Page 212 - "Hər suala bir cavab" (I cild)
P. 212
Magiya necә yaranıb?
M agiya sözü, özünün ilkin Orta әsrlәrin fokusçuları şәhәrbәşәhәr,
anlamında “möcüzә” yarada hә a ölkәbәölkә gәzirdilәr vә insanlar
bilәn cadular, tilsimlәr, fövqәl- onların gәlişini sәbirsizliklә gözlәyirdi. Za-
tәbii qüvvәlәrlә bağlı idi. Qәdim zaman- man keçdikcә, onlar daha böyük tamaşalar
larda Misirin, Yunanıstan vә Romanın vermәyә, daha çox avadanlıqdan istifadә
ruhanilәri, kahinlәri vә tәbiblәri özlәrinin etmәyә başladılar. Ona görә dә sәyahәt-
ecazkar bir qüvvәyә malik olduqlarını in- lәrinә artıq öz furqonlarında çıxır,
sanlara tәlqin edirdilәr. tamaşalarını mәxsusi kirayәlәdiklәri zal-
Lakin biz bu gün bilirik ki, magiya larda verirdilәr.
insanları әylәndirmәk, onların başını qat-
maq üçün bir vasitәdir. Sehrbaz öz әllәrinin 19-cu әsrin әvvәllәrindә magiya,
cәldliyindәn, yaxud hansısa mexaniki getdikcә bu gün bizә bәlli olan formasını
qurğudan istifadә edib tamaşaçılarına kәlәk almağa başladı. Maskarad geyimlәri frakla,
gәlir, onları qeyri-adi, qeyri-mümkün bir adi fәndlәr, böyük avadanlıqla әvәz olundu.
möcüzә göstәrdiyinә inandırır. Biz tamaşa- Amma, nә olursa-olsun, bütün nömrәlәr
çılar isә bu “sehrbazlığın” arxasında hansısa mәhz fokusçunun zirәkliyi ilә bağlı idi.
bir fәnd, biclik olduğunu bilsәk belә,
başımızı aldadanda xoşumuz gәlir. Bu, bir Müasir magiyanın atası fransız fokus-
növ oyunun qaydasıdır. çusu Rober Qoden sayılır. O, öz tәchizatını
Qәdim zamanlarda hәr hökmdar o qәdәr tәkmillәşdirmişdi ki, fәndlәrindә,
sarayının öz sehrbazları, maqları olurdu, tryuklarında adi, hamının tanıdığı
ya da onları tez-tez әylәncә üçün dәvәt әşyalardan belә istifadә edirdi. Hәmin
edirdilәr. Nisbәtәn bacarıqsız sehrbazlar nömrәlәrin tәqdimatını әsas mәsәlә
bazar meydanlarında yoldan ötәnlәr üçün saydığından öz işinә ciddi yanaşır,
çıxış edirdilәr. Onların fәndlәri çox bәsit göstәrdiyi nömrәlәri durmadan tәkmillәş-
olurdu, bunun üçün lazım olan rekvizitlәri dirirdi.
isә hәmişә yanlarında gәzdirirdilәr. Yeri
gәlmişkәn, magiya cәmiyyәtdә lap qәdim Zaman keçdikcә, magik fәndlәrin “il-
zamanlardan yayılsa da, onun barәsindә lüzion” adlandırılan başqa bir forması da
ilk kitab 1584-cü ildә qәlәmә alınıb. yarandı. Onların mәqsәdi insanların görmә
qabiliyyәtinin özünәmәxsus cәhәtlәrindәn
istifadә edib, tamaşaçıları adamların
uçmasına, sәhnәdәki qadınların tәn ortadan
mişarlanmasına vә sairә kimi ağlasığmaz
illüziyalara inandırmaq idi. Magiyanın ori-
jinal növünü bütün zamanların әn böyük
maqı sayılan Kardini yaratmışdı. O, oyun
kartları, yanan siqarlar, qәlyanlarla
göstәrdiyi, hardansa peyda olub birdәn
yoxa çıxmaqla әlaqәdar bir sıra qorxulu
fәndlәrin müәllifi idi. Özü dә bütün
fәndlәrini heç bir xüsusi avadanlıqdan
istifadә etmәdәn göstәrirdi.
M agiya sözü, özünün ilkin Orta әsrlәrin fokusçuları şәhәrbәşәhәr,
anlamında “möcüzә” yarada hә a ölkәbәölkә gәzirdilәr vә insanlar
bilәn cadular, tilsimlәr, fövqәl- onların gәlişini sәbirsizliklә gözlәyirdi. Za-
tәbii qüvvәlәrlә bağlı idi. Qәdim zaman- man keçdikcә, onlar daha böyük tamaşalar
larda Misirin, Yunanıstan vә Romanın vermәyә, daha çox avadanlıqdan istifadә
ruhanilәri, kahinlәri vә tәbiblәri özlәrinin etmәyә başladılar. Ona görә dә sәyahәt-
ecazkar bir qüvvәyә malik olduqlarını in- lәrinә artıq öz furqonlarında çıxır,
sanlara tәlqin edirdilәr. tamaşalarını mәxsusi kirayәlәdiklәri zal-
Lakin biz bu gün bilirik ki, magiya larda verirdilәr.
insanları әylәndirmәk, onların başını qat-
maq üçün bir vasitәdir. Sehrbaz öz әllәrinin 19-cu әsrin әvvәllәrindә magiya,
cәldliyindәn, yaxud hansısa mexaniki getdikcә bu gün bizә bәlli olan formasını
qurğudan istifadә edib tamaşaçılarına kәlәk almağa başladı. Maskarad geyimlәri frakla,
gәlir, onları qeyri-adi, qeyri-mümkün bir adi fәndlәr, böyük avadanlıqla әvәz olundu.
möcüzә göstәrdiyinә inandırır. Biz tamaşa- Amma, nә olursa-olsun, bütün nömrәlәr
çılar isә bu “sehrbazlığın” arxasında hansısa mәhz fokusçunun zirәkliyi ilә bağlı idi.
bir fәnd, biclik olduğunu bilsәk belә,
başımızı aldadanda xoşumuz gәlir. Bu, bir Müasir magiyanın atası fransız fokus-
növ oyunun qaydasıdır. çusu Rober Qoden sayılır. O, öz tәchizatını
Qәdim zamanlarda hәr hökmdar o qәdәr tәkmillәşdirmişdi ki, fәndlәrindә,
sarayının öz sehrbazları, maqları olurdu, tryuklarında adi, hamının tanıdığı
ya da onları tez-tez әylәncә üçün dәvәt әşyalardan belә istifadә edirdi. Hәmin
edirdilәr. Nisbәtәn bacarıqsız sehrbazlar nömrәlәrin tәqdimatını әsas mәsәlә
bazar meydanlarında yoldan ötәnlәr üçün saydığından öz işinә ciddi yanaşır,
çıxış edirdilәr. Onların fәndlәri çox bәsit göstәrdiyi nömrәlәri durmadan tәkmillәş-
olurdu, bunun üçün lazım olan rekvizitlәri dirirdi.
isә hәmişә yanlarında gәzdirirdilәr. Yeri
gәlmişkәn, magiya cәmiyyәtdә lap qәdim Zaman keçdikcә, magik fәndlәrin “il-
zamanlardan yayılsa da, onun barәsindә lüzion” adlandırılan başqa bir forması da
ilk kitab 1584-cü ildә qәlәmә alınıb. yarandı. Onların mәqsәdi insanların görmә
qabiliyyәtinin özünәmәxsus cәhәtlәrindәn
istifadә edib, tamaşaçıları adamların
uçmasına, sәhnәdәki qadınların tәn ortadan
mişarlanmasına vә sairә kimi ağlasığmaz
illüziyalara inandırmaq idi. Magiyanın ori-
jinal növünü bütün zamanların әn böyük
maqı sayılan Kardini yaratmışdı. O, oyun
kartları, yanan siqarlar, qәlyanlarla
göstәrdiyi, hardansa peyda olub birdәn
yoxa çıxmaqla әlaqәdar bir sıra qorxulu
fәndlәrin müәllifi idi. Özü dә bütün
fәndlәrini heç bir xüsusi avadanlıqdan
istifadә etmәdәn göstәrirdi.
