Page 58 - Sholom_Aleyhem_Макет 1

Şolom Aleyxem

– Hadisә “Slixes” dualarının ilk günü baş verdi. İndiki kimi
yadımdadır. Ravvin duanı elә oxuyurdu ki, adamın ürәyindәn
qara qanlar axırdı. O, “ruhun da sahibi sәnsәn, cismin dә”
deyәndә hәtta daşlar da әriyirdi, hönkür-hönkür ağlamaq istәyirdin.
Onun dәrdini mәndәn yaxşı anlayan yox idi... İndiki uşaqlar
belәdir dә! Valideynlәrini incitmәkdәn başqa heç nә bilmirlәr!
Dua edib evә gәlirәm, nahar edib bazara gedirәm, anbarı açıb
prikazçiki gözlәmәyә başlayıram. Yarım saat keçir, yoxdur, bir
saat ötür, xәbәr yoxdur. Nәhayәt, gәlib çıxır. “Berl, niyә gecikirsәn?”
Cavab verir: “Ravvinin yanında idim”. “Orda nә işin vardı?”
“Xaykanın (ravvinin qızının adıdır) başına gәlәnlәrdәn xәbәriniz
yoxdur?” “Xaykaya nә olub ki?” “Zәhәr içib!”
– Doğrudan?
– Bunu eşidib evә cumdum. Beynimdә yalnız bir fikir
dolaşırdı: “Etka (qızımın adıdır) buna nә deyәcәk?” Evә gәlib ar-
vaddan soruşuram: “Etka hanı?” “Etka hәlә yatır... Noolub ki?”
Deyirәm: “Sәnin xәbәrin yoxdur? Xayka zәhәr içib!..” Elә bunu
demişdim ki, arvadım saçlarını yoldu: “İblis! Şeytan! Başıma
gәlәnlәrә bax!” “Niyә fәryad edirsәn? Noolub axı?” “Etka dünәn
gecә iki saat onunla olub!” Soruşuram: “Etka Xayka ilә birlikdә
olub? Nә danışırsan? Gözünlә görmüsәn?” Arvadım göz yaşı
tökür: “Heç soruşma! Mәn icazә verdim. Etka yalvardı, yaxardı,
әvvәllәr hәr gün görüşürdülәr axı! Urәyimә nәsә dammışdı!..
Tәki yalan olsun!” Bunu söylәyib Etkanın otağına qaçdı vә qәşş
edib yıxıldı. Cumdum ora! Çarpayıya yaxınlaşıb çağırdım: “Etka!
Etka!” Kimә deyirsәn? İstәyirsәn, lap göyә çıx! Etka getdi!
– Necә yәni getdi?
– Ölüb! Cansız bәdәni çarpayıda qalıb. Masanın üstündә
şüşә var, yanında da öz xәtti ilә yәhudi dilindә yazdığı kağız.
Yәhudi dilindә yaxşı yazırdı. “Әziz vә hörmәtli valideynlәrim!
Biz – mәn vә Xayka bir-birimizә söz vermişik: eyni gündә, eyni
saatda, eyni ölümlә dünyadan köçәk, çünki ayrı yaşaya bilmirik...
Mәnim әzizlәrim, başa düşürәm ki, sizә qarşı böyük günah
işlәdirәm. Çox düşünüb-daşındım. Amma taleyim belә yazılıb vә

58