Page 102 - "Hər suala bir cavab" (I cild)
P. 102
Niyә yarpaqların rәngi payızda fәrqli olur?
Y ayda bütün ağacların rәngi eyni ondan ibarәtdir. Bir dә qırmızı palıda
olur – yaşıl. Tәbii ki, yaşılın da parlaq qırmızı çalarını verәn antosianindir.
müxtәlif çalarları var, amma
adama elә gәlir ki, yarpaqların hamısı eyni Yayda bu piqmentlәr gözә dәymir, biz
fırçayla rәnglәnib. Lakin payızda elә hәmin yalnız yaşıl xlorofili görürük. Soyuqlar
yarpaqlar cürbәcür rәnglәrә düşür. Bәs bu düşәndә ağacların yarpaqlarında toplanmış
rәnglәr haradan әmәlә gәlir? qida maddәlәri budaqlara, gövdәyә keçir.
Gәlin yadımıza salaq ki, yaşıl rәng Qışda bәslәyici maddәlәrin istehsalı
bitkilәrdәki xlorofilә görә yaranır. Xlorofil dayandığından xlorofil qurğusu da qapanır
elә bil hәr yarpaqda durmadan qida vә xlorofil parçalanıb yox olur. Onun yox
maddәlәri istehsal edәn mәxsusi bir olmasıyla, yarpaqlarda daim mövcud olan
qurğudur vә yarpaqların üçdә ikisinin digәr piqmentlәr gözә dәymәyә başlayır
rәngi onlardakı xlorofildәn asılıdır. Yarpaq- vә biz ağacların rәngarәng çalarlarından
larda başqa çalarlar da olur, lakin yaşıl zövq ala bilirik.
rәngin tam üstünlüyünә görә qalan rәnglәr
elә dә gözә dәymir. Budaqdan qopub düşәnәdәk hәr
Bәs bu çalarlar hardandır? Mәsәlәn, yarpağın saplağında nazik bir hüceyrә qatı
“ksantofil” adlanan, karbon, hidrogen vә yaranır. Külәk yarpağı qoparır. Zoğda
oksigendәn ibarәt maddә sarı rәngdәdir. yarpağın yerini bәlli edәn çapıq yaranır.
O, yarpaq piqmentinin tәxminәn 23 faizini
tәşkil edir. Yarpaqda yerköküyә rәng verәn Hәmişәyaşıl ağacların әksәriyyәti,
karotin dә var vә piqmentin 10 faizә yaxını soyuqların düşmәsiylә yaşıl örtüyünü tam
atmır. Bu, tәdricәn bütün il boyu baş verir
deyә, ağaclar da daim yaşıl qalır.
Y ayda bütün ağacların rәngi eyni ondan ibarәtdir. Bir dә qırmızı palıda
olur – yaşıl. Tәbii ki, yaşılın da parlaq qırmızı çalarını verәn antosianindir.
müxtәlif çalarları var, amma
adama elә gәlir ki, yarpaqların hamısı eyni Yayda bu piqmentlәr gözә dәymir, biz
fırçayla rәnglәnib. Lakin payızda elә hәmin yalnız yaşıl xlorofili görürük. Soyuqlar
yarpaqlar cürbәcür rәnglәrә düşür. Bәs bu düşәndә ağacların yarpaqlarında toplanmış
rәnglәr haradan әmәlә gәlir? qida maddәlәri budaqlara, gövdәyә keçir.
Gәlin yadımıza salaq ki, yaşıl rәng Qışda bәslәyici maddәlәrin istehsalı
bitkilәrdәki xlorofilә görә yaranır. Xlorofil dayandığından xlorofil qurğusu da qapanır
elә bil hәr yarpaqda durmadan qida vә xlorofil parçalanıb yox olur. Onun yox
maddәlәri istehsal edәn mәxsusi bir olmasıyla, yarpaqlarda daim mövcud olan
qurğudur vә yarpaqların üçdә ikisinin digәr piqmentlәr gözә dәymәyә başlayır
rәngi onlardakı xlorofildәn asılıdır. Yarpaq- vә biz ağacların rәngarәng çalarlarından
larda başqa çalarlar da olur, lakin yaşıl zövq ala bilirik.
rәngin tam üstünlüyünә görә qalan rәnglәr
elә dә gözә dәymir. Budaqdan qopub düşәnәdәk hәr
Bәs bu çalarlar hardandır? Mәsәlәn, yarpağın saplağında nazik bir hüceyrә qatı
“ksantofil” adlanan, karbon, hidrogen vә yaranır. Külәk yarpağı qoparır. Zoğda
oksigendәn ibarәt maddә sarı rәngdәdir. yarpağın yerini bәlli edәn çapıq yaranır.
O, yarpaq piqmentinin tәxminәn 23 faizini
tәşkil edir. Yarpaqda yerköküyә rәng verәn Hәmişәyaşıl ağacların әksәriyyәti,
karotin dә var vә piqmentin 10 faizә yaxını soyuqların düşmәsiylә yaşıl örtüyünü tam
atmır. Bu, tәdricәn bütün il boyu baş verir
deyә, ağaclar da daim yaşıl qalır.
