Page 168 - "Hər suala bir cavab" (I cild)
P. 168
İlk güzgü harada yaranıb?
Siz nә vaxtsa gölün suyuna tamaşa şüşәdәn istifadә olunur. Şüşәnin özü hәlә
etmisiniz? Orada sәmanın, ağacların güzgü deyil: ondakı әksi şüşә tәbәqәnin
әksini görmüsünüz? Əslindә siz arxasına çәkilәn nazik gümüş qatı yaradır,
suya yox, elә bil güzgüyә baxırsınız. Axı şüşә isә hәmin qatı cızılmaqdan, zәdәlәn-
güzgü işığı vә başqa әşyaları özündә әks mәkdәn qoruyur.
etdirәn hamar sәthә deyilir. Su da belә
sәthlәrdәn biri sayıla bilәr. Biz ilk güzgünün nә zaman yarandığını
Sәthin hamar olması çox mühümdür. heç vaxt bilmәyәcәyik. Yәqin, ilk güzgünü
O, nә qәdәr hamar olsa, üzәrindәki tәsvir düzәldәn kim imişsә, onun da güzgü
bir o qәdәr aydın olacaq. Meh suyun üzünü düzәltmәk ağlına gәlmәmişdәn, suyun
kәnarında özünә baxmağı varmış. Sonra da
lәpәlәndirәndә isә biz onda tәsviri seçә yәqin, tәsadüfәn bilib ki, hamar, parlaq
bilmir, günәşin sayrışan işıqlarını görürük. metal da tәsviri su kimi әks edәr. Günlәrin
bir günü (dәqiq bilirik ki, bu ideyanı ona
Qәdim zamanlarda güzgünü pardaqlan- arvadı vermiş olar) insan metal parçasını
mış metal tәbәqәdәn düzәldirdilәr. İndi isә xüsusi olaraq, bu mәqsәdlә parıldadır, ona,
bu mәqsәdlә arxasında metal tәbәqә olan uyğun forma verir. Bax güzgülәr belә
yaranır...
Qәdim Yunanıstan, Misir vә Romada
isә adamlar güzgüdәn, artıq çox geniş istifadә
edirdilәr. Onların, hә a yanlarında gәzdirә
bildiklәri kiçik güzgülәri dә vardı. Belә
güzgülәri girdә metal lövhәlәrdәn: mis,
bürünc, gümüş, qızıldan düzәldirdilәr.
Öz әksini görәn uşaq tәәccüblәnәn kimi,
qәdim insanlar da ilk dәfә güzgü görәndә,
yaman tәәccüblәnirdilәr. Onlar bu әksin
necә yarandığını bilmәdiklәrindәn güzgünün
ecazkar qüvvәyә malik olduğunu düşünür-
dülәr vә elә fikirlәşirdilәr ki, güzgüdә
gördüklәri ruhlarıdır. Belәliklә, belә bir
inanc yarandı ki, güzgü sınsa, onu sındıran
adam bәdbәxt olacaq, çünki ruhu zәdәlә-
nәcәk.
İlk dәfә şüşәnin üzәrinә qalay, yaxud
civә çәkmәklә güzgü düzәltmәk fikri
venesiyalılarda olub. Onlar 1300-cü ildәn
etibarәn, belә güzgülәr düzәldirdilәr vә
tezliklә, әnәnәvi metal qatını әvvәlcә qalay,
sonra isә civә ilә әvәz etdilәr. Maraqlıdır ki,
biz hәmin güzgülәrdәn elә bu gün dә istifadә
edirik.
Siz nә vaxtsa gölün suyuna tamaşa şüşәdәn istifadә olunur. Şüşәnin özü hәlә
etmisiniz? Orada sәmanın, ağacların güzgü deyil: ondakı әksi şüşә tәbәqәnin
әksini görmüsünüz? Əslindә siz arxasına çәkilәn nazik gümüş qatı yaradır,
suya yox, elә bil güzgüyә baxırsınız. Axı şüşә isә hәmin qatı cızılmaqdan, zәdәlәn-
güzgü işığı vә başqa әşyaları özündә әks mәkdәn qoruyur.
etdirәn hamar sәthә deyilir. Su da belә
sәthlәrdәn biri sayıla bilәr. Biz ilk güzgünün nә zaman yarandığını
Sәthin hamar olması çox mühümdür. heç vaxt bilmәyәcәyik. Yәqin, ilk güzgünü
O, nә qәdәr hamar olsa, üzәrindәki tәsvir düzәldәn kim imişsә, onun da güzgü
bir o qәdәr aydın olacaq. Meh suyun üzünü düzәltmәk ağlına gәlmәmişdәn, suyun
kәnarında özünә baxmağı varmış. Sonra da
lәpәlәndirәndә isә biz onda tәsviri seçә yәqin, tәsadüfәn bilib ki, hamar, parlaq
bilmir, günәşin sayrışan işıqlarını görürük. metal da tәsviri su kimi әks edәr. Günlәrin
bir günü (dәqiq bilirik ki, bu ideyanı ona
Qәdim zamanlarda güzgünü pardaqlan- arvadı vermiş olar) insan metal parçasını
mış metal tәbәqәdәn düzәldirdilәr. İndi isә xüsusi olaraq, bu mәqsәdlә parıldadır, ona,
bu mәqsәdlә arxasında metal tәbәqә olan uyğun forma verir. Bax güzgülәr belә
yaranır...
Qәdim Yunanıstan, Misir vә Romada
isә adamlar güzgüdәn, artıq çox geniş istifadә
edirdilәr. Onların, hә a yanlarında gәzdirә
bildiklәri kiçik güzgülәri dә vardı. Belә
güzgülәri girdә metal lövhәlәrdәn: mis,
bürünc, gümüş, qızıldan düzәldirdilәr.
Öz әksini görәn uşaq tәәccüblәnәn kimi,
qәdim insanlar da ilk dәfә güzgü görәndә,
yaman tәәccüblәnirdilәr. Onlar bu әksin
necә yarandığını bilmәdiklәrindәn güzgünün
ecazkar qüvvәyә malik olduğunu düşünür-
dülәr vә elә fikirlәşirdilәr ki, güzgüdә
gördüklәri ruhlarıdır. Belәliklә, belә bir
inanc yarandı ki, güzgü sınsa, onu sındıran
adam bәdbәxt olacaq, çünki ruhu zәdәlә-
nәcәk.
İlk dәfә şüşәnin üzәrinә qalay, yaxud
civә çәkmәklә güzgü düzәltmәk fikri
venesiyalılarda olub. Onlar 1300-cü ildәn
etibarәn, belә güzgülәr düzәldirdilәr vә
tezliklә, әnәnәvi metal qatını әvvәlcә qalay,
sonra isә civә ilә әvәz etdilәr. Maraqlıdır ki,
biz hәmin güzgülәrdәn elә bu gün dә istifadә
edirik.
