Page 352 - tomas
P. 352
UZAQLARDAN VӘ YAXINDA
Şәhәrcikdәn çıxan yolun kәnarında, dәmir yolu bәndindәn
yuxarı dikәlәn yoxuşun üstündә taxta divarlarını yamyaşıl pәncәrә
taxtaları bәzәyәn sәliqәli ağ ev vardı. Evin bir tәrәfindә yetişmiş
tәrәvәz sahәlәrinin dirriyi sәliqәylә cızlanmış, avqustun axırına
doğru yetişmiş üzüm talvara sarmaşmışdı. Evin qabağında yayda
onu öz sәrin kölgәsiylә tamam bürüyәn üç nәhәng palıd ağacı
bitmişdi. O biri tәrәfdә rәngbәrәng çiçәklәrin haşiyәsi uzanırdı.
Hәr şeydә sәliqә-sahman, qayğıkeşlik, firavanlığın nişanәsi
görünürdü.
Hәr gün saat üçә işlәmiş bu evә doğru bir böyük şәhәrdәn o
birinә yollanan sürәt qatarı yaxınlaşırdı. Yola düşmәk vaxtı
çatanda qatar stansiyada qısa müddәtә nәfәsini dәrәndәn sonra
yavaş-yavaş yerindәn tәrpәnirdi. Asta-asta döngәdәn çıxıb
parovozun iri vücudunu yırğalaya-yırğalaya, ağır vaqonların
çarxlarını cilalı poladın üzәriylә aramla taqqıldada-taqqıldada
yaxından keçib-gedir, dәrәdә gözdәn itirdi. Әvvәlcә onun yolunu
ağır tüstü burumlarıyla izlәmәk mümkün idi; asta nәriltiylә
müşayiәt olunan tüstü burumları müәyyәn müddәtdәn sonra
qırtıc otlarının diş-diş sırası üzәrindәn süzülüb keçirdi; ardınca
hәlә bir müddәt çarxların inamlı taqqıltısı eşidilir, sonrasa hәmin
taqqıltı yay gününün mürgülü sakitliyindә itib-batırdı.
Artıq iyirmi il idi ki, maşinist hәr gün balaca evә yaxınlaşıb
fit verir, hәr dәfә dә qadın fiti eşidib artırmaya çıxır, әl elәyirdi.
Әvvәllәr onun tumanından balaca bir qız yapışırdı. Sonra qız
böyüyüb yetkin qadın oldu; indi onlar artırmaya birgә çıxaraq,
ona әl elәyirdilәr.
Maşinist işdә qocaldı, saçını işdә ağartdı. O, yüzlәrlә hәyat
yüklәnmiş böyük qatarını bu torpağın üstündәn on min dәfә
keçirib apardı. Uşaqları böyüyüb ailә sahibi oldular. Bu illәr
әrzindә maşinistin qarşısında relslәr üzәrindә dörd dәfә faciәnin
qara kölgәsi peyda oldu. Kölgә sürәtlә qatılaşır, top mәrmisi
kimi onun üstünә gәlir, qorxulu kabus kimi çarxların altına soxu-
lurdu. Yaylı drezin, sıx sıralarla çaşqın-çaşqın qatara baxan
352
Şәhәrcikdәn çıxan yolun kәnarında, dәmir yolu bәndindәn
yuxarı dikәlәn yoxuşun üstündә taxta divarlarını yamyaşıl pәncәrә
taxtaları bәzәyәn sәliqәli ağ ev vardı. Evin bir tәrәfindә yetişmiş
tәrәvәz sahәlәrinin dirriyi sәliqәylә cızlanmış, avqustun axırına
doğru yetişmiş üzüm talvara sarmaşmışdı. Evin qabağında yayda
onu öz sәrin kölgәsiylә tamam bürüyәn üç nәhәng palıd ağacı
bitmişdi. O biri tәrәfdә rәngbәrәng çiçәklәrin haşiyәsi uzanırdı.
Hәr şeydә sәliqә-sahman, qayğıkeşlik, firavanlığın nişanәsi
görünürdü.
Hәr gün saat üçә işlәmiş bu evә doğru bir böyük şәhәrdәn o
birinә yollanan sürәt qatarı yaxınlaşırdı. Yola düşmәk vaxtı
çatanda qatar stansiyada qısa müddәtә nәfәsini dәrәndәn sonra
yavaş-yavaş yerindәn tәrpәnirdi. Asta-asta döngәdәn çıxıb
parovozun iri vücudunu yırğalaya-yırğalaya, ağır vaqonların
çarxlarını cilalı poladın üzәriylә aramla taqqıldada-taqqıldada
yaxından keçib-gedir, dәrәdә gözdәn itirdi. Әvvәlcә onun yolunu
ağır tüstü burumlarıyla izlәmәk mümkün idi; asta nәriltiylә
müşayiәt olunan tüstü burumları müәyyәn müddәtdәn sonra
qırtıc otlarının diş-diş sırası üzәrindәn süzülüb keçirdi; ardınca
hәlә bir müddәt çarxların inamlı taqqıltısı eşidilir, sonrasa hәmin
taqqıltı yay gününün mürgülü sakitliyindә itib-batırdı.
Artıq iyirmi il idi ki, maşinist hәr gün balaca evә yaxınlaşıb
fit verir, hәr dәfә dә qadın fiti eşidib artırmaya çıxır, әl elәyirdi.
Әvvәllәr onun tumanından balaca bir qız yapışırdı. Sonra qız
böyüyüb yetkin qadın oldu; indi onlar artırmaya birgә çıxaraq,
ona әl elәyirdilәr.
Maşinist işdә qocaldı, saçını işdә ağartdı. O, yüzlәrlә hәyat
yüklәnmiş böyük qatarını bu torpağın üstündәn on min dәfә
keçirib apardı. Uşaqları böyüyüb ailә sahibi oldular. Bu illәr
әrzindә maşinistin qarşısında relslәr üzәrindә dörd dәfә faciәnin
qara kölgәsi peyda oldu. Kölgә sürәtlә qatılaşır, top mәrmisi
kimi onun üstünә gәlir, qorxulu kabus kimi çarxların altına soxu-
lurdu. Yaylı drezin, sıx sıralarla çaşqın-çaşqın qatara baxan
352
