Page 56 - Sholom_Aleyhem_Макет 1

Şolom Aleyxem

soruşur: “Mәni niyә söyürsünüz? Günahım nәdir?” Cavab verirәm:
“Sәni yox, Artse Başesi söyürәm”. Berlә belә desәm dә, gözlәrim
önündә Artse Başes yox, hәmin o novoqrudkovskili oğlan, qızımla
birgә kitab oxuyan sısqa canlanır, görüm onu sabaha sağ çıxmasın!
Elә bilirsiniz, günlәrin birindә onu divara söykәmәdim?
– Ola bilmәz!?
– Bir mәnә de görüm, – ondan xәbәr alıram, – bu axmaq
kitabı hardan tapıb gәtirmisәn?
Eynәyinin altından gözlәrini döyür: “Hansı axmaq kitabı?”
Deyirәm: “Artse Başesin kitabını, içki düşkünü Sanidәn bәhs
edәn romanı?” Deyir: “Sani içki düşkünü deyil!” Soruşuram:
“Bәs kimdir?” Cavab verir: “Qәhrәmandır!” Yenә soruşuram:
“Qәhrәmanlığını harda göstәrdi? Stәkanla araq içmәkdә, yoxsa
içәndәn sonra duzlu xiyar yemәkdә? Bәlkә, öküz kimi, qadınların
üstünә cummaqda?” Oğlan qorxudan eynәyini çıxarır, kirpiksiz,
qızarmış gözlәrini döyüb baxır vә dillәnir: “Әmican, deyәsәn,
sizin dünyadan xәbәriniz yoxdur. Sani tәbiәt adamıdır, azad
insandır. Saninin ağlından nә keçirsә, nә istәyirsә, onu da elәyir”.
Daha sonra başlayır çәrәnlәmәyә: azadlıq, mәhәbbәt, yenә azadlıq,
yenә sevgi. Özü dә danışanda sinәsini qabağa verir, әllәrini
havada oynadır, sanki kürsüyә qalxıb alovlu nitq söylәyir. Ona
baxıb düşünürәm: “İlahi, bu murdar gör mәnә nәdәn dәm vurur?
İndi yaxasından yapışıb küçәyә atsam, necә olar? Yәni ağlı
başına gәlәr?” Amma elә bu an fikirlәşirәm: “Әşi, qoy çәrәnlәsin.
Dәliyә-zada oxşamır. Bombadan danışsaydı, xoşuna gәlәrdi?”
İndi gәl başa düş: bombadan da pis nә var? Hardan bilәydim ki,
boş bir şeyә görә qızıl kimi qızımı itirәcәyәm, dәrddәn arvadımın
ağlı çaşacaq, özüm isә qәm-qüssә içindә çırpınacağam, xәcalәtdәn
işimi atıb başqa şәhәrә köçmәli olacağam? Artıq iki ildir yaşayış
yerimi dәyişmişәm. Amma bir yerdә qәrar tuta bilmirәm, gah
orda, gah burda gün keçirirәm. Yaxşısı budur, mәsәlәnin bu
hәddә necә çatdığını, hәr şeyin nәdәn başladığını bircә-bircә
danışım...
Hәr şey aqrar mәsәlәlәrlә bağlı iğtişaşlardan başlandı. Ehtiyat
edirdik ki, axırda yәhudilәrin başına oyun açacaqlar, qırıb-

56