Page 11 - anderson_Макет 1
P. 11
Vulf, Steynbek, Fitscerald kimi böyük yazıçıların yetişmәsindә
önәmli rol oynamışdır. Bunu adları çәkilәn yazıçıların özlәri dә
zaman-zaman tәsdiq etmiş, Anderson yaradıcılığını yüksәk
dәyәrlәndirmişlәr. Bununla belә, Andersonun yazdığı romanlar
dövrün yazarları vә tәnqidçilәri tәrәfindәn uğursuz hesab edilmiş
vә bir vaxtlar “Vaynzburq, Ohayo” kitabına görә böyük oxucu
kütlәsi qazanan yazıçının şöhrәti getdikcә azalmışdı. Tәsadüfi
deyil ki, sonralar bu haqsız unudulmanı xatırlayarkәn Folkner
kitabın әvvәlindә verdiyimiz o kәlmәlәri söylәmiş, Andersonun
layiq olduğu qiymәti ala bilmәdiyini vurğulamışdı.
Lakin Şervud Andersonun hәyatdakı yeganә bәxtsizliyi layiq
olduğu qiymәtdәn mәhrum olması yox, hәm dә bir vaxtlar böyük
qayğı vә mәhәbbәtlә kömәk etdiyi yazıçıların sonralar ona qarşı
sәrgilәdiyi amansız mövqe, әdәbiyyatın böyük meydanında onun
qәddar düşmәnlәrinә çevrilmәsi vә nәticәdә Andersonun o mey-
danda tәklәnmәsi olmuşdu.
Şervud Anderson o vaxtlar hәlә gәnc olan vә onun Nyu
Orleanzdakı evinә tez-tez qonaq gәlәn Folknerdәn öz kömәyini
әsirgәmәmiş, ona bu şәhәrdә qalmaq üçün ev tapmış, әdәbiyyata
tәzә-tәzә qәdәm qoymağa can atan bu gәncә yazıçılığın incәlik -
lә rini öyrәtmiş, ilk әlyazmalarını ona gәtirdiyi vaxt da Folkneri
әliboş qaytarmayaraq, onları hәvәslә oxuyub fikirlәrini söylә -
miş di. Bununla da kifayәtlәnmәyәn Anderson öz naşiri Hores
Livraytla әlaqә saxlayaraq Folknerin bәzi hekayәlәrinin çapına
nail olmuşdu. Folknerә mәşhur “Yoknapatofa” ideyasını da
Şervud Anderson verib.
Anderson Folknerә etdiyi kimi, Heminqueyә dә yaxından
kömәklik göstәrmiş, onun ilk hekayәlәrinә yön vermәklә bәrabәr,
öz naşiri ilә әlaqә saxlayaraq Heminqueyin “Bizim zәmanәmizdә”
adlı kitabının çapını da hәyata keçirmişdi. Әdәbiyyatın sirlәrini
öyrәnmәk marağında olan gәnc Heminqueyә Parisә getmәyi
mәslәhәt görmüş, Parisdәki yazar dostları Qörtrud Stayn vә Ezra
Paunda Heminquey haqqında bir növ tәqdimat mәktubu yazaraq
ona hәr mövzuda kömәk göstәrmәyi dostlarından xahiş etmişdi.
Lakin 1925-ci ildә “Tutqun gülüş” romanının çapından sonra
Andersonun hәm Folknerlә, hәm dә Heminqueylә münasibәti
11