Page 99 - "Hər suala bir cavab" (I cild)
P. 99
99
Toxum nәdir?
B itkilәrin yayılma üsullarından Toxumlar iri vә xırda olurlar. Beqoniya
biri toxumların әtrafa sәpilmә- adlanan bitkinin toxumları o qәdәr xırdadır
sidir. Quşlar yumurtalarının ki, lap toza oxşayır. Kokos palmasının
üstündә oturub özlәrinә bәnzәr mәxluqları toxumları isә 18 kiloqrama çatır. Bәzi
dünyaya gәtirdiyi kimi, bitkilәr dә bitkilәrin 20-dәn artıq toxumu olmur,
ailәlәrinin sayını çoxaltmaq üçün toxum ağcaqayın isә minlәrlә toxum yetirir.
yetişdirirlәr.
Çiçәk, yaxud hamaşçiçәk mütlәq Toxumlar müxtәlif üsullarla yayılır.
tozlanmalıdır, yoxsa toxumları cücәrti Bәzilәrinin, mәsәlәn, ayıpәncәsinin toxum-
vermәyәcәk. Tam yetişәndәn sonra, toxum ları heyvanların yununda, digәrlәri
özünün dinclik dövrünü keçmәlidir. Bu dırnaqlarının arasındakı gildә daşınır.
dövrün uzunluğu toxumların növündәn Meyvә ağaclarının toxumları da hәm in-
asılıdır. Bәzi toxumlar qış mövsümünü sanlar, hәm dә heyvanlar vasitәsiylә yayıla
keçirmәsә, bitәn deyil. bilәr. Bәzi toxumların qanadları olur vә
Böyümәsi üçün toxumlara oksigen vә onlar külәklә yayılır. Başqalarını su aparır.
isti lazımdır. İşıq da toxumun böyümәsinә Elә bitkilәr var ki, öz toxumlarını güllә
kömәk edir. Əgәr bәlli müddәt әrzindә kimi uzaqlara atırlar!
toxum cücәrmirsә, onda mәhv olur. Əgәr
toxumu gәlәcәkdә әkmәk üçün saxlayırsı-
nızsa, onu quru yerdә, müәyyәn temper-
aturda qorumalısınız.
Toxumlar ölçüsü, forması vә rәngi ilә
fәrqlәnir. Müxtәlif bitkilәrin toxumları,
müxtәlif quruluşda olur. Bәzi toxumların
içindә kiçik bitki var, әtrafında isә qida
maddәlәriylә dolu maye olur. Hәmin maye
o bitkinin köklәri vә yarpaqları әmәlә
gәlәnә qәdәr toxumun qidalanmasını tәmin
edir.
Əgәr toxumlar sağdırsa, dinclik dövrü-
nü keçib kifayәt qәdәr rütubәt, oksigen vә
istilik ala bilibsә, proses başlanır. Bu prosesә
“cücәrmә” deyirlәr. Cücәrmә vaxtı elә ki,
toxum bol su aldı, onun inkişafı başlanır.
Toxum şişir, onda kimyәvi proseslәr gedir,
hüceyrәlәrindә hәyat oyanır vә toxumlar-
dan cücәrti boy vermәyә başlayır. Toxu-
mun әsas hissәsi bitkiyә çevrilir. Onun
qabığı düşür, cücәrti böyüyür, boy atır vә
o özü dә toxum vermәyә hazır olur.
Toxum nәdir?
B itkilәrin yayılma üsullarından Toxumlar iri vә xırda olurlar. Beqoniya
biri toxumların әtrafa sәpilmә- adlanan bitkinin toxumları o qәdәr xırdadır
sidir. Quşlar yumurtalarının ki, lap toza oxşayır. Kokos palmasının
üstündә oturub özlәrinә bәnzәr mәxluqları toxumları isә 18 kiloqrama çatır. Bәzi
dünyaya gәtirdiyi kimi, bitkilәr dә bitkilәrin 20-dәn artıq toxumu olmur,
ailәlәrinin sayını çoxaltmaq üçün toxum ağcaqayın isә minlәrlә toxum yetirir.
yetişdirirlәr.
Çiçәk, yaxud hamaşçiçәk mütlәq Toxumlar müxtәlif üsullarla yayılır.
tozlanmalıdır, yoxsa toxumları cücәrti Bәzilәrinin, mәsәlәn, ayıpәncәsinin toxum-
vermәyәcәk. Tam yetişәndәn sonra, toxum ları heyvanların yununda, digәrlәri
özünün dinclik dövrünü keçmәlidir. Bu dırnaqlarının arasındakı gildә daşınır.
dövrün uzunluğu toxumların növündәn Meyvә ağaclarının toxumları da hәm in-
asılıdır. Bәzi toxumlar qış mövsümünü sanlar, hәm dә heyvanlar vasitәsiylә yayıla
keçirmәsә, bitәn deyil. bilәr. Bәzi toxumların qanadları olur vә
Böyümәsi üçün toxumlara oksigen vә onlar külәklә yayılır. Başqalarını su aparır.
isti lazımdır. İşıq da toxumun böyümәsinә Elә bitkilәr var ki, öz toxumlarını güllә
kömәk edir. Əgәr bәlli müddәt әrzindә kimi uzaqlara atırlar!
toxum cücәrmirsә, onda mәhv olur. Əgәr
toxumu gәlәcәkdә әkmәk üçün saxlayırsı-
nızsa, onu quru yerdә, müәyyәn temper-
aturda qorumalısınız.
Toxumlar ölçüsü, forması vә rәngi ilә
fәrqlәnir. Müxtәlif bitkilәrin toxumları,
müxtәlif quruluşda olur. Bәzi toxumların
içindә kiçik bitki var, әtrafında isә qida
maddәlәriylә dolu maye olur. Hәmin maye
o bitkinin köklәri vә yarpaqları әmәlә
gәlәnә qәdәr toxumun qidalanmasını tәmin
edir.
Əgәr toxumlar sağdırsa, dinclik dövrü-
nü keçib kifayәt qәdәr rütubәt, oksigen vә
istilik ala bilibsә, proses başlanır. Bu prosesә
“cücәrmә” deyirlәr. Cücәrmә vaxtı elә ki,
toxum bol su aldı, onun inkişafı başlanır.
Toxum şişir, onda kimyәvi proseslәr gedir,
hüceyrәlәrindә hәyat oyanır vә toxumlar-
dan cücәrti boy vermәyә başlayır. Toxu-
mun әsas hissәsi bitkiyә çevrilir. Onun
qabığı düşür, cücәrti böyüyür, boy atır vә
o özü dә toxum vermәyә hazır olur.
