Page 323 - Ferdinand de Sössür_Layout 1

Ümumi dilçilik kursu

burada kökün özünә xas nә isә görmәk mümkündürmü? Heç
cür! Mәsәlә, sadәcә olaraq, ondan ibarәtdir ki, sami dillәri
bir çox başqalarından fonetik dәyişmәlәrә az mәruz
qalmışdır, bunun da nәticәsindә onlarda samitlәr başqa
dillәrdәkindәn daha yaxşı saxlanmışdır. Belәliklә, bütün
bunlar öz sәciyyәsi etibarilә dәyişmәz olan qrammatik
hadisәlәrin deyil, tamamilә sırf fonetik tәkamülün nәticәsidir.
Kökün dәyişmәzliyini tәsdiq etmәk onun fonetik dәyişik -
liklәrә heç zaman mәruz qalmadığı iddiasına bәrabәrdir; la -
kin dәyişmәnin heç zaman baş vermәyәcәyinә zamin durmaq
olmaz. Ümumiyyәtlә desәk, zaman-zaman nә yaranıbsa,
zamanla da yenidәn yaradıla, yaxud mәhv edilә bilәr.
Çoxdan qәbul edilmişdir ki, Şleyxer dilә öz inkişaf
qanunlarını özündә cәmlәyәn nә isә üzvi bir şey kimi baxaraq
hәqiqәti tәhrif etmişdir; bununla yanaşı, irq “düha”sının,
yaxud etnik qrupun dili fasilәsiz şәkildә hansısa müәyyәn
yola yönәltdiyini güman edәrәk orada, şәksiz-şübhәsiz, başqa
mәnada nә isә üzvi bir şey görmәkdә davam edirlәr.
Elmimizin hәmhüdud sahәlәrinә etdiyimiz ekskurslardan
xalis mәnfi xüsusiyyәtli, lakin daha maraqlı olan aşağıdakı
prinsip meydana çıxır, bu, kursun әsas ideyası ilә uyğun gәlir:
Dilçiliyin yeganә vә xalis obyekti özü-özündә vә özü üçün baxılan
dildir.

323