Page 558 - Patrik Modiano "Seçilmiş əsərləri"
P. 558
Ïàòðèê Ìîäèàíî
Canni oxumağa başladı, aramla vә eyni vәzndә, klassik teatr
aktyoru, ya da opera tenoru kimi avazla. Mәn doktor Badın kitabın-
dan olan bu parçanı tanıdım. Orada on bir yaşında ikәn gördüyü bir
yuxudan danışırdı. O zamanadәk adi lambertli bir oğlan, sadә
valideynlәrin övladı idi. Vә solğun rәngli, kәrpic binalı, beton anbarlı
vә sәkilәrindә gölmәçәlәri olan bu mәhәllәdә әn adi hәyat yaşayırdı.
Lakin hәmin gecә onun yuxusuna girdi ki, guya mәhәllәlәrinin
üzәriylә uçur; elә alçaqdan uçur ki, yoldan ötәnlәri, itlәri, dostları,
tanışları yaşayan evlәri, min dәfә keçdiyi tinlәri aydın seçib tanıya
bilir. Əhvalat bazar sәhәri olmuşdu vә o, hәtta pәncәrә qarşısında
oturmuş atasını da görmüşdü. Amma bununla yanaşı onun baxışları
bu әtrafın hamısını, Londonun başqa mәhәllәlәrini, küçәlәrin
labirintini, alabәzәk, qatmaqarışıq insan vә maşın sellәrini, bu nәhәng
şәhәrin düz üfüqә kimi uzanan bütün qoynunu әhatә edirdi.
Canni getdikcә daha aramla oxuyur, ifadәlәr arasında uzun
pauzalar verәrәk, mәtnin şeir kimi ritmik sәslәnmәsinә nail olurdu.
Onun sәsi sakitlәşir, az qala pıçıltıya enir, sanki layla çalırdı.
Jenevyeva Perro xalının üstündә elә bayaqkı kimi şax oturub, yaşıl
gözlәrini mәndәn çәkmir, sirli tәbәssümüylә bütün vücudumu
sarırdı. Onun әllәri xalının xovlarını sığallayırdı – incә әllәr, uzun,
nazik, qısa dırnaqlı barmaqlar. Keruredan başını aşağı salıb, әllәrini
sinәsindә çarpazlayıb oturmuşdu. Canni oxusunu bitirdi; ortaya
sükut çökdü, sanki digәr iki dinlәyici onun sәsinin әks-sәdasını
tutmaq, bәlkә dә bu sәsdә doktor Bodun sәsini sezmәk istәyirdi.
– Mәnә deyin, çap etdiyiniz mәtndә sizin üçün anlaşılmaz bir
şey oldumu? – deyә, Jenevyeva Perro mәndәn soruşdu.
Onun sәsindә elә bir sәmimiyyәt vardı ki, lap utandım. Necәsә
cavab vermәliydim ona. Nәhayәt, mızıldandım:
– Mәn “oktava açarı” ifadәsini başa düşmәdim.
Digәr ikisi çönәrәk mehriban nәzәrlәrlә mәnә baxdılar.
Keruredan çantasını eşәlәdi vә mәnim çap etdiyim mәtni çıxardı,
Canni oxumağa başladı, aramla vә eyni vәzndә, klassik teatr
aktyoru, ya da opera tenoru kimi avazla. Mәn doktor Badın kitabın-
dan olan bu parçanı tanıdım. Orada on bir yaşında ikәn gördüyü bir
yuxudan danışırdı. O zamanadәk adi lambertli bir oğlan, sadә
valideynlәrin övladı idi. Vә solğun rәngli, kәrpic binalı, beton anbarlı
vә sәkilәrindә gölmәçәlәri olan bu mәhәllәdә әn adi hәyat yaşayırdı.
Lakin hәmin gecә onun yuxusuna girdi ki, guya mәhәllәlәrinin
üzәriylә uçur; elә alçaqdan uçur ki, yoldan ötәnlәri, itlәri, dostları,
tanışları yaşayan evlәri, min dәfә keçdiyi tinlәri aydın seçib tanıya
bilir. Əhvalat bazar sәhәri olmuşdu vә o, hәtta pәncәrә qarşısında
oturmuş atasını da görmüşdü. Amma bununla yanaşı onun baxışları
bu әtrafın hamısını, Londonun başqa mәhәllәlәrini, küçәlәrin
labirintini, alabәzәk, qatmaqarışıq insan vә maşın sellәrini, bu nәhәng
şәhәrin düz üfüqә kimi uzanan bütün qoynunu әhatә edirdi.
Canni getdikcә daha aramla oxuyur, ifadәlәr arasında uzun
pauzalar verәrәk, mәtnin şeir kimi ritmik sәslәnmәsinә nail olurdu.
Onun sәsi sakitlәşir, az qala pıçıltıya enir, sanki layla çalırdı.
Jenevyeva Perro xalının üstündә elә bayaqkı kimi şax oturub, yaşıl
gözlәrini mәndәn çәkmir, sirli tәbәssümüylә bütün vücudumu
sarırdı. Onun әllәri xalının xovlarını sığallayırdı – incә әllәr, uzun,
nazik, qısa dırnaqlı barmaqlar. Keruredan başını aşağı salıb, әllәrini
sinәsindә çarpazlayıb oturmuşdu. Canni oxusunu bitirdi; ortaya
sükut çökdü, sanki digәr iki dinlәyici onun sәsinin әks-sәdasını
tutmaq, bәlkә dә bu sәsdә doktor Bodun sәsini sezmәk istәyirdi.
– Mәnә deyin, çap etdiyiniz mәtndә sizin üçün anlaşılmaz bir
şey oldumu? – deyә, Jenevyeva Perro mәndәn soruşdu.
Onun sәsindә elә bir sәmimiyyәt vardı ki, lap utandım. Necәsә
cavab vermәliydim ona. Nәhayәt, mızıldandım:
– Mәn “oktava açarı” ifadәsini başa düşmәdim.
Digәr ikisi çönәrәk mehriban nәzәrlәrlә mәnә baxdılar.
Keruredan çantasını eşәlәdi vә mәnim çap etdiyim mәtni çıxardı,
