Page 58 - pryaxin
P. 58
rgi Pryaxin
silah-sursatı demirәm. Lәpirçilәr tapdıqları silahdan düz onluğa
vururdular. Onluq rolunu isә şüşәlәr oynayırdı. Şüşәlәrin içindә
hәmişә kağız vә karandaş olurdu. Әsgәrlәrin pulu-parası olmurdu,
bu cür şüşәlәrdә adәtәn kağız-qәlәm saxlayırdılar.
Rus әsgәri vintli ölüm kapsullarını (burada onun doğum ili,
әsgәrliyә aparıldığı yer, tarix vә s. kimi mәlumatlar qeyd olunurdu)
xoşlamır. Bu, yaxşı әlamәt sayılmır, sanki özünün ölüm kağızını
doldurursan. Kapsulların hamısı boş idi. Ancaq mәktublar qalırdı –
әsgәrin adını, soyadını, bәzәn isә bütün digәr mәlumatları bu
mәktublardan әldә edirdilәr. Xüsusilә dә karandaşla yazılmış
mәktublardan. Mürәkkәbin rәngi soluxur, bu kiçicik “әlyazmalar”
isә, demәk olar, olduğu kimi qalır. Hәrflәr yenicә yazılmış kimi
görünür, bәlkә dә, ona görә ki, burada yazılan adın özü lәkә
götürmür. Torpaq kimi qoruyub-saxladığını yaxşı bilir: bu adlar
ona çox doğmadır.
İndiki cızma-qaraçılar kompüterdәn әl çәkmir, ancaq әbәdiyyәt
üçün karandaşla yazmalısan, kağız әvәzinә heyvan dәrisindәn
istifadә etmәlisәn.
Әsgәrlәrin yenidәn dәfn olunduğu yerlәrә baş çәkәn Sergey
gördü ki, tabutların sayı-hesabı yoxdur. Özü dә bu, lәpirçilәrin
vur-tut bir yay mövsümü әrzindә tapdığı cәsәdlәr idi. Tabutları
nizamla bir-birinin üstünә qalaqlamış, piramida şәklindә
düzmüşdülәr. Torpağı buldozerlәrlә qazırdılar. Tabutu, adi hallarda
olduğu kimi, dörd yox, iki nәfәr götürürdü; әsgәr sümüklәri quş
sümüyü kimi yüngül olurmuş. Staraya Russa әhalisi altdan-
altdan donquldanmağa başlamışdı: onlar öz ölülәrini şәhәr
kәnarında basdırdıqları halda, şәhәrin mәrkәzindәki qәbiristanlıq
durmadan böyüyürdü. Şәhәrin mәrkәzi yenidәn Volxov cәbhәsi
veteranlarının ixtiyarına keçirdi. İndi buraya yerlәşmәk daha
asan idi, insanlar onları әllәrinin üstündә gәtirirdilәr.
Lәpirçilәr öz ölülәrini hәlak olmuş faşistlәrdәn ayırmağa nә
qәdәr çalışsalar da, – nәzәrә almaq lazımdır ki, almanlar dәfn
dәstәlәrini çoxdan yaratmışdılar – Staraya Russa qәbiristanlığında
qaliblәrlә birgә, ara-sıra mәğlublar da basdırılırdı. Yerli muzeydә
AFR-dә yaşayan bir almanın ölümqabağı yazıb göndәrdiyi mәktub
var. Cavan vaxtlarında paslanmayan “şmaysser”i ilә vahimә
yayan qoca işğalçı bu mәktubda qәdim şәhәrin sakinlәrindәn üzr
58
silah-sursatı demirәm. Lәpirçilәr tapdıqları silahdan düz onluğa
vururdular. Onluq rolunu isә şüşәlәr oynayırdı. Şüşәlәrin içindә
hәmişә kağız vә karandaş olurdu. Әsgәrlәrin pulu-parası olmurdu,
bu cür şüşәlәrdә adәtәn kağız-qәlәm saxlayırdılar.
Rus әsgәri vintli ölüm kapsullarını (burada onun doğum ili,
әsgәrliyә aparıldığı yer, tarix vә s. kimi mәlumatlar qeyd olunurdu)
xoşlamır. Bu, yaxşı әlamәt sayılmır, sanki özünün ölüm kağızını
doldurursan. Kapsulların hamısı boş idi. Ancaq mәktublar qalırdı –
әsgәrin adını, soyadını, bәzәn isә bütün digәr mәlumatları bu
mәktublardan әldә edirdilәr. Xüsusilә dә karandaşla yazılmış
mәktublardan. Mürәkkәbin rәngi soluxur, bu kiçicik “әlyazmalar”
isә, demәk olar, olduğu kimi qalır. Hәrflәr yenicә yazılmış kimi
görünür, bәlkә dә, ona görә ki, burada yazılan adın özü lәkә
götürmür. Torpaq kimi qoruyub-saxladığını yaxşı bilir: bu adlar
ona çox doğmadır.
İndiki cızma-qaraçılar kompüterdәn әl çәkmir, ancaq әbәdiyyәt
üçün karandaşla yazmalısan, kağız әvәzinә heyvan dәrisindәn
istifadә etmәlisәn.
Әsgәrlәrin yenidәn dәfn olunduğu yerlәrә baş çәkәn Sergey
gördü ki, tabutların sayı-hesabı yoxdur. Özü dә bu, lәpirçilәrin
vur-tut bir yay mövsümü әrzindә tapdığı cәsәdlәr idi. Tabutları
nizamla bir-birinin üstünә qalaqlamış, piramida şәklindә
düzmüşdülәr. Torpağı buldozerlәrlә qazırdılar. Tabutu, adi hallarda
olduğu kimi, dörd yox, iki nәfәr götürürdü; әsgәr sümüklәri quş
sümüyü kimi yüngül olurmuş. Staraya Russa әhalisi altdan-
altdan donquldanmağa başlamışdı: onlar öz ölülәrini şәhәr
kәnarında basdırdıqları halda, şәhәrin mәrkәzindәki qәbiristanlıq
durmadan böyüyürdü. Şәhәrin mәrkәzi yenidәn Volxov cәbhәsi
veteranlarının ixtiyarına keçirdi. İndi buraya yerlәşmәk daha
asan idi, insanlar onları әllәrinin üstündә gәtirirdilәr.
Lәpirçilәr öz ölülәrini hәlak olmuş faşistlәrdәn ayırmağa nә
qәdәr çalışsalar da, – nәzәrә almaq lazımdır ki, almanlar dәfn
dәstәlәrini çoxdan yaratmışdılar – Staraya Russa qәbiristanlığında
qaliblәrlә birgә, ara-sıra mәğlublar da basdırılırdı. Yerli muzeydә
AFR-dә yaşayan bir almanın ölümqabağı yazıb göndәrdiyi mәktub
var. Cavan vaxtlarında paslanmayan “şmaysser”i ilә vahimә
yayan qoca işğalçı bu mәktubda qәdim şәhәrin sakinlәrindәn üzr
58
