Page 79 - Sholom_Aleyhem_Макет 1

ÜÇ TӘQVİM,
yaxud mәşhur Tolmaçov necә antisemit oldu

(Bu әhvalatı Odessada yәhudi qәzetinin vә Parisdәn gәtirilmiş
“maraqlı açıqçalar”ın sәyyar satıcısı danışıb, hadisәlәr dә onun
dilindәn yazılıb.)

– Yәqin, soruşursunuz, mәn – yәhudi ailә başçısı necә olur
ki, bu zәhrimarı, yәni Parisdәn gәtirilmiş qaçaqmalı – “lüt-üryan
qadın şәkillәri olan açıqçalar”ı satıram? Buna görә yalnız bizim
Tolmaçova minnәtdar olmalıyam, onu görüm dünya işığına hәsrәt
qalsın! Üstündәn illәr ötüb, Tolmaçov artıq әvvәlki adam deyil,
Odessa da yerindә durub, elә buna görә dә bizim Tolmaçovun
necә antisemit olması barәdә әhvalatı açıb danışmaq olar.
Qorxuram ki, bәndәniz, yәni mәn bu işdә qismәn günahkaram,
bәlkә dә, elә başlıca sәbәbkar özümәm.
Hә... Yәqin, “mәәttәl” qalmısınız vә sizi bir sual düşündürür
ki, Odessada yәhudi qәzetinin vә Parisdәn gәtirilmiş “maraqlı
açıqçalar”ın sәyyar satıcısı ilә general Tolmaçovun nә әlaqәsi ola
bilәr? Ümumiyyәtlә, genaralla nә bağlılığım var? Dünyada
sәbәbsiz heç nә baş verә bilmәz! İllah da ki söhbәt yәhudidәn
gedirsә... Vaxtınız varsa, sizә maraqlı bir әhvalat danışım.
Elә bil dünәn olub, amma üstündәn bir il ötüb, Kuşey bayramı
idi, Odessada hәyat öz axarı ilә davam edirdi. Tolmaçovun heç
izi-tozu belә yox idi, yәhudilәr küçәdә sәrbәst alver edib dua
kitabçaları vә digәr kitablar satırdı. Hәmin dövrdә yәhudi
qәzetlәrinin sayı az idi, bununla belә, Parisdәn gәtirilmiş qaçaq
açıqçalarla alver etmәyә dә ehtiyac duyulmurdu.
Hә, malları – dua kitabçalarını vә illik tәqvimlәri qoltuğuma
vurub “Fankoni” kafesinin yan-yörәsindә, yәni Lanjeronski vә
Yekaterinenski küçәlәrindә gәzişirәm. Bura birja oyunçularının,
dәllallarının, avara yәhudilәrin sevimli mәkanıdır, sәhәrdәn-
axşamadәk sülәnirlәr ki, bәlkә, bir maymaq tapıb kәlәk gәlsinlәr,

79