiş yәhudi tәqvimi kimә lazımdır? Yeni ildәn sonra
әlimdә üç tәqvim qalıb. Sayı yüzdәn çox idi, hamısını küçәdә
xırıd elәdim, әsasәn dә, birjaçılara sırıdım. Dәrinә getsәn, bu
birjaçıların böyük әksәriyyәtinin yalnız milliyyәti yәhudidir,
özlәrinin isә dua kitablarından zәhlәsi gedir, illik tәqvimi dә
ancaq işlә әlaqәdar alırlar. Pasxa nә vaxt gәlәcәk, ölülәr üçün nә
zaman dua oxumaq lazımdır – tәqvimlә dә elә buna görә
maraqlanırlar. Yәhudi hәmişә yәhudidir!
...“Fankoni”nin yanında ayaq saxlayıb әtrafda dolaşan birjaçılara
baxıram. Bu fırıldaqçıları gözlәrindәn tanıyıram. Düşünürәm:
hamısına illik tәqvim sırımışam. Kim qalıb, hansına satım? Fikir
mәni götürüb, birdәn “Fankoni”dә, küçәyә yaxın tәrәfdәki masanın
arxasında әylәşmiş generalı görürәm. Balaca qaşıqla fincandakı
qәhvәni qarışdırır, yanında da bir “qırmızıpapaq” nökәr dayanıb.
Bizdә qulluq dalınca ora-bura göndәrilәn adamlara belә deyirlәr.
General ona әmr verir, amiranә sәslә nәsә deyir, elә hey danışır.
“Qırmızıpapaq” da farağat dayanıb vә eyni sözlәri tәkrar edir:
“Baş üstә, әlahәzrәt!” Düşünürәm: “Görәsәn, general ona nә әmr
verir?” Asta addımlarla generalın masasına yaxınlaşıram, amma
başımı yana çevirib kәnara baxıram. Eşidirәm ki, general hәr
sözü dәqiq vә sәlis tәlәffüz edib nökәrin ağzına qoyur:
– Dediklәrimi unutma! Düz gedәrsәn bizә! Xersonskaya
küçәsi, nömrә üç, arvadıma deyәrsәn ki, qraf Musin-Puşkin bu
gün bizdә nahar edәcәk! Unutma! Bir dә deyirәm: Xersonskaya,
nömrә üç! Qraf Musin-Puşkin!
“Qırmızıpapaq” boynunu qaz kimi uzadıb yalnız tәkrar edir:
– Baş üstә!

80